Morgunblaðið - 01.06.2008, Blaðsíða 32

ferðalög
32 SUNNUDAGUR 1. JÚNÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
H
ann situr og
talar í sím-
ann þegar
mig ber að
garði. Ég
hinkra í
dyragætt-
inni á 2. hæð
í Gimli, nýju húsi viðskipta- og hag-
fræðideildar Háskóla Íslands, og
verður starsýnt á skútu með þöndum
seglum í glugganum á móti mér. Eft-
ir að samtalinu lýkur býður Ingjaldur
Hannibalsson prófessor mér inn á
skrifstofu sína og við tökum tal sam-
an um feril hans og ferðalög, sem
raunar eru einstaklega mörg, en
hann hefur komið til 150 landa.
„Sumir kalla mig Fargjald, ég
vann sem ungur maður hjá far-
gjaldadeild Loftleiða,“ segir Ingjald-
ur kíminn þegar ég spyr hann hvort
hann hafi nokkuð fengið viðurnefnið
víðförli í kunningjahópnum.
En hvers vegna skyldi hann hafa
þennan óvenjulega mikla ferða-
áhuga? „Það er kannski ekki auðvelt
að finna einhverja eina ástæðu en ég
man þó eftir því að frá því að ég var
barn hafði ég alltaf mjög gaman af að
skoða landakort,“ svarar Ingjaldur.
En úr því áhugi hans beindist
svona snemma að landafræði því
skyldi hann þá ekki hafa lært það
fag?
Var dúx í menntaskóla
„Ég hafði áhuga á ýmsu öðru,“
segir hann og brosir.
Það er ekki nema von að Ingjaldur
hafi átt margra kosta völ hvað nám
snertir því hann var dúx í MR þegar
hann útskrifaðist. Hann telur þó ekki
að hvatning móður hans hafi hjálpað
honum að ná þessum frábæra ár-
angri.
„Ég hafði brennandi námsáhuga
strax sem barn og gekk þessa venju-
legu skólaleið Vesturbæinga, var í
Melaskóla, Hagaskóla og svo MR.
Þeim síðastnefnda þótt mér
skemmtilegast að vera í. Þar fékk ég
ágætis menntun hjá góðum kenn-
urum og kynntist auk þess mörgu
góðu fólki í hópi samnemenda
minna,“ segir Ingjaldur. Hann gegnir
nú stöðu prófessors í viðskiptafræði
við Háskóla Íslands, en þar hóf hann
sitt háskólanám í verkfræði- og raun-
vísindadeild.
„Það endaði með því að ég útskrif-
aðist með BS-próf í eðlisfræði og
stærðfræði og fór þá sem fyrr sagði
til framhaldsnáms í Bandaríkjunum,
til Ohio, þaðan sem ég lauk meist-
araprófi og síðan doktorsnámi í iðn-
aðarverkfræði og skrifaði mína dokt-
orsritgerð um skipulagningu á
loðnulöndun við Ísland.“ Eftir þetta
fór Ingjaldur heim til Íslands.
„Mitt aðalstarf eftir heimkomuna
var hjá Félagi íslenskra iðnrekenda
en jafnframt fór ég að kenna sem
stundakennari við Háskóla Íslands,
fyrst í verkfræði- og raunvísindadeild
og ári síðar var ég beðinn að koma að
kennslu í viðskipta- og hagfræðideild,
það var haustið 1979. Ég hef verið
hér viðloðandi síðan,“ segir hann. Hjá
Félagi íslenskra iðnrekenda starfaði
Ingjaldur í fimm ár.
„Síðan var ég forstjóri Iðn-
tæknistofnunar í þrjú og hálft ár, því
næst var ég forstjóri Álafoss í eitt og
hálft ár og svo framkvæmdastjóri Út-
flutningsráðs Íslands. Í því starfi var
ég til ársins 1993, þá fór ég í fullt starf
hér hjá Háskóla Íslands, ég hefði átt
erfitt með að hætta að kenna,“ segir
Ingjaldur og bætir við að fátt fari eins
í taugarnar á honum og þegar fólk
spyrji hvort hann kenni af því að
hann fái svo mikið frí á sumrin – en
þetta varð blaðamanni einmitt á.
„Háskólakennarar fá bara venju-
legt sumarfrí, á þeim hvílir rannsókn-
arskylda og fjölmörg önnur störf á
sumrin, hér er fullt að gera frameftir
sumri, þá hægist aðeins um stuttan
tíma,“ segir hann nokkuð fastmæltur.
New York er uppáhaldsborgin
Í hluta af hinum umfangsmiklu
ferðalögum fór Ingjaldur í við-
skiptaerindum og einnig hefur hann
ferðast talsvert í tengslum við starf
sitt við Háskóla Íslands.
„Merkilegustu staðirnir sem ég hef
komið á eru pýramídarnir fyrir utan
Kaíró, Kínamúrinn, Taj Mahal í Ind-
landi og Inkaborgin Machu Picchu í
Perú,“ segir Ingjaldur.
Það að kynnast því hvað fólk gat
gert fyrir árþúsundum er meðal þess
sem gerir þessa staði svo merkilega
að mati hans.
„Hvernig fólk fór að því að flytja
þunga steina á milli á þessum tíma er
ótrúlegt. Mér finnst að þeir sem það
gerðu hafi unnið tæknileg afrek,“
segir hann.
„Einnig hef ég gaman af að skoða
fossa, fegurð þeirra og afl. Þrír fossar
standa upp úr; Niagara-fossarnir á
landamærum Bandaríkjanna og Kan-
ada, Iguazu-fossarnir á landamærum
Brasilíu, Argentínu og Paragvæ og
að lokum Viktoríufossarnir á landa-
mærum Sambíu og Simbabve,“ bætir
hann við.
Af íslensku fossunum nefnir hann
Gullfoss – vegna sögulegrar þýðingar
og fegurðar.
En skyldi hann ekki hafa áhuga á
mannlífinu á hinum erlendu stöðum?
„Jú, uppáhaldsborgin mín er New
York – vegna mannlífsins og listalífs-
ins þar og alls þess sem borgin hefur
upp á að bjóða. Almennt hef ég meiri
áhuga á borgum heldur en lands-
byggðinni.“ Talið berst að tækniupp-
finningum sem til að sjá hafa valdið
ýmsum af þeim vandræðum sem
mannkynið stríðir nú við, svo sem út-
blæstrinum mikla frá flugvélum og
öðrum vélum.
„Ég er sannfærður um að
tækniþróunin hefur orðið til góðs en
það er þó mikilvægt að verða ekki
þræll tækninnar,“ segir Ingjaldur.
En skyldum við geta reiknað okkur
út úr þeim vandræðum sem við erum
komin í, m.a. af völdum tækninnar?
„Stærðfræðin er grundvöllur að þró-
un tæknigreina, mín skoðun er að
þetta hafi almennt orðið til góðs. Ég
held að framhaldið geti orðið ágætt ef
leiðtogar þjóðanna komast að sann-
gjarnri niðurstöðu og ríku þjóðirnar
taka tillit til þeirra fátæku. Þá held ég
að við getum átt ágæta framtíð á
þessari plánetu,“ svarar Ingjaldur.
Þarf að þróa nýjar orkulindir
Blaðamaðaur gýtur augunum á
seglskútuna í gluggakistunni og spyr
hvort mannkynið sé hugsanlega á leið
aftur til seglskipa? „Við þurfum að
þróa nýjar orkulindir og eftir því sem
verð olíu hækkar þá verður fjárhags-
legt bolmagn til þess. Við Íslendingar
erum sérstaklega heppin þar sem við
búum að margvíslegum orkulindum
sem við getum nýtt án þess að hafa
slæm áhrif á umhverfi, þar á ég við
jarðvarma og vatnsafl. Einnig eigum
við vindorku sem við gætum nýtt
okkur. Ég trúi því að nýir orkugjafar
komi í stað þeirra sem ganga til
þurrðar.“ Ingjaldur getur þess að
þekking hans sé ekki næg til að meta
hvað komið geti í stað flugvéla en við-
urkennir að hann muni líklega velta
þessu fyrir sér í næstu flugferð í ljósi
umræðunnar um þessi efni.
„Líklega verður lögð áhersla á að
auka ferðalög á landi, nýta lestir bet-
ur – þær geta gengið fyrir rafmagni –
og nota almenningssamgöngur í
auknum mæli. Hætta að fljúga styttri
leiðir en taka lestir eða áætlunarbíla.
Það er verið að þróa nýja orkugjafa
fyrir skip, t.d. hefur verið talað um
mögulega vetnisvæðingu íslenska
fiskiskipaflotans. Líka er verið að
vinna að rannsóknum á metanóli og
fleiru,“ segir Ingjaldur.
Hvar er hamingjan mest?
Ferðalögin eru í brennidepli um-
ræðu okkar. Skyldi hann hafa séð
meiri hamingju í iðnvæddum sam-
félögum en þeim frumstæðu? „Ég
held að hamingja fólks ráðist ekki af
því í hvaða landi það býr. Mín upp-
lifun í öllum þessum ferðum hefur
verið jákvæð og það er ekki oft sem
ég hef orðið var við annað en vin-
gjarnlegt viðmót þeirra sem ég hef
haft samskipti við,“ segir Ingjaldur.
En skyldi það kannski segja meira
um hann sjálfan en fólkið sem hann
hefur hitt á ferðum sínum? „Ég held
að fólk sé í grundvallaratriðum eins
hvar sem er í heiminum, hvort sem
það er ríkt eða fáækt. Oft er maður
að leita að upplýsingum á framandi
slóðum en sjaldan hefur ég orðið fyrir
neinu slæmu.“ Hefur hann þá aldrei
verið barinn eða rændur á ferðum
sínum? „Jú, ég hef verið rændur. Það
gerðist t.d. í Rio de Janeiró. Ég var
óttalega vitlaus þá. Þetta var í ljósa-
skiptum, ég gekk meðfram strönd-
inni og þaðan á ská yfir bílastæði. Það
kom unglingur hlaupandi og bendir á
skóinn minn. Ég sá að það var komin
hvít klessa á skóinn minn. En það
vildi svo vel til að unglingurinn var
með skóbursta og hann spurði mig
hvort hann ætti að bursta klessuna af
skónum. Fullur þakklætis játti ég því.
Svo tók ég veskið upp úr vasanum til
að láta hann fá pening en þá sló hann
veskið úr höndum mér. Þegar ég leit
upp sá ég að hópur unglinga var bú-
inn að umkringja mig. En í sama bili
komu nokkrir menn hlaupandi og
æpandi. Þeir björguðu mér og ég hélt
veskinu.
Síðan hef ég látið það eiga sig þótt
eitthvað klessist á skóna mína.“
Íslenskur þorramatur verstur
Hvað um mat á hinum framandi
slóðum? „Ég reyni að borða matinn í
því landi sem ég er í hverju sinni til að
kynnast matarhefðinni þar. Ég verð
að viðurkenna að ég hef hvergi fengið
mat sem mér finnst eins vondur og ís-
lenskur þorramatur,“ segir Ingjald-
ur.
„Maturinn í Afríkuríkjunum er
Skemmtilegast í Ve
Morgunblaðið/Golli
Ferðagarpur Ingjaldur Hannibalsson, í baksýn kort alsett rauðum doppum, það eru allt staðir sem Ingjaldur hefur
heimsótt á ferðum sínum. Upplifun hans í öllum þessum ferðum hefur verið jákvæð.
Fargjaldur er nafn sem
kunningjar Ingjalds
Hannibalssonar pró-
fessors hafa gefið hon-
um í gríni. Guðrún
Guðlaugsdóttir ræddi
við Ingjald sem hefur
komið til 150 landa og
hyggur á enn frekari
ferðalög.
»Kínverjar segja:
„Engin þjóð er lítil,
allar þjóðir eru stórar.“