Morgunblaðið - 14.11.2007, Qupperneq 23

|miðvikudagur|14. 11. 2007| mbl.is
daglegtlíf
Langvinn lungnateppa er lúmskur sjúkdómur og
því hefur verið spáð að hún verði þriðja
algengasta dánarorsök í heiminum árið 2020.
»24
heilsa
Lífefnafræðingurinn Eydís Einarsdóttir hefur
lengi haft áhuga á lækningajurtum og hugði um
tíma á nám í kínverskum lækningaaðferðum.
»25
daglegt
Eftir Jóhönnu Ingvarsdóttur
join@mbl.is
Næstu dagar voru skrítnirog fyrsti dagur eftir tíð-indin sá skrítnasti.Nokkru áður höfðum við
ákveðið að kynna foreldra okkar
hverja fyrir öðrum og of grunsamlegt
að fresta því með svo stuttum fyr-
irvara. Það hefði vakið spurningar,
sem óþægilegt hefði verið að svara
ósatt þó svo að það teljist víst full-
komlega eðlilegt að leyna ýmsu við
svona aðstæður. Fyrstu þrjá mán-
uðina.
Ég dreif mig því út í Bónus og
Sandholt bakarí á laugardagsmorgni
og keypti kaffi og með því. Morg-
unverðarboðið gekk vel. Ég held að
enginn hafi tekið eftir augngotum
okkar Ingibjargar og stöku brosi yfir
endilanga stofuna. Boðið rúllaði
áfram eftir bókinni og við stóðum
ringluð í henni miðri með kringlur í
framreiddum höndum.
Bjuggum yfir eldheitu leynd-
armáli, sem við höfðum pakkað vel
inn í girnilegan morgunmatinn svo
engan grunaði neitt. Við þurftum,
held ég, bæði að passa að missa ekki
tíðindin óvart út úr okkur – bjóða
kaffi með þungun eða rúnnstykki
með óléttu. Allt gekk þetta þó vel og
allir kynntust.“
Tilfinningar verðandi föður
Þetta er meðal þess sem má lesa í
nýútkominni bók, sem ber yfirskrift-
ina Maður gengur með og er eftir
Darra Johansen. Í bókinni veltir
Darri fyrir sér verðandi föðurhlut-
verki og tekst á við nýjar tilfinningar
og hugleiðingar. Um tilurð bók-
arinnar segir Darri: „Þegar kær-
astan mín, Ingibjörg Dögg Kjart-
ansdóttir, varð ólétt settist ég niður
og byrjaði að skrifa dagbók. Veit eig-
inlega ekki af hverju eða hvað mér
gekk til. Ég byrjaði um leið og ólétt-
an varð til enda finnst mér ósköp
gaman að skrifa, svona fyrir sjálfan
mig.
Í byrjun voru engin fyrirfram
ákveðin markmið um útgáfu. Þetta er
dagbók, sem snýst um hugarheim
verðandi föður. Kannski er bókin
stundum fyndin, stundum alvarleg,
svolítið eins og lífið sjálft. Þetta er
alls engin kennslubók, bara mín saga,
mín níu mánaða meðganga.“
Skynsemi og eðlisávísun
Darri, sem er viðskiptafræðingur
að mennt, starfar nú sem við-
skiptastjóri hjá auglýsingastofunni
TBWA/Reykjavík og býr litla fjöl-
skyldan í Vesturbænum. Litli son-
urinn, Lúkas Emil Johansen, kom í
heiminn í marsmánuði árið 2005 og er
því óðum að nálgast þriðja aldursárið.
„Konan mín er blaðamaður og rit-
stjórnarfulltrúi á Ísafold. Lúkas, sem
dvelur á leikskólanum Sælukoti í
Skerjafirði á daginn, er orðinn algjör
gaur og kátur strákur, sem reynir að
stjórna því sem hann getur. Maður er
bara að reyna að ala soninn vel upp
en veit náttúrlega ekkert hvort mað-
ur er að gera rétt frekar en þegar við
skötuhjúin gengum með. Það er bara
verið að reyna að beita almennri
skynsemi og eðlisávísun á krílið,“
segir Darri í samtali við Daglegt líf.
Darri viðurkennir að mikil breyt-
ing hafi átt sér stað í sálartetri hans
sem karlmanns þegar von var á
barni.
„Ég reyndi að taka þátt í meðgöng-
unni eins og ég gat, en stundum upp-
lifði maður sig óneitanlega svolítið á
hliðarlínunni. Ég fór að velta fyrir
mér ótrúlegustu hlutum, m.a. mat-
aræði Ingibjargar og svo þræddi ég
bílasölurnar á fyrstu vikum með-
göngunnar þar sem við áttum bara
tveggja dyra druslu með ryðguðu
skotti. Ætli það hafi ekki bara hellst
yfir mann angi af ábyrgðartilfinn-
ingu. Ég held það bara. Auðvitað var
Ingibjörg stundum pirruð út í mig og
við pirruð hvort við annað, en þess á
milli alveg svakalega glöð. Allt tilfinn-
ingalitrófið þandist svolítið út á þessu
tímabili. En föðurhlutverkið er auð-
vitað mjög skemmtilegt þó að lífið
breytist fullkomlega við fæðingu lítils
barns. Ég er bara að reyna að læra á
hverjum degi og þroskast með
barninu mínu.“
Afskaplega gaman að skrifa
En skyldi rithöfundurinn blunda í
Darra?
„Þetta er nú svo stórt orð að ég
þori varla að taka mér það í munn.
Mér finnst hinsvegar gaman að skrifa
og byrjaði fyrst að skrifa saklausar
dagbókarfærslur á meðan ég bjó í
sambýli með tveimur vinum mínum
og tveimur vinkonum í stóru húsi við
Laugaveg. Auk þess á ég nokkrar
smásögur niðri í skúffu sem ég hef
verið að dunda mér við.“
Morgunblaðið/Golli
Litla fjölskyldan Lúkas Emil Johansen í faðmi foreldra sinna, Ingibjargar
Daggar Kjartansdóttur og Darra Johansen.
Má bjóða þér rúnn-
stykki með óléttu?
Morgunblaðið/Kristinn
Ó́létta Ólafur Darri reyndi að taka þátt í meðgöngunni, en segir að hann
hafi þó engu að síður stundum upplifað sig svolítið á hliðarlínunni.
Bókaútgáfan Salka gefur út bók-
ina sem er í 229 blaðsíðna kilju-
broti.
ÞEIM fjölgar stöðugt vísbending-
unum sem að benda til þess að borði
fólk mikið af grænmeti og feitum
fiski þá dragi það úr líkum á vit-
glöpum síðar á lífsleiðinni, að því er
sagði á fréttavef BBC í gær.
Rannsóknir á hinu sk. Miðjarðar-
hafsmataræði, sem og á mataræði
auðugu af beta-karotín fæðubótar-
efnum, sem birtar hafa verið í
bandarískum fræðitímaritum
benda báðar til að þessar fæðuteg-
undir, sem eru ríkar af andoxunar-
efnum, veiti vörn gegn sjúkdómum.
Fyrri rannsóknin sem birt var í
ritinu Neurology rannsakaði mat-
aræði rúmlega 8.000 einstaklinga
sem voru komnir yfir 65 ára aldur.
Þar sýndi það sig að þeir sem
neyttu reglulega matar sem hafði
að geyma omega-3 fitusýrur, sem
finna má í vissum gerðum af mat-
arolíu og ákveðnum tegundum af
fiski, voru mun ólíklegri til að þróa
með sér vitglöp á því fjögurra ára
tímabili sem rannsóknin náði yfir.
Þeir sem neyttu fisks a.m.k. einu
sinni í viku voru 40% ólíklegri til að
greinast með vitglöp og hjá þeim
sem neyttu ávaxta og grænmetis
einu sinni á dag dró úr hættunni um
35%. Vissar gerðir af matarolíu
sem innihalda omega-6 fitusýrur í
stað omega-3 tvöfölduðu hins vegar
áhættuna.
Þessar niðurstöður geta haft um-
talsverð áhrif á lýðheilsu, hefur
BBC eftir dr. Pascale Barberger-
Gateau, við frönsku heilbrigðis-
stofnunina í Bordeaux.
Mælanlegur munur
á andlegu atgervi
Síðari rannsóknin kannaði síðan
áhrif beta-karótíns fæðubótarefna
á fólk yfir 18 ára tímabil.
Beta-karótín er efnið sem gul-
rætur fá lit sinn frá og er það talið
ríkt af andoxunarefnum. Um 4.000
sjálfboðaliðar tóku þátt í rannsókn-
inni og tóku þeir annan hvern dag
ýmist inn beta-karótín töflu eða
staðleysulyf. Þeir sem tóku inn
beta-karótín töfluna stóðu sig mun
betur á prófum sem gerð voru á
andlegu atgervi þeirra, sérstaklega
er kom að talminni.
Talið er að standi einstaklingur
sig illa á prófum á borð við þessi
geti það verið vísbending um að sá
hinn sami sé í auknum áhættuhópi
um að greinast með vitglöp síðar á
lífsleiðinni.
Ástæða þess að beta-karótín eða
omega-3 fitusýrur kunna að veita
vörn gegn vitglöpum eru hins veg-
ar óljósar. Margir sérfræðingar
telja þó að andoxunarefni hægi á
hrörnun frumna líkamans, m.a.
hrörnun heilafrumnanna.
Feitur fiskur og grænmeti
vörn gegn vitglöpum?
Morgunblaðið/ÞÖK
Hollusta Það er hollt að borða fisk
a.m.k. einu sinni í viku.
Rúnar Kristjánsson kom í sumarvið í Hjarðarholti í Dölum.
Eins og jafnan þegar Rúnar
bregður sér af bæ er skáldagyðjan
með í för:
Sinnið grípur hugsun há,
henni fylgir sálarró.
Yrkja skal um Ólaf pá,
öðlinginn sem hérna bjó.
Djúp var hyggjan dáðahrein,
drenglund átti hann holla.
Sá hann í því aukin mein
ef menn dræpu Bolla.
Þó hann felldi föðurtár
full við dauða Kjartans.
Hindra vildi hann frænda fár
fús af köllun hjartans.
En Þorgerður af þrútnum móð
þuldi hefndarljóðið.
Æstist þar við innri glóð
Egils vígablóðið.
Ólík þau að eðli gjörð
áttu strengi næma.
Faðir mildur, móðir hörð,
mun ég hvorugt dæma.
Erlendur Hansen á Sauðárkróki
orti um Guðna Ágústsson:
Enni brattur eygður vel
eðal prýðimenni.
Framsóknar ég fremstan tel
ef frá er talinn Denni.
Pétur Stefánsson orti til Guðna
þegar sýnt var frá umræðum á
Alþingi í Sjónvarpinu:
Drottinn minn sem ætíð ert
okkar fyrirmyndin:
„Hvernig fórstu að geta gert
Guðna svona fyndinn?“
Bjarni frá Gröf orti margar vísur
um Framsókn, þar á meðal:
Framsókn er eins og fínleg mey,
feimin og siðuð mönnum hjá.
Þegar hún segir nei, nei, nei,
hún náttúrlega meinar já.
VÍSNAHORNIÐ
Af Hjarðarholti og Guðna
pebl@mbl.is