Morgunblaðið - 14.11.2007, Page 32

32 MIÐVIKUDAGUR 14. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Marta Guð-munda Guð-
mundsdóttir fæddist
í Reykjavík hinn
29.4. 1970. Hún lést
á Landspítalanum
við Hringbraut hinn
6. nóvember síðast-
liðinn. Faðir Mörtu
er Guðmundur
Finnsson, f. 18.5.
1942, sonur
hjónanna Finns
Daníelssonar, f.
24.11. 1909, d. 24.7.
1999, og Guðmundu
Pétursdóttur, f. 24.10. 1914, d. 2.2.
2001. Móðir Mörtu er Hallbera
Ágústsdóttir, f. 19.10. 1938, dóttir
hjónanna Ágústs Sigurðssonar, f.
11.8. 1906, d. 28.6. 1975, og Matt-
hildar Sigurðardóttur, f. 1.6. 1914,
d. 10.9. 2005. Systir Mörtu er Matt-
hildur, f. 28.5. 1959, gift Svani I.
Sigurðssyni, f. 15.11. 1955, og eiga
þau þrjú börn, synina Níels Adolf,
f. 29.6. 1990, og Matthías, f. 13.9.
1983, í sambúð með Erlu Fanný, f.
19.8. 1985, og dótturina Höllu
Maríu, f. 14.12. 1978,
í sambúð með Sig-
urpáli Jóhannssyni,
f. 19.8. 1974, og eiga
þau þrjú börn, Svan,
Sigurbjörgu og
Steinunni Mörtu.
Dóttir Svans af
fyrra sambandi er
Helena, f. 19.6. 1975,
og á hún einn son,
Alex. Bróðir Mörtu
er Níels Adolf, f. 6.6.
1965, kvæntur
Hönnu Maríu
Harðardóttur, f. 9.1.
1969, og eiga þau þrjú börn, Skúla
Þór, Unni Agnesi og Benedikt
Bjarna.
Marta var gift Ólafi Gottskálks-
syni f. 12.3. 1968, sonur Gottskálks
Ólafssonar, f. 4.12. 1942, og Guð-
laugar Jónínu Sigtryggsdóttur, f.
23.7. 1945. Marta og Ólafur slitu
samvistum. Dóttir þeirra er Andr-
ea Björt, f. 5.7. 1995.
Útför Mörtu Guðmundu fer
fram frá Grindavíkurkirkju í dag
og hefst athöfnin klukkan 14.
Elsku, hjartans Marta er látin
langt fyrir aldur fram. Eftir standa
dýrmætar minningar um heil-
steypta, sterka konu sem gaf okkur
ómældar gleðistundir með yndislegri
nærveru sinni. Margs er að minnast;
lítillar systur með þykka, ljósa lokka
sem deildi herbergi með bróður sín-
um og fyllti út í það rými með fjöri og
ýmsum uppákomum, dvöl okkar
systkinanna hjá ömmu og afa og öðr-
um ættingjum Norðanlands þar sem
ýmislegt var brallað; kappsfullrar
ungrar íþróttakonu sem var öflugur
liðsmaður síns félags; ábyrgðarfullr-
ar móður sem gætti og leiðbeindi
dóttur sinni af alúð og ekki síst syst-
ur og mágkonu sem var einstakur
vinur fjölskyldu okkar síðastliðin ár.
Hreysti, kraftur og heilbrigði er
það sem fyrst kemur í huga okkar
þegar hugsað er til baka. Lífstíll
Mörtu einkenndist af jafnvægi milli
þess að rækta bæði sál og líkama,
hún hafði þann hæfileika að geta
ávallt byggt sig upp að nýju og horft
fram á við þrátt fyrir ýmis áföll í líf-
inu. Marta þekkti þjáninguna af eig-
in raun en eðlislæg gleði hennar var
þó aldrei langt undan. Hún var hóf-
söm og lítillát að eðlisfari og mörgum
góðum kostum búin, einstaklega já-
kvæð og drífandi, fróðleiksfús og
óhrædd við að spyrja og afla sér
þekkingar. Marta var hjartahlý og
gaf af sér hvar sem hún kom með fal-
legu brosi og bjartsýni. Hún umvafði
börnin okkar með kærleika sínum og
er Mörtu frænku ákaflega sárt sakn-
að í ungum hjörtum. Síðastliðin ár
hefur Marta ferðast mikið með okk-
ur og erum við ákaflega þakklát fyrir
þær ómetanlegu samverustundir
sem við höfum átt þar sem smitandi
hlátrasköll hennar klingdu í eyrum.
Marta var mikill göngugarpur og
naut útivistar þegar færi gafst. Hún
var ásamt okkur hluti af gönguhópi
sem saman hefur farið margar ferðir
á hálendi Íslands og nú síðast í ágúst
í ævintýralega ferð á Hornstrandir
þar sem hrikaleg náttúran skartaði
sínu fegursta dag eftir dag, ógleym-
anleg veðurblíða og takmarkalaus
fjallasýn óbyggðannavar eins og
samkomulag milli náttúruaflanna
um að gera síðustu gönguferð okkar
með Mörtu að einstakri minningu
fyrir lífstíð. Hversu óraunverulegt er
það að þessi unga, kraftmikla kona
skuli vera lögð að velli á skömmum
tíma án þess að nokkur fengi rönd
við reist? Svo óraunverulegt, að erf-
itt er að ímynda sér á þessari stundu
að tíminn muni græða sár okkar sem
eftir lifa. Við, sem sátum við sjúkra-
beð Mörtu og horfðum máttvana á
hana heyja sitt þjáningarfulla stríð,
bárum einlæga von í brjósti allttil
hinstu stundar og eigum bágt með að
trúa napurri staðreynd. Söknuður-
inn er djúpur og nístandi sárt að
kveðja elskulega systur og mágkonu,
en minning hennar er heil og sterk
og mun ávallt lifa í hjörtum okkar og
veita náð. Margir eiga um sárt að
binda við fráfall Mörtu, ættingjar,
fjölmargir vinir og samstarfsfélagar,
nemendur hennar og aðrir samferð-
armenn.
Hugur okkar er öllum stundum
hjá dóttur Mörtu, elsku Andreu
Björtu, sólargeislanum hennar
mömmu sinnar. Megi hún og við öll
öðlast huggun og styrk til að mæta
ókominni framtíð.
Níels bróðir og fjölskylda.
„Kíktu í fjörið“ sms-aði hún þegar
ég spurði hana hvort ég mætti koma
til hennar á spítalann 30. október sl.
Við Marta vorum systradætur og
þetta svar lýsti henni Mörtu frænku
minni vel. Alveg ótrúlegt hvað hún
gat tekist á við veikindi sín af miklu
æðruleysi. Þarna sátum við og töl-
uðum og töluðum, eins og alltaf þeg-
ar við hittumst. Ekki laust við að ég
hafi haft smá samviskubit þegar ég
fór heim, hafði áhyggjur að ég hefði
verið að þreyta hana. En ekki að mig
hafi órað fyrir því að þetta kvöld
væri síðasta skiptið sem ég myndi
spjalla við hana.
Við Marta náðum vel saman þrátt
fyrir að hún væri fjórum árum yngri
en ég. Þegar við vorum ungar var
hárgreiðsluleikur vinsælastur. Ég
man vel eftir því þegar Marta kom
með Höllu og Gvendi í kaffi til
mömmu og pabba. Þá sátum við inni í
sjónvarpsherbergi og ég fékk að vas-
ast í síða, fallega og þykka ljósa
hárinu hennar.
Síðar fórum við að spila körfubolta
saman, bæði í Grindavík og í ÍS, fór-
um m.a. saman í landsliðsferð árið
1987. Marta var mjög góð í körfu en
varð því miður að hætta alltof
snemma vegna þrálátra meiðsla. Síð-
ustu ár höfum við alltaf reynt að hitt-
ast reglulega og spjalla saman og þá
ber hæst helgarheimsókn mína til
hennar í London fyrir fáeinum árum.
Marta var mikil smekkmanneskja
á allt og hvar sem hún kom vakti hún
athygli fyrir það hversu „smart“ hún
var. Ekki var ónýtt að hafa hana með
sér að kaupa föt. Þegar ég heimsótti
hana til London um árið sá hún um
að tína í mig fötin sem ég mátaði. Það
er skemmst frá því að segja að ég
keypti nær allt sem hún mælti með
og notaði það mikið.
Marta átti stærstan þátt í að
hanna allar blómaskreytingar í brúð-
kaupið okkar Gumma sem voru afar
fallegar og vöktu mikla athygli
Marta var heil og staðföst mann-
eskja og fór langt á viljanum einum.
Ferð hennar yfir Grænlandsjökul sl.
sumar sýnir í verki viljastyrkinn og
dugnaðinn. Var alveg ótrúlegt að
hún skyldi komast þessa ferð eftir þá
erfiðu krabbameinsmeðferð sem á
undan var gengin. Má fullyrða að það
heilbrigða líferni sem Marta hefur
ástundað alla tíð hafi hjálpað henni
við að ná þessu takmarki
Nú þegar Marta er fallin frá
stendur eftir 12 ára stúlka, hún
Andrea Björt, án móður sinnar.
Þetta er óréttlátt hlutskipti fyrir
stúlku á þessum aldri en þær mæðg-
ur voru afar samrýmdar. Man það
eins og það hafi gerst í gær þegar ég
fór til Mörtu á spítalann eftir að
Andrea fæddist. Hún fæddist löngu
fyrir tímann, var einungis 8 merkur.
Þarna stóð Marta stolt hinum megin
við glerið, með Andreu pínulitla. Það
leið ekki á löngu þar til Andrea var
komin heim til foreldra sinna. Kom
strax í ljós að henni kippir í kynið –
sú stutta vildi bara drífa sig heim og
fá að takast á við lífið upp á eigin
spýtur
Það er mjög erfitt að sætta við þá
staðreynd að Marta sé farin frá okk-
ur og satt best að segja er óréttlæti
fyrsta orðið sem kemur upp í hug-
ann. Hvernig stendur á því að kona
sem á lífið framundan, er frábær
mamma, hjartahlý, hörkudugleg og
frábær kennari, er tekin frá okkur
bara sí-svona?
Elsku Andrea Björt, Halla,
Gvendur, Nilli, Hanna, Matta, Svan-
ur, og öll fjölskyldan, ykkar missir er
mikill og megi góður Guð styrkja
ykkur um ókomna tíð. Minningin um
hetju lifir!
Helga Guðlaugsdóttir.
Það fá engin orð því lýst hvernig
mér var innanbrjósts þegar ég fékk
fréttirnar að Marta Guðmunda væri
látin. Þessi lífsglaða og kraftmikla
frænka og trausta vinkona, farin að
eilífu. En við áttum margar góðar
minningar saman, bæði frá bernsku-
árunum, unglingsárunum og fullorð-
insárunum, og þær fá að lifa. Sér-
staklega er ég þakklát fyrir síðustu
árin sem við áttum saman, en báðar
fluttum við til Íslands á svipuðum
tíma eftir margra ára dvöl erlendis.
Kvöldstundin með ykkur mæðgum
var ómetanleg, þegar þú sagðir okk-
ur frá Grænlandsferðinni þinni og ég
og Baddi hlustuðum spennt eins og
litlir krakkar. Kvöldstund sem end-
aði í háfleygum og heimspekilegum
umræðum um lífið og tilveruna.
Marta mín, þín verður sárt saknað.
Elsku Andrea, Halla, Gvendur og
fjölskyldan öll, megi Guð gefa ykkur
styrk á þessum erfiða tíma og halda
verndarhendi sinni yfir ykkur öllum.
Kveðja.
Dagmar Lilja og fjölskylda.
Kveðja frá
Krabbameinsfélagi Íslands
Þegar Marta var í miðri meðferð
við brjóstakrabbameini las hún við-
tal í Morgunblaðinu í apríl 2006. Það
hafði greinst hjá henni aðeins 35 ára
gamalli nokkrum mánuðum áður. Í
viðtalinu kom fram að leitað var að
íslenskum þátttakanda í fjölþjóðleg-
an leiðangur yfir Grænlandsjökul,
konu sem hefði lifað af glímuna við
brjóstakrabbamein. Markmið leið-
angursins var að veita krabbameins-
sjúklingum innblástur og von að
nýju, sýna að það er líf eftir krabba-
mein. „Hún þarf að vera vel á sig
komin líkamlega og helst vön fjalla-
klifri, enskumælandi, íþróttaunn-
andi, jákvæð, félagslynd en jafn-
framt sjálfstæð.“ Marta heillaðist af
þessari hugmynd og þessi lýsing átti
svo sannarlega við hana. Hún var
síðan valin til þátttöku. Marta hafði
alltaf verið hraust og hugsað vel um
heilsuna og hreyfði sig mikið. Það er
óvanalegt að svo ungar konur fái
brjóstakrabbamein og vakti undrun
og óhug meðal vina hennar og kunn-
ingja að einmitt hún, hreystin upp-
máluð, skyldi verða fyrir þessu. Hún
tók sjúkdómnum og meðferðinni
sem hverju öðru verkefni og setti sér
markmið með mikilli yfirvegun og
einbeitni. Hélt áfram heilbrigðu líf-
erni og hreyfði sig reglulega, jafnvel
meðan á meðferðinni stóð skokkaði
hún. Jafnframt sinnti hún andlegum
þörfum sínum vel. Hún vissi að hug-
arfarið skiptir mjög miklu máli þeg-
ar tekist er á við svo alvarlega áskor-
un. Ganga þvert yfir Grænlands-
jökul, 600 km eftir 66. breiddar-
gráðu, varð henni eins og loka-
áskorun. Þannig vildi hún ljúka
sjúkdómsferli sínu. Krabbameins-
félagið studdi hana frá byrjun í þessu
verkefni en Marta æfði af kappi og
undirbjó sig undir þetta þrekvirki.
Síðan, þegar leiðangrinum var frest-
að um eitt ár, ákvað Marta samt að
halda sínu striki, þessi áskorun og
skipulegur undirbúningur fyrir hana
voru orðin henni svo samgróin og
hluti af hennar eigin bataferli.
Krabbameinsfélagið stóð áfram með
henni auk margra annarra sem
studdu hana dyggilega. Marta fór
svo upp á eigin spýtur með hópi
Norðmanna í Grænlandsgönguna í
maí sl. frá vestri til austurs með
hundasleða yfir jökulbreiðuna. Ferð-
in var ævintýraleg þrekraun og gekk
afar vel. Sigri hrósandi og glaðri var
Mörtu fagnað í húsnæði nýrrar Ráð-
gjafarþjónustu Krabbameinsfélags-
ins um miðjan júní í hópi fjölskyldu
og vina. Sumarið varð henni gott og
hún reiðubúin til að takast á við lífið
á ný þegar sjúkdómurinn braust aft-
ur fram og batt skyndilega enda á líf
hennar.
Marta var hávaxin og glæsileg og
bar sig vel, reisn í fasi hennar. Hún
var glaðleg, hreinskiptin og blátt
áfram, en jafnframt hlý. Staðfesta
hennar og einbeitni við að fylgja eftir
markmiðum sínum var óbilandi. Um
leið og hún tókst á við eigin áskorun
vildi hún sýna fram á að það er líf eft-
ir að krabbameinsmeðferð lýkur og
hægt að taka að sér ögrandi verkefni
og leysa þau. Einnig að minna konur
á að koma í krabbameinsleit og
leggja áherslu á mikilvægi þess.
Okkur Mörtu varð vel til vina í gegn-
um þetta verkefni og ég dáðist að
hugprýði hennar og andlegum styrk.
Hún er harmdauði dóttur sinni
ungri, foreldrum, systkinum, fjöl-
skyldu og mörgum vinum. Dauði
hennar hlýtur líka að vekja vonbrigði
hjá mörgum krabbameinssjúkling-
um sem litu á hana sem fyrirmynd.
Því er ástæða til að minna á að um
90% kvenna sem greinast með
brjóstakrabbamein eru á lífi eftir
fimm ár og tæp 80% eftir 10 ár.
Marta var því miður ekki í þessum
hópi og það hörmum við. Fyrir hönd
Krabbameinsfélagsins votta ég öll-
um ástvinum Mörtu innilega samúð
við ótímabæran og sáran missi. Ég
minnist hennar með hlýju og virð-
ingu. Blessuð sé minning Mörtu G.
Guðmundsdóttur.
Guðrún Agnarsdóttir, forstjóri.
Það er erfitt að setjast niður og
skrifa kveðjuorð til æskuvinkonu
sem kveður langt fyrir aldur fram.
Tilfinningarnar eru svo sterkar.
Reiði, vanmáttur og sorg hellast yfir.
En um leið koma í hugann svo marg-
ar og góðar minningar um yndislega
manneskju sem markaði djúp spor í
lífi mínu. Minningar og myndir
streyma fram og hér sit ég og reyni
að ramma inn lífið hennar Mörtu.
Ég var svo heppin að alast upp í
hverfinu hennar og í okkar augum
var það nafli alheimsins. Mánasundið
og Mánagerðið voru fyrir okkur að-
algötur bæjarins og fólkið sem bjó
þar var eins og ein stór fjölskylda.
Við Marta fæddumst sama ár og ól-
umst upp eins og systur. Oftar en
ekki klæddumst við eins fötum, ef
önnur fékk rósótt pils varð hin að fá
það líka. Við urðum samferða í skól-
ann á morgnana, gengum saman
heim og lékum okkur saman það sem
eftir var dags. Á kvöldin var hverfið
undirlagt af krökkum sem léku sér í
Fallin spýta, Ein króna eða Brennó.
Þegar við urðum unglingar fór
veröldin að ná út fyrir hverfið okkar
og við Marta mynduðum tengsl við
fleiri vini. Íþróttirnar skipuðu stóran
sess í lífi hennar á þessum árum og
var hún bæði frábær körfuknatt-
leiks- og knattspyrnukona.
Þegar ég fór austur á Egilsstaði í
menntaskóla minnkuðu samskiptin
en alltaf var jafn kært á milli okkar.
Árið 1995 eignuðumst við svo börnin
okkar, Guðjón og Andreu, og það
tengdi okkur saman á ný. Okkur
fannst frekar fyndið að vera orðnar
mömmur enda litum við á okkur sem
unglinga þótt við værum orðnar 25
ára.
Það var yndislegt að sjá hvað
Marta var frábær mamma og hvað
samband þeirra mæðgna var náið.
Sumarið 2004 fóru þær í ævintýra-
ferð hringinn í kring um landið og
stoppuðu hjá mér og fjölskyldu
minni á Djúpavogi. Við áttum saman
yndislega helgi og þær mæðgur nutu
sveitastemningarinnar fyrir austan.
Um haustið flutti ég til Grindavík-
ur og fljótlega stofnuðum við Bóka-
klúbbinn. Ég er afskaplega þakklát
fyrir að þessi klúbbur varð til því á
síðustu tveimur árum gerðum við svo
margt skemmtilegt saman og náðum
að styrkja æskutengslin enn á ný.
Fyrir rétt rúmu ári fór kennarahóp-
urinn úr Grindavík í námsferð til
Minneapolis og við Marta vorum
saman í herbergi. Við töluðum fram
á nótt og rifjuðum upp æskuárin
okkar. Mér fannst eins og við værum
komnar aftur í Mánagerðið þegar við
sögðum hvor annarri leyndarmálin
eins og í gamla daga. Við eigum okk-
ar leyndarmál úr þeirri ferð og þau
ætla ég að geyma í hjartanu.
Það er sárt að kveðja þig, elsku
Marta mín. Ég ætla að trúa því að
þér sé ætlað annað og meira hlut-
verk á öðrum stað. Ég er svo innilega
þakklát fyrir tímann sem ég fékk
með þér á spítalanum þessa síðustu
daga í lífi þínu. Þú háðir hetjulega
baráttu en því miður náðir þú ekki að
sigra í þetta sinn.
Elsku Andrea Björt, Halla,
Gvendur, Matta, Nilli og fjölskyldur.
Ég votta ykkur mína innilegustu
samúð á þessum erfiðu tímum. Megi
Guð og allir englarnir vaka yfir ykk-
ur og gefa ykkur styrk.
Sólný I. Pálsdóttir.
Elsku Marta mín.
Mig langar til að kveðja þig með
nokkrum orðum. Það eru nokkrir
einstaklingar sem ég hef hitt á lífs-
leiðinni sem hafa haft þau áhrif á mig
að mér finnst ég vera betri mann-
eskja. Einstaklingar sem ég ber virð-
ingu fyrir og hef lært mikið af. Þú
varst ein af þessum einstaklingum.
Allt við þig, nærvera og vinskapur
var mannbætandi. Heillandi útlit,
alltaf svo smart og glæsileg og
hreystið svoleiðis uppmálað að eftir
var tekið. Þú varst laus við alla til-
gerð og varst alltaf þú sjálf. Þú varst
trú og samkvæm sjálfri þér í því sem
þú tókst þér fyrir hendur. Þú getur
að hluta þakkað því að af Grænlands-
förinni varð. Ef þú hefðir ekki verið
svo sannfærð um að þú ættir að fara í
vor hefði hugsanlega ekki orðið af
þeirri ferð. Þú varst einörð og ákveð-
in og vissir ávallt hvert þú vildir
stefna. Segja má að þessi eiginleiki
þinn hafi speglast í uppeldi Andreu
og hún á eftir að búa að því í framtíð-
inni. Þú varst venjulega ekkert að
hanga yfir hlutunum, drífandi og
kröftug. Eftir á að hyggja má segja
að það hafi verið svolítið þinn stíll að
fara svona fljótt úr því sem komið
var. Það hefði ekki átt við þig að eiga
í langri baráttu.
Við áttum margar yndislegar
stundir og þær voru t.d. ófáar vinnu-
ferðirnar mínar suður sem við nýtt-
Marta Guðmunda
Guðmundsdóttir
Elsku Marta. Við söknum
þín svo sárt. Þú varst dugleg,
hugrökk hetja og besta
frænka í heimi. Þú gekkst yf-
ir Grænlandsjökul og við
vorum stolt af þér. Þú varst
alltaf skemmtileg og góð við
okkur og það var gaman að
fá þig í heimsókn. Við vonum
að Guð og englarnir passi þig
vel fyrir okkur öll.
Unnur Agnes og
Benedikt Bjarni.
Með þessum fátæklegu
orðum langar okkur að
kveðja kæra vinkonu, sem er
horfin okkur langt um aldur
fram.
Margt ég vildi þakka þér
og þess er gott að minnast
að þú ert ein af þeim
sem mér þótti gott að kynnast.
(Guðrún Jóhannsdóttir.)
Elsku Andrea Björt og
fjölskylda, við vottum ykkur
okkar innilegustu samúð.
Megi Guð styrkja ykkur á
þessum erfiðu tímum. Guð
blessi einstaka konu.
Guðjóna og Ólöf.
HINSTA KVEÐJA