Morgunblaðið - 29.03.2008, Blaðsíða 32

32 LAUGARDAGUR 29. MARS 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Ólöf Péturs-dóttir fæddist í
París 8. júlí 1948.
Hún lést á end-
urhæfingardeild
LSH Grensási 20.
mars síðastliðinn,
þar sem hún naut
þjálfunar eftir að
hafa lamast frá
hálsi í september
2006. Foreldrar
hennar voru Pétur
Benediktsson og
Marta Thors sendi-
herrahjón í París.
Ólöf fluttist heim til Íslands með
foreldrum sínum og yngri systur,
Guðrúnu, um mitt ár 1956, þegar
Pétur faðir hennar varð banka-
stjóri við Landsbanka Íslands og
síðar þingmaður Reykjanes-
kjördæmis. Hálfsystir Ólafar er
Ragnhildur, f. 28. desember 1937,
dóttir Péturs og fyrri konu hans,
Guðrúnar Eggertsdóttur Briem.
Eiginmaður Ragnhildar var Jan
Paus málflutningsmaður í Ósló.
Börn þeirra Trine og Petter. Al-
systir Ólafar er Guðrún, f.
14.12.1950, maður hennar er
Ólafur Hannibalsson blaðamaður.
Dætur þeirra eru Ásdís og Marta.
Ólöf giftist 1. nóv. 1969 Friðriki
Pálssyni, f. 19. mars 1947, sam-
stúdent hennar frá VÍ 1969, can-
d.oecon frá HÍ 1974. Hann var
lengi forstjóri SÍF og Sölu-
miðstöðvar hraðfrystihúsanna, nú
eigandi og forstjóri Hótel Rangár
og fleiri gisti- og veitingastaða í
Rangárvallasýslu. Dætur þeirra
eru Marta María, f. 15. maí 1987,
laganemi við HÍ og Ingibjörg
Guðný, f. 24. mars 1989, nemi við
VÍ. Foreldrar Friðriks voru Páll
Karlsson, bóndi á Ytra-Bjargi í
Miðfirði, Fremri-Torfustaða-
hreppi, V.-Hún., f. 8. nóv. 1896, d.
28. mars 1980 og kona hans
Guðný Friðriksdóttir húsfreyja, f.
10. ágúst 1908, d. 26. nóv. 1995.
Ólöf varð stúdent frá Verzl-
unarskóla Íslands 1969 og cand.
jur. frá Háskóla Íslands 1975.
Sama ár hóf hún störf sem
fulltrúi í dómsmálaráðuneytinu
og var hún deildarstjóri þar 1981-
84. Ólöf var héraðsdómari við
bæjarfógetaembættið í Kópavogi
frá 1984 til 1992. Hún var dóm-
stjóri Héraðsdóms Reykjaness frá
1. júlí 1992, er dómstóllinn tók til
starfa, og allt til dauðadags. Auk
dómstarfa hafði hún með höndum
yrðir með góðum árangri en síðar
beindist áhugi hennar að málara-
listinni. Hún stundaði listnám um
árabil og var afkastamikill frí-
stundamálari. Eftir að hún lam-
aðist fékk hún tilsögn og þjálfun
hjá Derek Mundell, vini þeirra
hjóna, í að mála með munninum
og var hún með þrotlausri þjálfun
og ástundun búin að ná góðum
tökum á þeirri listgrein.
Ólöf var mikil útivistarmann-
eskja og hóf ung að stunda hesta-
mennsku og varð það fljótlega
sport allrar fjölskyldunnar. Eins
og með annað sem hún tók sér
fyrir hendur var hestamennskan
stunduð af fullri alvöru og mikilli
ástríðu. Með þrennum vin-
ahjónum áttu þau Friðrik þátt í
búrekstri á jörðinni Vindási í
Fljótshlíð. Þar heyjuðu þau lengst
af sjálf fyrir hesta sína og komu
sér upp stóði góðhesta og gæð-
inga, riðu út um nágrennið og
fóru langar ferðir í góðra vina
hópi um fjöll og firnindi og fjar-
lægar slóðir á hverju sumri, auk
þess sem þau komu sér upp góðri
aðstöðu í Víðidal til útreiðar að
vetrinum. Það var einmitt í út-
reiðartúr á Vindási sem það ör-
lagaríka óhapp varð í september
2006 að hestur hennar hnaut með
hana á sléttri grund, með þeim
skelfilegu afleiðingum að hún
lamaðist fyrir neðan háls, og nú
hefur það dregið hana til dauða,
langt um aldur fram. Hún hélt þó
fullum og óskertum andlegum
kröftum og tók hlutskipti sínu
með aðdáunarverðri stillingu og
því jafnvægi hugans, sem jafnan
einkenndi hana í starfi og leik. Sá
tími sem liðinn er síðan slysið bar
að höndum hefur verið aðstand-
endum og þeim sem önnuðust
Ólöfu gjöfull vegna þess æðru-
leysis sem hún sýndi í hvívetna,
einbeitts lífsvilja og kjarks til að
takast á við það viðfangsefni að
nýta alla tiltæka tækni og þekk-
ingu til að ná sem mestum ár-
angri og sjálfstæði. Ólöf átti m.a.
frumkvæði að því að innleiða í
Evrópu bandaríska aðferð til raf-
örvunar á þind í stað öndunar-
vélar. Þessi aðferð hefur nú verið
viðurkennd í öðrum Evrópu-
löndum og veldur straumhvörfum
í lífi þeirra sem þurfa á öndunar-
aðstoð að halda. Ólöf tókst á við
fötlun sína með mikilli reisn.
Hugrekki hennar og andlegur
styrkur verða lengi í minnum
höfð.
Ólöf verður jarðsungin frá
Dómkirkjunni í Reykjavík í dag
og hefst athöfnin klukkan 11.
yfirstjórn næst-
stærsta héraðsdóm-
stóls landsins. Hún
gekkst fyrir og hafði
umsjón með bygg-
ingu dómhúss sem
dómstóllinn flutti í á
árinu 2001. Meðal
tækninýjunga sem
hún kom þar til leið-
ar er að úr dómsal
er unnt að stjórna og
fylgjast með í gegn-
um fjarfundabúnað
skýrslutökum yfir
börnum í Barnahúsi.
Hún hóf störf sem fulltrúi í dóms-
málaráðuneytinu 1975 og deild-
arstjóri þar 1981-84. Héraðsdóm-
ari var hún hjá bæjarfógeta í
Kópavogi frá 1984 og héraðsdóm-
ari og dómstjóri við Héraðsdóm
Reykjaness frá 1992 til dauða-
dags. Ólöf var eftirsótt til félags-
og trúnaðarstarfa. Hún var í
stjórn Orators á námsárum sínum
í HÍ. Í trúnaðarráði Stéttarfélags
lögfræðinga í ríkisþjónustu, í
stjórn Lögfræðingafélags Íslands
og framkvæmdastjóri Tímarits
lögfræðinga á árunum 1980 til
1983. Hún var ritari í stjórn Ís-
landsdeildar norræna embættis-
mannasambandsins 1983-89. Í
stjórn Dómarafélags Reykjavíkur
frá 1984-90, þar af formaður
stjórnar frá 1986-90. Í stjórn
Dómarafélags Íslands frá 1993-
97, þar af varaformaður frá 1996-
97. Varamaður í dómstólaráði frá
1998. Árið 1978 var hún skipuð af
dómsmálaráðherra í nefnd til að
huga að lagareglum um lög-
fræðiþjónustu fyrir efnalítið fólk.
1980 var hún skipuð í nefnd til að
semja frumvarp til laga um lög-
ræðislög. Árið 1987 var hún skip-
uð af dómsmálaráðherra í nefnd
til að semja frumvarp til laga um
aðskilnað dómsvalds og umboðs-
valds í héraði. Ólöf var tilnefnd af
Hæstarétti formaður Jafnrétt-
isráðs frá 1. des. 1985 til jafn-
lengdar 1987. Tilnefnd af Hæsta-
rétti formaður gerðardóms
Verkfræðingafélags Íslands frá
1989. Einnig tilnefnd af Hæsta-
rétti formaður úrskurðarnefndar
félagsþjónustu frá okt. 1991 til
1995. Utan við annasöm embætt-
is- og félagsmálastörf átti Ólöf
sér mörg áhugamál, sem hún
stundaði af mikilli einbeitni og
kostgæfni. Framan af lagði hún
mikla stund á hvers kyns hann-
Þakkir.
Við fráfall Ólafar Pétursdóttur er
margs að minnast og margt að
þakka. Dýrmætar minningarnar
munum við öll geyma með okkur. Á
þessari stundu eru okkur, nánustu
fjölskyldu hennar, efst í huga þakkir
til hennar fyrir að hafa gert okkur
kleift að taka þátt í 18 mánaða end-
urhæfingarferli hennar á hátt sem
gerði hvert okkar að betri manni.
Kjarkur, sjálfstæði, lífsvilji og lífs-
gleði réðu ríkjum og samvistirnar
við hana allan þennan tíma voru um-
fram allt ánægjulegar og gefandi.
Baráttugleðin var alls ráðandi.
Þakklæti til allra sem sáu um dag-
lega umönnun hennar og endurhæf-
ingu var henni ávallt efst í huga. Að
takast á við það verkefni að lifa al-
heilbrigð sál og í reynd heilbrigður
einstaklingur í lömuðum líkama er
nánast ómannleg raun, en það gerði
Ólöf af þeirri reisn og því þakklæti
fyrir að fá að vera á lífi, að allar
stundir með henni voru okkur gleði-
stundir.
Allt frá slysadeginum, 24. septem-
ber 2006, höfum við unnið með og
kynnst frábæru starfsfólki á Land-
spítala háskólasjúkrahúsi, gjör-
gæslu, lungnadeild og lengst af
Grensási, endurhæfingardeild. Ólöf
var þeim þakklát á hverjum degi fyr-
ir alúðlega framkomu og hjálp sem
hún þáði af auðmýkt og virðingu við
hvern starfsmann, en hélt jafnframt
sinni einörðu sýn á það, hvernig hún
vildi lifa sínu lífi við þær aðstæður
sem henni höfðu verið skapaðar.
Heimsóknir vina voru Ólöfu og
okkur öllum ómetanlegur styrkur.
Kærleiksríkar kveðjur juku við bar-
áttuþrek hennar og vissan um að
komast heim var henni ómetanleg
hvatning. Við erum afar þakklát öll-
um sem við kynntumst á þessum 18
mánuðum og önnuðust Ólöfu, en á
engan verður hallað þó að við leyfum
okkur að nefna sérstaklega tvo
óvandabundna einstaklinga, sem
stóðu henni nær í líkamlegri og and-
legri endurhæfingu en nokkur ann-
ar. Sigþrúður Loftsdóttir, iðjuþjálfi
á Grensási, vann með Ólöfu nánast á
degi hverjum frá upphafi og þar til
yfir lauk að því að kynna fyrir henni
allar nýjustu tæknilausnir fyrir fötl-
un af hennar tagi og þjálfa hana í
notkun þeirra. Þar fór saman gagn-
kvæm virðing og frábær elja og
vinnusemi. Sigþrúður er svo sann-
arlega fagmaður á sínu sviði og svo
trú köllun sinni að einstakt er. De-
rek Mundell, vinur og samferðamað-
ur í málaralist, kynnti sér strax eftir
slysið þá möguleika sem lamaðir
hafa til að sinna listsköpun sinni.
Hann hannaði og smíðaði fyrir hana
sérstakar málaratrönur, setti sig í
samband við hennar líka í öðrum
löndum og hvatti hana áfram í hví-
vetna. Samverustundir þeirra 3svar
í viku hverri í nær ár, voru Ólöfu ein-
stakt gleðiefni. Árangurinn lét held-
ur ekki á sér standa og nýju mál-
verkin hennar urðu 7 talsins, hvert
um sig ber hæfileikum hennar og
einbeitingu einstakt vitni.
Við kveðjum einstakan ástvin,
sem hvert okkar um sig hefur notið
samvista við um dýrmæt ár og minn-
umst hverrar stundar í auðmýkt og
þakklæti. Yndisleg minningin um
Ólöfu mun lifa með okkur öllum og
verða okkur hvatning til að mæta
hverju mótlæti sem verkefni til að
leysa.
Friðrik, Marta María, Ingi-
björg Guðný, Anna, Guðrún,
Ólafur, Ásdís, Marta.
Kæra mágkona.
Nú þegar komið er að kveðju-
stund kemur ótalmargt upp í hug-
ann frá liðnum árum og áratugum.
Efst í hugum okkar hjónanna er
þakklæti fyrir alla þá umhyggju,
leiðsögn og einlægan félagsskap sem
þú sýndir sonum okkar á námsárum
þeirra. Heimili ykkar Friðriks bróð-
ur var alltaf til staðar ef upp komu
vandamál sem enginn kemst hjá að
lenda í á lífsleiðinni.
Ólöf mín, þín burtför frá okkur er
með öllu óásættanleg og þá ráðstöf-
un skiljum við ekki, en allt ku hafa
einhvern tilgang. Þá er bara að trúa
því og treysta og lifa með því eins
eðlilegu lífi og hægt er. Elsku Frið-
rik minn, þinn missir er mikill, en þú
átt yndislegar dætur sem eru guðs-
gjöf og ótal minningar sem þú munt
ylja þér við. Þetta síðasta eina og
hálfa ár er sá harðasti skóli sem þið
hafið lent í en þið stóðust prófið. Þið
standið eftir sterkari en áður, en oft
var það sárt.
Ólöf mín, guð geymi þig og varð-
veiti og ég veit að allri fjölskyldu
þinni og vinum sendir sá huggun og
styrk sem öllu ræður.
Hér fylgja með vísur er bárust
mér óvænt á blaði:
Gættu þess vin, yfir moldunum mínum,
að maðurinn ræður ei næturstað sínum.
Og þegar þú hryggur úr garðinum gengur
ég geng þér við hlið þó ég sjáist ei lengur.
En þegar þú strýkur burt tregafull tárin
þá teldu í huganum yndisleg árin
sem kallinu gegndi ég kátur og glaður,
það kæti þig líka, minn samferðamaður.
(James McNulty.)
Ólöf mín, hafðu þökk fyrir allt og
allt.
Hjartanskveðjur,
Ingibjörg (Lilla) og fjölskylda.
Það er með djúpri hryggð og sár-
um söknuði, sem ég kveð mína
elskulegu mágkonu og vinkonu,
Ólöfu Pétursdóttur. Það eru að
verða tuttugu ár síðan Guðrún
kynnti okkur fyrst og síðan hafa fjöl-
skyldur okkar verið meira og minna
samofnar því að þær systur voru
óvenjunánar og meira að segja sam-
stilltar um barneignir, þannig að það
kom eins og af sjálfu sér að sam-
gangur væri mikill og samskiptin
náin, og heimili þeirra Friðriks mið-
stöð stórfjölskyldunnar á öllum
stórhátíðum almanaksársins eins og
jólum og gamlárskvöldi og á tylli-
dögum fjölskyldunnar svo sem af-
mælum lifandi og látinna.
Ólöf var sjaldgæf mannkostakona.
Glæsileg, fögur, gegnheil og gædd
fágætu hugarjafnvægi, sem gerði
henni kleift að taka því sem að hönd-
um bar með einstakri ró og yfirveg-
un. Aldrei kom þetta betur í ljós en í
eftirleik þess slyss, sem svipti hana
stjórn á líkama sínum fyrir hálfu
öðru ári síðan. Í stað þess að láta
hugarvíl taka völdin og beygja sig
hóf hún markvisst að þjálfa sig og
byggja upp aðstæður, þar sem hún
gæti dvalið meðal okkar enn um sinn
með höfuðið eitt að vopni. Svo vel
tókst henni til í þessu ætlunarverki
að við hin, sem kringum stóðum,
höfðum byggt upp miklar væntingar
um gjöful og góð ár framundan í ná-
vist hennar. Ekki aðeins hélt hún
þeirri heiðríkju hugans sem gerðu
samræður við hana alla tíð svo gef-
andi og skemmtilegar heldur tileink-
aði hún sér líka tækni sem gerði
henni kleift að beita höfuðhreyfing-
um til að skapa listaverk, sem hver
fullfrískur listamaður hefði verið
fullsæmdur af.
Við þessi óvæntu leiðarlok er mér
efst í huga þakklæti til Ólafar fyrir
að hafa um tveggja áratuga skeið
mátt vera þátttakandi í hennar
„frjóu lífsnautn“, þótt í litlu væri og
nokkurri fjarlægð. Ég kveð hana
með orðum úr þeim eina sálmi, sem
langa-langafi minn, sr. Arnór Jóns-
son, á eftir í sálmabók þjóðkirkjunn-
ar og eru á þessa leið:
Svo lifa sérhver á, sem sálast eigi.
En andast eins og sá, sem aldrei deyi.
Engan af mínum samtíðarmönn-
um hef ég vitað komast eins nálægt
því og Ólöfu að haga lífi sínu í sam-
ræmi við þetta tveggja alda gamla
heilræði Vatnsfjarðarklerksins.
Ólafur Hannibalsson.
Elsku hjartans Ólöf mín.
Það er svo margt sem mig langar
að segja þér, þakka þér fyrir og rifja
upp, en ég veit ekki hvernig ég get
sagt þér það allt í þessum fáu orðum
sem ég skrifa til þín núna. Eitt af því
sem hefur rifjast upp fyrir mér sein-
ustu daga, er þegar við gistum öll í
Vindási og var fjölmenni í húsinu
eins og svo oft. Okkur frænkunum
var lofað sælgæti daginn eftir, ef við
færum strax að sofa svo að fullorðna
fólkið gæti spjallað saman. Næsta
morgun var staðið við loforðið og
hverri og einni gefin lakkrísrúlla,
sem klipið hafði verið af, ef við höfð-
um ekki farið beint í háttinn. Marta
María fékk að vonum stærstu rúll-
una og ég þá langminnstu enda hafði
ég kúrt í fanginu þínu allt kvöldið og
harðneitað að fara upp í rúm því það
var svo ósköp gott að kúra og láta
strjúka á sér kollinn meðan þið töl-
uðuð saman. Það eru margar slíkar
minningar sem skjóta upp kollinum:
að vera öll saman uppí ömmó,
Frakklandsferðin góða og að fá að
fara upp í hesthús með ykkur sem
var svo ótrúlega spennandi. Þegar
við stelpurnar vorum litlar fannst
mér þú alltaf eins og álfadrottning
því þú varst svo yfirveguð og góð,
björt yfirlitum og tignarleg. Síðast-
liðið eitt og hálft ár hef ég aftur litið
þig sömu augum, í gegnum þessa
tíma varst þú alltaf langsterkust af
okkur og lést engan bilbug á þér
finna. Ég get ekki lýst því með orð-
um hvað þú hefur kennt mér margt,
sýnt mér að maður getur alltaf valið
hugrekki og drifkraft og að sama
hvað gerist þá hefur maður val um
hvernig maður tekur aðstæðunum.
Þannig getur maður reynt að gera
þær sem bærilegastar. Elsku Ólöf,
það eru fáir sem gætu hafa sýnt jafn
mikla yfirvegun og þú hefur gert og
ég veit að þú ert ekki einungis fyr-
irmynd mín heldur margra annarra,
ekki einungis vegna styrks þín í
veikindum heldur vegna þess hve
gjöful þú varst af sjálfri þér og
reiðubúin að hjálpa öðrum. Þegar
Ingibjörg hélt tískusýninguna um
daginn sagðir þú að þú hefðir kennt
stelpunum að bíða ekki eftir að aðrir
gerðu hlutina fyrir þær, heldur að
gera þá sjálfar. Þetta hefur þú líka
kennt mér og ég hlakka til að geta
sagt mínum börnum frá frænku
þeirra og kenna þeim það sem þú
hefur kennt mér. Kvöldið áður en
mamma hringdi og sagði mér að þú
værir farin var ég uppí ömmó og
hugsaði með mér að vonandi gætir
þú komið með okkur þangað í sum-
ar. Ég gerði mér ekki alltaf grein
fyrir því hve veik þú varst því þú lést
svo lítið á því bera. Við söknum þín
alveg óskaplega en ég veit að þú
varst orðin þreytt í líkamanum. En
nú er sálin þín frjáls og örugglega
sterkari en nokkru sinni. Ég bið að
heilsa ömmu og afa þar til við hitt-
umst á ný og ég get kúrt aftur í fang-
inu þínu.
Þín litla systurdóttir,
Ásdís.
Stuttu eftir að Ólöf var lögð inn á
gjörgæsludeild LHS átti ég leið til
Íslands. Leiðin lá beint til hennar.
Við Bjarni Thors kviðum sannarlega
fyrir heimsókninni. Það var bjart yf-
ir frænku okkar og baráttuvilji
hennar ótrúlegur. Ekki var á henni
að finna vott af sjálfsvorkunn eða
svartsýni. Þó að bati hennar yrði
torsóttur var aldrei á Ólöfu að finna
vott af slíku.
Við hittumst fyrst þegar Pétur og
Marta komu í heimsókn frá Frakk-
landi 1953. Strax fór vel á með okk-
ur. Okkar fyrstu kynni voru í garð-
inum í Garðastræti 41 þegar hún
ágirntist þríhjólið mitt og urðu átök
með þeim afleiðingum að mér tókst
að græta hana. Ég varð þá að hugga
hana og biðjast velvirðingar. Vissu-
lega fylgdi því að hún fékk hjólið.
Eftir þessi fyrstu kynni var hún allt-
af góður félagi og þrátt fyrir að fjöl-
skylda mín flytti til Bandaríkjanna
stuttu eftir að þau komu heim, urð-
um við miklir vinir. Mér tókst að fá
hana í ólíklegustu hluti með mér,
bæði á Vesturbrún og í New York
þegar Ólöf heimsótti okkur. Há-
punkturinn skal hafa verið þegar við
unnum saman að því að slípa ventla
á gömlum Buick-bíl. Hún reyndist
vera nokkuð efnilegur bifvélavirki.
En áhugamál hennar voru önnur.
Hún var mjög listræn og naut sín vel
við vefstól jafnt sem að mála, eða við
á píanóið. Eftir Verslunarskólann
tók lagadeildin við og hún kláraði
með sínum mikla dugnaði.
Ólöf og Friðrik voru í tilhugalífinu
Ólöf Pétursdóttir
Ólöf Pétursdóttir skólasystir
var prýdd helstu kostum ætt-
menna sinna sem gert hafa
garðinn frægan. Sjálf haslaði
hún sér völl í ríki karlremb-
unnar og stóð körlunum fylli-
lega á sporði. En ský dró fyrir
sólu og batt enda á frekari
landvinninga hérna megin. Í
dag dvelur hugur fjölskyldu
minnar hjá Friðriki mínum
gamla skólabróður og senn
signumst við öll hinum megin.
Ásgeir Hannes
og fjölskylda.
HINSTA KVEÐJA