Morgunblaðið - 14.11.2007, Blaðsíða 27

Hann margendurtók þetta á meðan ég
var undir hans handleiðslu og rak alltaf
ríka áherslu á að ég gerði sjálfur til-
raunir á milli söngtímanna.
Það sem gerði hann algerlega ein-
stæðan sem kennara var sú mikla
áhersla sem hann lagði á gagnrýna hugs-
un. „Trúðu engum söngkennara, ekki
einu sinni mér. – Prófaðu sjálfur. Ef ég
segi þér eitthvað sem þér finnst ekki eiga
við, þá verðum við að ræða það og kom-
ast að sameiginlegri niðurstöðu.“
Það var ekki hægt að fá betra vega-
nesti í upphafi söngnáms. Þegar fram
liðu tímar og ég byrjaði að feta mig á
raddbrautinni, kom í ljós hvílíkur af-
burðamaður hann var sem kennari.
Kennslan miðaði öll við það að raddbeit-
ing í söng væri sem líkust því sem gerist í
tali. „Söngur á að vera átakalaus. Ef þú
þarft einhver óskapleg átök við þetta, þá
ertu að gera eitthvað vitlaust, og skemm-
ir bara raddböndin.“
Þegar Guðmundur söng, þá skildum
við hvert orð í textanum. Hann lagði líka
ríka áherslu á textann í kennslunni.
Hann þreyttist ekki á að hamra á því að
skýr og hreinn texti er ekki bara skilj-
anlegri, heldur verður tónninn þrótt-
meiri og opnari, en um leið afslappaðri.
Þetta skilst um leið og maður hlustar á
upptöku með Guðmundi. Við sem erum
að fást við söng ættum að taka söng hans
okkur til fyrirmyndar.
Tímarnir byrjuðu alltaf á því að fá sér í
nefið. Nemandinn var óvanur neftóbaki.
Þess vegna fóru fyrstu mínúturnar í
stórfengleg hnerraköst. Guðmundur
hafði alltaf jafn gaman af þessu. Þegar
hnerrarnir þögnuðu, sagði meistarinn
vanalega eitthvað á þessa leið: „Það
verður nú aldrei maður úr þér.“
Það var ekki síður lærdómsríkt að
fylgjast með Guðmundi á sviði. Ég fékk
nokkur tækifæri til að kynnast honum á
þeim vettvangi, bæði á tónleikum og í óp-
erusýningum. Þar praktíseraði hann það
sem hann hafði predikað í kennslunni.
Ég man sérstaklega eftir túlkun hans á
hlutverki „Gamla mannsins í „Silki-
trommunni eftir Atla Heimi Sveinsson.
Það hlutverk var ekki fyrir neinn viðvan-
ing, bæði langt og tyrfið. Hann gerði því
þau skil, að betur verður ekki gert.
Á námsárum sínum erlendis kynntist
hann mörgum söngvurum sem seinna
urðu frægir, t.d. finnska bassasöngv-
aranum Kim Borg og sænsku sópr-
ansöngkonuna Elisabet Söderström. Það
var gaman að heyra hvernig Söderström
lýsti aðdáun sinni á Guðmundi: „Hann
gat sungið hvað sem var,“ sagði hún.
Hann hefði auðveldlega getað haslað
sér völl á alþjóðavettvangi, en hann
ákvað að helga Íslandi alla sína starfs-
krafta.
Ég er þakklátur fyrir að hafa fengið að
njóta góðrar nærveru Guðmundar, vin-
áttu hans og ríkrar kímnigáfu.
Ég bið Guð að blessa Guðmund Jóns-
son og styrkja Elínu og fjölskylduna í
sorginni.
Kristinn Sigmundsson.
r, oftast léttur og glaður í
var langt frá því að vera
kar en aðrar manneskjur.
ans birtust í röddinni en
i tamt að tjá þær í orðum.
st af um flest veraldlegt
heimilið af myndarskap
mi, beið með gómsætan
n kom heim af æfingum
öngu eftir venjulega
n stóð með honum þrátt
rfið veikindi sín síðustu ár-
að vera við frumsýningu
nni, fárveik en glæsileg í
sta sem gladdi hana á
ð lesa góða dóma um söng
Guðmundar þar. Lífið hreif mig í nám til
útlanda og til margvíslegra starfa. Því
lágu leiðir okkar sjaldnar saman hin síð-
ari ár. Seinni kona Guðmundar, Elín Sól-
veig Benediktsdóttir, lifir mann sinn.
Henni hef ég lítið kynnst. Guðmundur
dró sig til hlés frá opinberu lífi en hélt þó
eftirminnilega tónleika þegar hann varð
70 ára og kenndi við Söngskólann meðan
stætt var. Heilsan tók að bila þegar leið á
ævikvöldið og trúi ég að hann hafi dáið
saddur lífdaga. Við Benedikt sonur minn
vottum ástvinum Guðmundar virðingu
og sendum þeim okkar innilegustu sam-
úðarkveðjur.
Dóra S.
Bjarnason.
Þegar ég var rúmlega tvítugurdatt mér í hug að fara í söng-nám. Ég hringdi í GuðmundJónsson. Samtalið var eitthvað
á þessa leið: „Komdu sæll Guðmundur.
Ég heiti Kristinn Sigmundsson. Mig
langar að biðja þig að kenna mér að
syngja.“ – „Ég get það ekki,“ svaraði
hann heldur stuttur í spuna.
Þetta voru mikil vonbrigði. „Þú hefur
sem sagt ekki tíma til þess?“
– „Jú, jú, ég hef nógan tíma“ sagði
hann.
„Þú hefur nógan tíma, en getur samt
ekki kennt mér? Mér var sagt að þú tæk-
ir nemendur.“ „Já, já, fullt af nem-
endum,“ sagði Guðmundur og bætti svo
við: „Það er ekki hægt að kenna söng.
Söngnám er sjálfsnám. Kennarinn er
bara til aðstoðar. Hann leiðréttir kúrsinn
ef honum finnst nemandinn vera að
lenda á villigötum. Komdu á mánudaginn
og þá skulum við athuga með tíma.“
Hann endurtók í upphafi fyrsta tímans
það sem hann hafði sagt í símtalinu
nokkrum dögum fyrr: þetta með sjálfs-
námið, og að ekki væri hægt að kenna
söng, heldur bara læra hann. – „Það er
engin fingrasetning sem ég get kennt
þér, eins og hjá hljóðfæraleikurum. Þú
sérð aldrei hljóðfærið þitt og finnur varla
fyrir því í hálsinum. Þú verður að reyna
sjálfur að syngja og ég get bara sagt þér
hvort þú ert að gera rétt eða rangt.“
Jónsson óperusöngvari
Morgunblaðið/Ólafur K. Magnússon
ðrún Á. Símonar og Guðmundur Jónsson á sinfóníutónleikum í Háskólabíói.
kveður Andrés Björnsson og Guðmundur Jónsson. Tveir stórir Guðmundur Jónsson og Kristinn Hallsson.
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. NÓVEMBER 2007 27