Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1944, Qupperneq 2

Adolf GuSmundsson loftskm.:
Englandsferð með Öla Oarða
Það var 24. nóvember í ágætis veðri að við
lögðum af stað til Englands. Ákveðið var að
vera fljótir í þessari ferð, því að margir ætluðu
að vera í landi um jólin og vorum við búnir að
reikna út að um jólaleytið yrðum við á leið til
Englands aftur. Fengum bezta veður og segir
ekki frá ferðum okkar fyrr en við komum niður
í Norðursjó. Þegar þangað kom fengum við
hæga SV átt og nær sléttan sjó. Við höfðum
farið gegn um Firth of Pentland að morgni til
og héldum suður eftir hinni afmörkuðu leið.
Skipstjóri hafði neyðst til að taka aðra vaktina
þar sem fyrsti stýrimaður og einn háseti lágu
veikir í influenzu, sem þá geysaði hér heima.
Fyrsta kvöldið eftir að við fórum gegnum
„Pentil“ var ég á fótum fram eftir kvöldinu
eins og minn er vani. Kl. um 11.30 kom 1. vél-
stjóri til mín og bað mig að vekja næstu vakt
og laga handa henni te þar sem aðeins tveir
árabil, að bannaS var að flytja inn ný skip, en
stutt að kaupum ellihrumra.
Manni hrís hugur við, er farið er að kynna sér
byggingaraldur þeirra skipa^ sem flutt hafa
þessi miljónaverðmæti að landi, og að miklu
leyti yfir hörðustu vetrarmánuðina, í baráttu
við stórsjói og fárviðri íslenzkrar íshafsveðr-
áttu.
Meðalaldur togaranna er nú kominn á tuttug-
asta og sjöunda aldursárið. Af hinum fyrr-
nefndu 621 skipi, eru 22 skip byggð fyrir alda-
mót 1900, þar af eru 10 byggð á árunum 1874
til 1884, eða á aldrinum 60—70 ára. Tíu eru
byggð á árunum 1887 til 1894, eða á aldrinum
50—57 ára. Tvö eru byggð sitt hvort árið 1895
og 1896.
Eitt hundrað og tólf af skipunum eru byggð
á árunum 1901 til 1914, eða 30—43 ára.
112 af skipunum eru byggð á árunum 1901
til 1914 og eru því 30—43 ára, 170 skipanna eru
byggð á árunum 1915—1924 eða 20—30 ára
gömul.
Af 621 skipi sem skráð eru í Sjómanna-
almanakinu 1944 eru því 304, eða um helmingur,
vfir 20 ára gömul.
Þegar þess er gætt, að undanfarin ár hefur
95—97% af útflutningsverðmætum þjóðarinnar
verið sjávarafurðir, er það óbjörguleg staðreynd
82
menn voru á stjórnpalli og áttu því bágt með að
skreppa frá. Lofaði ég að gjöra það. Kl. 11.45
var ég að hugsa um að fara upp í eldhús, en í
því ég ætlaði að standa upp datt stóllinn á hlið-
ina og um leið heyrðust einhverjir skruðning-
ar, sem ég gat alls ekki gert mér grein fyrir
hvað væru. Eg fór strax fram í káetu og vakti
alla þar, því þótt merkilegt megi virðast hafði
enginn vaknað. Sagði ég þeim að drífa sig fram
úr í flýti og fara í bjargbeltin því eitthvað hefði
komið fyrir. Síðan snaraði ég mér upp á stjórn-
pall og sá ég þá að við höfðum rekizt á stórt
skip. Skipstjóri hafði heldur ekki vaknað við
áreksturinn, en kallað hafði verið á hann strax
og var hann kominn upp er ég kom upp á stjórn-
pall. Skipaði hann nú nokkrum mönnum framá
til þess að athuga skemdir á skipinu og kom í
ljós við þá skoðun að stefnið hafði gengið inn,
hvalbakurinn líkastur harmonikubelg og for-
fyrir hið komandi íslenzka lýðveldi, að bjóða
„hetjum hafsins“ áframhaldandi vist á skipum,
sem raunverulega hefði átt að taka úr umferð.
En þar með er ekki öll sagan sögð. Ástandið
í verzlunarskipaflotanum er engu betra. Brúar-
foss er 17 ára, Dettifoss 14, Fjallfoss 25, Goða-
foss 21, Hrímfaxi 26, Katla 33, Lagarfoss 40,
Selfoss 30, Súðin 49, og Snæfell 54 ára.
Og meðan hundruð manna berjast vonlítilli
baráttu við að sækja sjóinn á smáum fleytum
við eyjar, annes, víkur og voga landsins til sjáv-
arfanga, við lítil efni, er ausið út miljón eftir
miljón í uppbót á landbúnaðarvörur. Meðan
hafnleysur eru árlega orsök í því að tugir fiski-
báta brotna eða eyðileggjast, með tilheyrandi
eigna- og aflatjóni, og torvelda á allan hátt af-
urðaafsetningu, er veitt til vegagerða 8.306.620
krónum, en til hafnargerða og vitamála 1.151.-
500 kr„ og í öðru lagi veitir ríkissjóður
6.899.638 kr. til landbúnaðarmála, en 510.000
kr. til sjávarútvegsmála.
Ólíkt höfumst við að, — mætti þar segja. —
Meðan sjómenn og sjáva,rþorpamenn starfa
að því að moka gulli úr sjónum, grotna atvinnu-
tækin, sem þeir vinna á og við, niður, ýmist
fyrir vangetu eigenda eða beinar aðgerðir hins
opinbera.
H. J.
VlKINGUR