Skinfaxi - 01.07.1953, Blaðsíða 18

66
SKINFAXI
hinum mörgu, efnismiklu og svipmiklu kvæðum hans
um samtíðarmenn og málefni; oft í bitrum og mark-
vissum ádeilum, þrungnum djúpri réttlætiskennd og
sannfæringarhita; vegur skáldið þar djarft að þjóð-
félagslegum meinsemdum og misbrestum og hallasí
eindregið á sveif mcð verkalýðnum, enda telur hann
sig í eðli sínu jafnaðarmann, en var samtímis ávallt
mikill einstaklingshyggjumaður og of sjálfstæður í
hugsun til þess að ganga á mála hjá nokkrum stjórn-
málaflokki.
1 hinu tilþrifamikla kvæði sínu: „Við vatnið1', segir
Stephan á einum stað:
Og lífsins kvöð og kjarni er það að líða
og kenna til í stormum sinna tíða.
Hann gat þar flestum fremur úr flokki talað, því
að leit er á skáldi, sem er eins næmt á þjóðfélagsleg
og andleg veðrabrigði um allar jarðir eins og hann var.
Viðfeðmum áliugaefnum hans og samúð með mann-
anna börnum, og sérstaklega lítihnagnanum og hinum
undirokuðu, voru engin takmörk sett, enda sagði hann
sjálfur: „öll veröld sveit mín er“. Nægir um það að
minna á hið stórbrotna kvæði hans „Transvaal“, þar
sem hann hellir úr skálum fyrirdæmingar sinnar yfir
Breta fyrir meðferð þeirra á Búunum. Hér, eins og
víða annars staðar í kvæðum Stephans, talar heims-
liorgarinn, þvi að hann var það í fegurstu merkingu
orðsins. Víðfleyg orð hans, „Til framandi landa ég
bróðurhug ber“, voru töluð beint út úr lijarta hans.
Og þá er ekki erfitt að skilja það, hversvegna hann,
hinn mikli mannvinur, var jafn einlægur og djarf-
mæltur friðarvinur, eins og kvæðaflokkur hans Víg-
slóðir ber órækastan vottinn, þar sem skáldið fordæmir
vægðarlaust vígaferli og styrjaldaraðila alla.
I öðrum kvæðum Stephans, og ]iá ekki sízt erfiljóðum