Sjómannablaðið Víkingur - 01.04.1944, Side 19

meira skattfrelsis, þrátt fyrir prósentvís minna
framlag í nýbyggingarsjóði, heldur en smáút-
gerðin.
Þegar þessi leið, til endurnýjunar skipastóls-
ins, var farin, leið, sem byggðist á ívilnun frá
sköttum, þá skipti það auðvitað höfuðmáli að
vel væri frá því gengið, að fé nýbyggingarsjóð-
anna rynni í reyndinni einungis til þess, sem
í upphafi var til ætlazt, þ. e. til endurnýjunar
flotans, því annars var hætt við, að þessi á-
kvæði yrðu að meira eða minna leyti notuð til
þess að komast hjá sköttum, undir yfirskini
nýrra skipabygginga.
Ég hefi frá upphafi verið þeirrar skoðunar,
eins og fjöldamargir sjómenn, sbr. samþykktir
þeirra, að alls ekki væri fullnægjandi frá því
gengið, að nýbyggingarsjóðirnir yrðu eingöngu
notaðir til nýbyggingar. Það ákvæði laganna,
sem heimilar að taka fé úr sjóðunum til greiðslu
á tekjuhalla og gjaldþroti, er óneitanlega mjög
mikil skerðing á þeirri tryggingu.
Hvaða breytingartillögur um nýbygg-
ingarsjóðsákvæðin hafa komið fram?
Strax á fyrsta þingi, sem ég átti sæti á, flutti
ég ásamt nokkrum flokksfélögum mínum frum-
varp um breytingar á nýbyggingarsjóðsákvæð-
unum. Síðan hefi ég tvívegis flutt þessar sömu
tillögur á alþingi.
Tillögur okkar voru um eftirgreindar breyt-
ingar:
1. Allir útgerðaraðilar njóti jafnmikils skatt-
frelsis og leggi jafnháan hundraðshluta í ný-
byggingarsjóð. Þannig hækki framlag ein-
staklinga og sameignarfélaga til sjóðanna úr
20% í 33%%, og hlutafélögin leggi ekki að-
eins 16%% í nýbyggingarsjóð, heldur
33%%.
2. Tvímælalaust skyldi tekið fram að ekki mætti
nota nýbyggingarsjóðina til greiðslu á tap-
rekstri eða þrotabúsgreiðslu. Lagt var til að
sjóðir slíkra félaga skyldu mynda sérstakan
nýbyggingarsj óð.
Sú takmörkun var þó gerð á framlagi til ný-
byggingarsjóðs, samkv. no. 1, að þeir, sem
eignast höfðu jafnháan nýbyggingarsjóð og
hæfilegt vátryggingarverð skips eða skipa
skattþegns, væri, að dómi ríkisskattanefndar og
eins ef sjóðurinn nam 2 millj. kr. eða meir, þá
skyldi framlagið til nýbyggingarsjóðs vera
jafnhátt og það áður hafði verið, þ. e. skyldi
í þeim tilfellum ekki hækka í 33%%. Takmörk-
un þessi er eins og allir sjá, ekki á nokkurn
hátt rýrnun á þeim ákvæðum, sem nú gilda og
VlKINGUR
gilt hafa um fjárframlög til nýbyggingarsjóð-
anna, en okkur, sem stóðum að þessum breyt-
ingum þótti ekki ástæða til að auka mjög
stærstu nýbyggingarsjóðina, á meðan enn höfðu
ekki fengizt viðunandi ákvæði inn í lögin tii
tryggingar því, að þeir yrðu eingöngu notaðir
til nýbyggingar. Einnig litum við svo á, að
höfuðnauðsynin væri að rýmkva ákvæðin um
framlög þeirra, sem minnstan höfðu eignast
endurnýjunarsjóð.
Um síðustu áramót námu nýbyggingarsjóðir
útgerðai'innar alls um 16 mill.j. kr. og áttu 23
togaraeigendur rúmar 14 millj. af þeirri upp-
hæð, en tæpar 2 millj. kr. skiptust á milli 62
annarra fiskiskipaeigenda. Þessar tölur sýna
glöggt, að það var eðlilegt að leggja aðaláherzl-
una á aukningu nýbyggingarsjóðanna hjá
smáútgerðinni, þó að vitanlega kæmi ekki til
mála að skerða á nokkurn hátt réttindi togar-
anna, enda kom engum það til hugar. Ýmsir
stórútgerðarmenn hafa fundið ástæðu til þess
að óskapast út af þessum takmörkunarákvæð-
um og rangfæra þau á allan máta.
Bægslagangur þeirra hefir ekki stafað af því,
að þeir hafi ekki vitað, að takmörkun þessi
skerti ekki að neinu leyti núgildandi nýbygg-
ingars.jóðsframlög þeirra, heldur af hinu, að
þeir sáu og fundu að bæði þetta ákvæði og eins
aðrar breytingar, sem fluttar voru á nýbygg-
ingarsjóðsreglunum, stefndu að því að krefjast
þess, að þeir legðu allt skattfrjálst fé útgerð-
arinnar í nýbyggingarsjóðina og að þeir skyldu
eingöngu og undanbragðalaust notaðir til ný-
bygginga.
Þetta sézt bezt á því, að þegar við fluttum
enn á ný þessar breytingartillögur á nýafstöðnu
þingi, og slepptum þá algjörlega þessum marg-
umtöluðu takmörkunarákvæðum, þá var sama
andstaðan gegn tillögunum og áður og ekkert
fékkst samþykkt. Þá var ekki lengur hægt að
deila um þetta aukaatriði, því gert var ráð fyr-
ir að allir útgerðaraðilar fengju að leggja
33 V:! af nettóhagnaði í nýbyggingarsjóð.
Eins og á hefir verið bent hér að framan,
heimila núgildandi lagaákvæði um nýbygging-
arsjóði, að hlutafélög, sem útgerð reka, leggi
aðeins helming þess fjár, er þau hafa skatt-
frjálst, í nýbyggingarsjóð, en hinn helmingur-
inn skal renna í varasjóð. Stórútgerðin, sem
þessara hlunninda nýtur, er ekki ákafari en
svo í eflingu nýbyggingarsjóðanna, að hún ætl-
ar af göflunum að ganga, ef lagt er til, að allt
skattfrjálsa féð renni í þá. Hún vill fá skatt-
frelsi út á varasjóðstillög undir yfirskyni ný-
bygginga, en lagalega skuldbindingu um að
99