Morgunblaðið - 18.04.2008, Blaðsíða 25

Morgunblaðið - 18.04.2008, Blaðsíða 25
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. APRÍL 2008 25 ÞANN 19. apríl kl. 13.00 stendur Átak, fé- lags fólks með þroska- hömlun, að uppákomu við Alþingishúsið. Hugmyndin er að fólk taki höndum sam- an og myndi þannig mannlegan hring í kringum húsið. Alþing- ishúsið er valið sem tákn lýðræðis og sameiningar. Með þessum atburði vill félagið að fólk sýni samstöðu og undirstriki mikilvægi jafnræðis allra í samfélag- inu. Allir Íslendingar sem vilja leggja þessum málstað lið eru hvattir til að mæta við Alþingishúsið og taka höndum saman með Átaki. Atburður þessi er hluti af menn- ingarhátíðinni List án landamæra. Þá hátíð mé rekja til Evrópuárs fatl- aðra 2003. Á því ári hófst sam- starf nokkurra aðila sem með einum og öðrum hætti komu nálægt list- sköpun fatlaðs fólks, í upphafi sérstaklega fólks með þroskahöml- un. Hugmyndafræði há- tíðanna er m.a. að stofna til samvinnu milli fatl- aðra og ófatlaðra lista- manna og auka þannig við reynslu og sýn beggja aðila. Þannig hafa þjóðþekkt- ir hljómlistar-, leiklistar- og mynd- listarmenn tekið þátt í verkefnum með fötluðum listamönnum. Áhersla hefur alltaf verið lögð á þátttöku fatlaðra á jafnréttisgrund- velli og m.a. hefur ávallt verið kapp- kostað að listviðburðir hátíðarinnar væru við bestu aðstæður og umgjörð öll væri metnaðarfull. Jafnframt að hátíðin hefði í för með sér gleði og væri til þess fallin að brjóta landa- mæri manna á milli. Fyrir utan beina listviðburði hef- ur List án landamæra líka stuðlað að umræðu m.a. í samvinnu við Háskóla Íslands um ímynd fatlaðra í listum, list fatlaðra o.fl. Hátíðin í ár stendur frá 18. apríl til 10. maí og teygir anga sína um allt land; sjá nánar dagskrá á vefsíðunni www.listanlandamaera.blog.is. Góða skemmtun og við sjáumst á laugardaginn 18. apríl. Tökum höndum saman með Átaki Friðrik Sigurðsson segir frá uppákomu Átaks á morgun » Átak, félag fólks með þroskahömlun, stendur að uppákomu við Alþingishúsið, þar taki fólk höndum saman og myndi hring kringum húsið. Friðrik Sigurðsson Höfundur er framkvæmdastjóri Landssamtakanna Þroskahjálpar og situr í stjórn Listar án landamæra Í APRÍL-mánuði undanfarin þrettán ár hefur alþjóðasamfélagið minnst þjóðarmorðsins í Rúanda með samblandi af skömm, iðrun og heitstrengingum um að svo viðbjóðs- legir glæpir skuli ekki endurtaka sig. Slíkar heitstrengingar munu ef- laust heyrast nú þegar 60 ára afmæli sáttmálans um að hindra og refsa fyrir þjóðarmorð nálgast. Afmælið er 9. desember í ár, degi á undan öðru merkilegu sextugsafmæli, afmæli Mannréttindayfirlýsingar Samein- uðu þjóðanna. En við þurfum að grípa til skilvirkra aðgerða til að upp- fylla skuldbindingar okkar um að hindra þjóðarmorð og refsa þeim sem gerast sekir um slíka glæpi. Þær skuldbindingar voru innleiddar í al- þjóðalög í kjölfar Helfararinnar. Með því heiðrum við einnig minningu fórnarlamba bæði hamslausra og vandlega skipulagðra hatursofsókna. Hingað til hefur framkvæmd þess kafla sáttmálans sem fjallar um að refsa fyrir þjóðarmorð tekist betur en aðgerðir til að koma í veg fyrir þau. Raunar hefur alþjóðlegt rétt- arkerfi tekið af sívaxandi alvöru á glæpum sem flokkast undir þjóð- armorð. Fundist hafa farvegir fyrir lagalega skyldu ríkja til að draga fremjendur þjóðarmorðs til ábyrgð- ar. Hér má nefna sérstaka dómstóla á vegum Öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna, hinn sáttmálabundna Al- þjóðaglæpadómstól og alheims- lögsögu dómstóla einstakra ríkja. Hrinda verður þeim kafla sem fjallar um að hindra þjóðarmorð í framkvæmd af sömu festu. Í þessu skyni hefur framkvæmdastjóri Sam- einuðu þjóðanna skipað sérstakan háttsettan ráðgjafa sem ætlað er að safna upplýsingum um umfangsmikil og alvarleg mannréttindabrot sem gætu leitt til þjóðarmorðs. Hann á einnig að vinna að því að efla hæfni Sameinuðu þjóðanna til að greina og nota upplýsingar sem tengjast slík- um glæpum. Sérstaka ráðgjafanum er einnig ætlað að samræma aðgerðir annarra aðila innan Sameinuðu þjóðanna til að grípa til fyrirbyggjandi ráðstaf- ana. Framkvæmdastjórinn skipaði árið 2006 sjö sérfræðinga til að styðja sérstaka ráðgjafann og efla viðleitni Sameinuðu þjóðanna til að hindra þjóðarmorð. Þetta eru mikilvæg skref í rétta átt. En ég tel bæði rétt og nauðsyn- legt að ganga lengra til að tryggja að stofnanir okkar séu í stakk búnar til að fyrirbyggja þjóðarmorð með því að finna þeim stað í sáttmálanum um þjóðarmorð. Ólíkt mörgum öðrum mannrétt- indasáttmálum er ekki gert ráð fyrir eftirlits- ferli í sáttmálanum um þjóðarmorð til að fylgj- ast með því hvort ákvæði sáttmálans séu virt og til að vera ríkjum ráðgefandi um fyrir- byggjandi aðgerðir. Í fyrsta uppkasti að þjóð- armorðs-sáttmálanum – fyrsta alþjóðlega mann- réttindasáttmálanum – var gert ráð fyrir slíku eftirlitskerfi en sú hug- mynd skilaði sér ekki inn í lokatextann. Frá þeim tíma er komin mikil og góð reynsla á þann jákvæða árangur sem slíkt eft- irlitskerfi getur borið á mannréttindasviðinu. Af þeim sökum hafa for- ysta Sameinuðu þjóð- anna, fórnarlömb, bar- áttumenn og lögspekingar tekið höndum saman við fimmtíu ríki sem komu saman í Stokkhólmi árið 2004 til að berjast fyrir þessu sjónarmiði. Önnur ríki eru þessu hins vegar andsnúin og hafa bent á að þetta geti skarast á við störf sérstaka ráðgjafans og umboð Alþjóðlega glæpadómstólsins sem fjallar um sakamál, þar á meðal þjóð- armorð, glæpi gegn mannkyninu og stríðsglæpi. Ef vel tekst til gæti slíkt eftirlits- kerfi greint hættumerki um að upp úr kunni að sjóða með þjóðarmorði. Nánast ævinlega má greina fyrir- boða um að slík voðaverk séu yfir- vofandi þegar kerf- isbundin eða umfangsmikil mann- réttindabrot fara stig- vaxandi. Það þarf hvorki að vera flókið né tíma- frekt að koma upp slíku kerfi ef pólitískur vilji er fyrir hendi. Þannig gæti Allsherj- arþingið samþykkt ályktun strax í sept- ember. Slík aðgerð gæti átt sér fyrirmynd í öðru sambærilegu frumkvæði af hálfu millliríkjastofnana, þar á meðal Efnahags- og félagsmálanefndar Sameinuðu þjóðanna sem kom á fót nefnd til að fylgjast með efna- hags-, félags- og menningarlegum rétt- indum. Aðrar leiðir eru tímafrekari en þó framkvæmanlegar. Þar má nefna breytingar á sáttmálanum auk við- bótar valkvæðs ákvæðis um stofnun slíks eftirlitskerfis. Hvaða leið sem er valin, verður hún að miða að því lokamarki að koma á fót vettvangi sem hefur vald til þess að meta hvort ríki sinni skyldum sínum um að hindra þjóð- armorð; skrásetja viðleitni þeirra til að refsa fyrir slíka glæpi og gera það opinbert ef þau sinna ekki þessari skilyrðislausu skuldbindingu. Að hrinda sáttmálanum um að hindra þjóðarmorð í framkvæmd Louise Arbour minnist fórnarlamba þjóðarmorðsins í Rúanda Louise Arbour »Ef vel tekst til gæti slíkt eftirlitskerfi greint hættu- merki um að upp úr kunni að sjóða með þjóð- armorði. Höfundur er mannréttindafulltrúi Sameinuðu þjóðanna. ÉG ÞURFTI að dvelja nokkra daga á geðdeild 32C Landspít- alans, en er nú búinn að ná mér upp á grasið aftur, með góðri fag- mennsku læknis og starfsfólks sem þar er og er til fyrirmyndar. En aðbúnaður þessa starfsfólks, bæði lækna, hjúkrunarfólks og annarra sem þar starfa, er hreint ekki til fyrirmyndar. Þá finnst mér einnig að aðbúnaður sjúk- linga sé algjörlega óviðunandi og kannski helst á þann veg að að- greining á mjög alvarlega veiku fólki og þeim sem ekki eru jafn illa haldnir er ekki nægileg. Þetta tel ég að bitni óhjákvæmilega á sjúklingunum sem næðu eflaust fyrr bata ef allur aðbúnaður, bæði sjúklinga og starfsfólksins, væri betri. Ég vil skora á heilbrigð- isráðherra og aðra þá sem hafa með þessi mál að gera að kynna sér þetta nánar. Ástandið er ekki gott. Ýmislegt er örugglega hægt að lagfæra og þá er ég sannfærður um að marg- ir sjúklingar næðu fyrr bata. Þunglyndi, geðhvörf og aðrir geðsjúkdómar eru nefnilega mjög slæmir og erfiðir sjúkdómar, sem vissulega er hægt að lækna eða í það minnsta að halda í skefjum með góðri læknisaðstoð en þá skipta aðstæður allra sem að þeim málum koma mjög miklu. Með virðingu. Árni Tryggvason Örfá orð um stórmál Höfundur er leikari.                              !  "# $      % & '       '    '      ( ) *       '  '            '   %          % % +    '  ( ,               % ' ( #  %   )     %  %     %                  (       -'+  .      #  /  '  ' 01$23*4-$0*)546 789 :;<< 01 $2=*4-$0>?@<*A1-"4>(4* B  '      ,C*.=$$D0-"4-- @< @9 @@ - kemur þér við Sérblað fyrir húsbyggj- endur fylgir blaðinu Reykvískir rónar ganga fyrir 64 skyndipróf í menntó Kartöflur gegn hungri í heiminum Fyrsti alíslenski bjórinn Cezary Fijalkowsky veiðir bara á kvöldin Hvað ætlar þú að lesa í dag?

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.