Skinfaxi - 01.07.1953, Page 28
76
SKINFAXI
SÍLDARVERZLUNIN.
Verzlunin með síldina hefur tekið miklum breytingum. Áð-
ur var verzlunin frjáls. Þegar bátarnir komu að landi, flykkt-
ust kaupmennirnir að. Svo byrjaði kaupmennskan. Þeir, sem
komu að snemma morguns, fengu oftast gott verð fyrir síldina,
en verðið féll eftir því, sem á daginn leið. Sagt er frá sjómanni,
sem varð að orði, er hann kom inn og frétti síldarverðið:
„Nei, hvað er þetta, er orðið svona framorðið?" Oftast voru
kaupmennirnir tregir og keyptu ckki fyrr en þeir fengu síld-
ina á því verði, sem þeir sjálfir vildu.
Sjómennirnir skildu, að við svo búið mátti ekki lengur standa.
Og árið 1927 var Stórsíldarútvegsniannafélagið stofnað í Ála-
sundi. I fyrstu náði umráðasvæði félagsins aðeins skammt suð-
ur á bóginn, en brátt varð það öll vesturströndin. Samyinnan
í þessum efnum jókst síðan stöðugt. Fljótlega skildist mönn-
um, að öll verzlun með stórsíld og vorsíld yrði að vera í hönd-
um sama félags. Því var Sölusamlag síldveiðimanna stofnað
árið 1930.
Síldarsölusamlagið hefur aðalskrifstofur í Álasundi, Bergen,
Haugasundi og Egersundi. Auk þcss hefur samlagið eftirlits-
stöðvar meðfram allri ströndinni, norðan frá Þrándheimsfirði
suður til Líðandisness.
Fast verð er sett á bæði stórsíld og vorsíld. Vorsíldarverðið
er nokkru lægra. Sjómenn fá sama verð, hvar sem síldin er
veidd. Þegar bátur hefur fyllt sig, tilkynnir hann það næstu
síldarskrifstofu gegnum talstöðina. Skrifstofan segir svo til
um, hvert báturinn eigi að fara með sildina.
Nokkuð af síldinni er fryst, sumt saltað til útflutnings, en
langmest fer í bræðslu. Síðasta ár tóku síldarverksmiðjurnar
við um 80% af síldarmagninu. Mörg hundruð millj. króna fást
fyrir síldarafurðir frá verksmiðjunum, lýsið og mjölið. Með-
fram ströndinni eru um 70 síldarverksmiðjur af ýmsum stærð-
um. Þar hafa mörg þúsund manns atvinnu. Til viðbótar koma
svo mcnnirnir á flutningaskipunum og verkafólkið í frysti-
húsunum.
Síldveiðin er sannarlega harla þýðingarmikill þáttur í at-
vinnulífi þjóðarinnar.
FORTÍÐ OG FRAMTÍÐ.
Það hefur gengið á ýmsu með síldina. Við lesum um það
í sögum, að oft kom hún alls ekki. Stundum kom hún að strönd-
inni á einum stað, og þá var góð veiði þar um skeið. En svo
gat hún horfið, þegar minnst varði. — Nú skiljum við betur