Morgunblaðið - 14.11.2007, Blaðsíða 14

14 MIÐVIKUDAGUR 14. NÓVEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
DAGUR B. Eggertsson borgarstjóri
og Kristín Ingólfsdóttir háskóla-
rektor hafa skrifað undir samning
um áframhaldandi samstarf Reykja-
víkurborgar og Háskóla Íslands um
jafnréttisrannsóknir.
Við undirskrift samningsins sagði
Dagur m.a. frá því að til stæði að
styrkja jafnréttisstarf Reykjavík-
urborgar með öflugri mannréttinda-
stefnu og mannréttindaskrifstofu.
Áhugi væri fyrir því að rýna í fjár-
hagsáætlanir borgarinnar með svo-
kölluðum kynjagleraugum, þ.e. taka
mið af reynsluheimi beggja kynja
við útdeilingu fjármuna.
Markmið samstarfsins er að
stuðla að auknum jafnréttisrann-
sóknum og miðlun fræðilegrar
þekkingar með áframhaldandi rann-
sóknum og fræðslu á sviði kvenna-
og kynjafræða.
Markmiðinu á að ná með eigin
rannsóknum forstöðumanns; með
umsóknum og þátttöku í innlendum,
norrænum og evrópskum rann-
sóknaáætlunum; með því að hvetja
til jafnréttisrannsókna meðal vís-
indamanna og framhaldsnema við
Háskóla Íslands og innan íslensks
fræðasamfélags og með því að efna
til margskonar funda og fræðslu á
sviði jafnréttismála, segir í frétta-
tilkynningu.
Ljósmynd/Kristinn Ingvarsson
Framlengja samstarf
um jafnréttisrannsóknir
EFNAHAGS- og framfarastofnunin í París gaf í gær út ritið Health at a
Glance 2007, OECD indicators. Í frétt sem Hagstofan sendi frá sér af því
tilefni segir að í flestum ríkjum OECD hafi lífslíkur aukist mikið á síðustu
áratugum. „Árið 2005 voru lífslíkur við fæðingu 81,2 ár
á Íslandi en aðeins í Japan (82,1 ár) og Sviss (81,3 ár)
voru þær meiri. Lífslíkur voru að meðaltali 78,6 ár í
OECD-ríkjum. Voru lífslíkur karla mestar á Íslandi 79,2
ár en lífslíkur íslenskra kvenna í 7. sæti OECD ríkja eða
83,1 ár. Kynjamunur á lífslíkum við fæðingu var 5,7 ár
að meðaltali í OECD-ríkjunum árið 2005 en minnstur á
Íslandi 3,9 ár.
Áfengisneysla hefur aukist mikið
Í skýrslu OECD kemur einnig fram að áfengisneysla á
Íslandi var 7,1 alkóhóllítri á íbúa 15 ára og eldri árið
2005 sem var heldur meira en t.d. í Noregi (6,4) og Sví-
þjóð (6,6). Meðaltalið fyrir ríki Efnahags- og framfarastofnunarinnar,
OECD, var 9,5. Í skýrslunni kemur fram að í um tveimur af hverjum þrem-
ur aðildarríkjum stofnunarinnar dró úr áfengisneyslu á tímabilinu 1980-
2005. Ísland var hins vegar í hópi þeirra ríkja þar sem áfengisneysla jókst
og var aukningin mest á Íslandi eða 65%. Á Íslandi reyktu 19,5% karla og
kvenna daglega árið 2005. Meðaltalið fyrir OECD var svipað fyrir konur
en hærra hjá körlum (30%). Árið 2005 var hlutfall of feitra lægst í Japan 3%
og hæst 32% í Bandaríkjunum. Á Íslandi var þetta hlutfall 12% árið 2002
samanborið við 8% árið 1990.
Lífslíkur karla eru mestar hér
Breti Henry All-
ingham er 111 ára.
GLADIUS nýstofnað málfunda- og
umræðufélag innan Háskóla Íslands
efnir í dag, miðvikudag, kl. 11.45-
13.15 til málfundar sem ber yf-
irskriftina „Hversu áreiðanlegt er
útbreiddasta rit í heimi.“ Fundurinn
verður haldinn í H-miðjunni í Há-
skólabíói. Á málfundinum verður
fjallað um áreiðanleika Biblíunnar
og aðferðafræðina við mat á henni.
Á fundinum munu Sverrir Jak-
obsson, Kristinn Ólason og Clarence
E. Glad halda erindi. Í lok fundar
sitja frummælendur fyrir svörum.
Allir áhugasamir eru velkomnir.
Rætt um
áreiðanleika
Biblíunnar
Eftir Höllu Gunnarsdóttur
halla@mbl.is
„ÞAÐ RÍKIR í dag mikil Sturl-
ungaöld í ásókn auðmanna í land á
Íslandi,“ sagði Bjarni Harðarson,
þingmaður Framsóknarflokksins, í
utandagskrárumræðum um upp-
kaup á jörðum og verndun land-
búnaðarlands á Alþingi í gær, en
margir þingmenn urðu til þess að
vara við því að „auðmenn söfnuðu
jörðum“.
Jón Bjarnason, þingmaður
Vinstri grænna, var málshefjandi
og sagði sama aðila eiga um eða
yfir hundrað jarðir. „Frelsi án
ábyrgðar í landakaupum, jarða-
kaupum og uppsöfnun jarða er
ekki það sem við viljum hér á Ís-
landi,“ sagði Jón og vildi svör frá
ráðherra um hvort hann hygðist
beita sér fyrir lagasetningu sem
eigi sér hliðstæðu í nágrannalönd-
unum.
Einar K. Guðfinnsson landbún-
aðarráðherra sagði rétt að bú-
háttabreytingar ættu sér stað í ís-
lenskum landbúnaði. „En þær miða
m.a. að því og hafa í för með sér
að þar sem ljósin höfðu áður
slokknað eru þau kveikt núna aft-
ur. Landið er tekið undir nýja at-
vinnustarfsemi,“ sagði Einar.
„Auðvitað vill enginn sjá einhverja
ofursamþjöppun, hvorki í landbún-
aði né í jarðeignum í landinu. Það
er enginn að tala um það,“ sagði
hann jafnframt en bætti við að slík
þróun ætti sér ekki stað og að sú
mynd sem væri reynt að draga
upp, að landið væri orðið í eigu ör-
fárra auðmanna, væri ekki rétt.
Einar sagði varla vilja fyrir því
að stöðva þá þróun sem hafi átt sér
stað með samþjöppun og hagræð-
ingu. „Við viljum ekki koma í veg
fyrir það að menn geti framleitt
hér landbúnaðarvörur á lægra
verði en gert hefur verið.“
Karl V. Matthíasson, þingmaður
Samfylkingar, sagði jákvætt að
fólk sæktist meira í að kaupa jarð-
ir. „Það eru ekkert bara auðmenn
og við eigum ekki að tala eins og
auðmenn séu einhverjar vondar
manneskjur,“ sagði Karl og bætti
við að margir þeirra keyptu jarðir
og leyfðu fólki að hafa aðgang að
þeim.
Sturlungaöld í ásókn
auðmanna í land
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Jarðasöfnun jörðuð? Jón Bjarnason o.fl. hafa áhyggjur af því að of margar jarðir færist á fárra hendur.
Ljósin kviknuð þar sem þau höfðu áður slokknað, segir ráðherra
TVEIR landeigendur í Skeiða- og
Gnúpverjahreppi hafa slitið viðræð-
um við Landsvirkjun vegna áforma
um Hvammsvirkjun og lón í mynni
Þjórsárdals. Áður hafa eigendur
Skálmholtshrauns á Skeiðum slitið
samningaviðræðum vegna Urriða-
fossvirkjunar. Þetta kemur fram á
fréttavefnum sudurland.is.
Þetta eru Guðbjörg Friðriksdóttir
og Sigurður L. Einarsson, eigendur
Fagralands, og Guðrún Haraldsdótt-
ir, frá Haga, eigandi Undralands.
Eiga þau 13 hektara úr jörðinni
Haga á Þjórsárbökkum og hafa reist
sér þar frístundahús. Guðrún á einn-
ig veiðirétt í Þjórsá og Þverá ásamt
fjölskyldu sinni. Lögfræðingur land-
eigendanna segir í bréfi til Lands-
virkjunar að þeir mótmæli harðlega
áformuðum skerðingum á lóðum og
þeir ræði ekki frekar við Landsvirkj-
un um málið.
Fleiri slíta
viðræðum
Áform Reisa á 3 virkjanir í Þjórsá.
REYKJAVÍKURBORG hyggst end-
urskipuleggja útivistarsvæði á
Miklatúni. Örn Sigurðsson, sviðs-
stjóri Umhverfissviðs Reykjavík-
urborgar, segir að nú sé beðið eftir
umsögn frá skipulagsráði varðandi
nánari útfærslu.
Ekki er gert ráð fyrir stórkost-
legum breytingum, að sögn Arnar,
endurskipulagningin snúi að
gróðri, leiktækjum, gangstígum og
tengslunum við Kjarvalsstaði.
Breytingar
á Miklatúni Annað mál rætt fyrstBjörn Bjarnason dómsmálaráð-
herra mælti fyrir þremur málum á
Alþingi í gær. Einhver ruglingur
varð á dagskrá því þegar Björn átti
að mæla fyrir fyrsta dagskrármál-
inu, um almenn hegningarlög,
mælti hann fyrir máli númer tvö
um almannavarnir. Órói greip um
sig í þingsal, ekki síst hjá þing-
mönnum sem höfðu sett sig á
mælendaskrá, og forseti hringdi
bjöllunni og vakti athygli dóms-
málaráðherra á þessu. Björn þakk-
aði fyrir en hélt ótrauður áfram.
Mælendaskrá var breytt og
almannavarnirnar ræddar út áður
en lengra var haldið.
Ekkert herfrumvarp
Í umræðum spurði Siv Friðleifs-
dóttir, Framsókn, hvers vegna nýtt
ráð þyrfti að heita almannavarna-
og öryggisráð og hvort það væri
ekki nægilegt að það héti
almannavarnaráð. Kolbrún Hall-
dórsdóttir, VG, áréttaði mikilvægi
þess að gera skýran greinarmun á
því hvað er borgaralegt og hvað
heyrir undir hernað. Björn var ekki
sáttur við málflutninginn og sagði
hann eiga við lítil rök að styðjast.
„Það er ekkert í þessu frumvarpi
sem leiðir til þess að það sé verið
að búa til eitthvert grátt svæði
milli borgaralegra og hernaðarlegra
stofnana,“ sagði Björn.
Dagskrá þingsins
Þingfundur hefst kl. 13:30 í dag
og tólf fyrirspurnir eru á dagskrá,
m.a. um fjölpóst og nettælingu.
RÁÐHERRAR munu ekki sitja á
þingi ef frumvarp Sivjar Friðleifs-
dóttur, þingmanns Framsóknar-
flokks, og þriggja þingmanna úr
Framsókn, Sjálfstæðisflokki og
Frjálslyndum nær fram að ganga.
Siv mælti fyrir frumvarpinu á Al-
þingi í gær en það felur í sér breyt-
ingu á stjórnarskrá þannig að verði
þingmaður skipaður ráðherra taki
varaþingmaður sæti hans. „Aðskiln-
aður löggjafarvalds og fram-
kvæmdavalds er ekki eins mikill og
2. grein stjórnarskrárinnar gerir ráð
fyrir,“ sagði Siv í framsöguræðu
sinni og taldi að hugsanlega ætti að
skoða um leið
hvort ástæða
væri til að fækka
þingmönnum. Að
sama skapi gæti
þurft að skoða
leiðir til að
styrkja stjórnar-
andstöðuna.
Siv sagði jafn-
framt að stærstur
hluti vinnu við þingmál færi fram í
nefndum en ráðherrar sitja ekki í
þeim. Sjötti hluti þingheims væri því
í raun ekki virkur í þingstarfinu
nema að mjög litlu leyti.
Ráðherrar sinni ekki
jafnframt þingmennsku
Siv Friðleifsdóttir
VINSTRI græn hafa lagt fram þings-
ályktunartillögu þess efnis að ríkis-
stjórnin viðurkenni Polisario-hreyf-
inguna sem lögmætan fulltrúa
Vestur-Sahara og grípi til aðgerða til
að styðja sjálfstæðisbaráttu landsins,
mögulega með því að viðurkenna
sjálfstæði þess og taka upp stjórn-
málasamband.
Vestur-Sarhara hefur barist fyrir
sjálfstæði í rúm þrjátíu ár en Mar-
okkó hernam landið á áttunda ára-
tugnum, þegar Spánverjar hurfu frá.
„Vestur-Sahara telst því vera síðasta
nýlendan í Afríku. Samkvæmt árs-
skýrslu Amnesty International er þar
gróflega brotið gegn tjáningarfrelsi,
félagafrelsi og fundafrelsi íbúanna. Í
orði kveðnu eru báðir deiluaðilar sam-
mála um að ekki verði lengur búið við
ríkjandi ástand. Þeim mun mikilvæg-
ara er að utanaðkomandi aðilar þrýsti
á um að þessi deila verði leidd til far-
sælla lykta. Það verður þó ekki gert
nema í samræmi við þjóðarétt og
stefnumörkun Sameinuðu þjóðanna
gegn nýlendukúgun,“ segir í greinar-
gerð með þingsályktunartillögunni.
Ríkisstjórnin styðji sjálf-
stæðisbaráttu V-Sahara
ALÞINGI