Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1951, Blaðsíða 16

Eiríkur Kristófersson, skipstjóri:
Hugboð um björgun
Hver tala'öi ?
Veturinn 1925 var ég á botnvörpuskipinu
„Njörður“ og lentum við í hinu minnisstæða
„Halaveðri“, er 2 togarar fórust, en margir
aðrir hætt komnir, þar á meðal Njörður.
Hamfarir hafsins voru svo tröllauknar, að
erfitt er að lýsa því, og hver stórsjóinn eftir
annan braut yfir skipið, er lá á hliðinni alla
nóttina, en þó var seinasta áfallið verst. Við
vorum 3 í stýrishúsinu, er á augnablikinu var
í kafi svo að við drukkum sjó. Heyri ég þá sagt
skýrum rómi: „Nú er það versta búið hjá ykk-
ur“. Eftir það braut aldrei jafn hættulega yfir
skipið.
Ég var svo viss um að það væri rétt, (af
því ég heyrði það á þennan hátt) að ég sagði
það við skipstjórann strax og ég gat, en hann
trúði því, þegar hann heyrði hvað ég hélt því
fast fram.
Hver kallaöi?
Um haustið 1925 í októbermánuði, vorum við
á yarðbátnum Haraldi á leið frá Vestfjörðum
til Reykjavíkur. Frá Snæfellsnesi var farið síð-
landhelgi vora, sem samboðinn er frjálsri og
fullvalda þjóð. Á þjóðhátíðardegi vorum tölum
vér með réttlátu stolti um hið frjálsa land vort.
Vér tölum um fannkrýnd fjöllin, kjarri vaxnar
hlíðar, skrúðgræna dali, sólgyllta firði. Allt er
þetta svipmikið og fagurt. Og vér vitum, að vér
höfum ekki aðeins umráðarétt yfir þessu mikil-
fenglega land, heldur eignarréttinn. Vér eigum
þetta land. En vér þörfnumst meira. Vér eigum
meira. Vér förum fram á að eign vor af hafinu
umhverfis land vort verði viðurkennd 4 sjómílur
frá yztu nesjum. Það er um þetta, sem vér Is-
lendingar þurfum að sameinast, hvar í stétt sem
vér stöndum. En vér verðum einnig að verða
þess minnug, að við stóran er að deila, þar sem
Bretinn er. En við hann var hinn upphaflegi
samningur gerður, þótt vér sætum þar ekki við
samningaborðið, heldur önnur þjóð, eins og sagt
194
ari parts dags, var þá frost og kafaldsfjúk. Þess
skal getið að áttaviti skipsins var óábyggilegur,
og var þess vegna sett nokkuð dýpra af Þormóðs-
skeri en ella hefði þurft, en reyndist samt of ná-
lægt, einnig hafði vegmælir sýnt of lítið vegna
klaka á línunni.
Þannig hagaði til, að úr stýrishúsi var gengið
beint niður í káetu, og var því auðvelt að kalla
til þeirra, er í káetunni voru, en þar svaf ég.
Ég hafði beðið stýrimanninn, en hann var á
verði, að láta mig vita þegar vegmælir sýndi
vissan mílufjölda, og átti það að vera nokkru
áður en komið væri á móts við Þormóðssker.
Um klukkan eitt um nóttina vaknaði ég og
heyrðist mér vera kallað á mig með nafni, kall-
aði ég þá til stýrimanns, og spurði hvort hann
hefði kallað, en hann neitaði því, enda væri ekki
vegalengdin komin. Reyndi ég þá að sofna aftur,
en þá var strax kallað aftur. Spurði ég þá stýri-
manninn aftur en hann kvaðst ekki hafa kallað.
Heyri ég þá að þeir, sem í stýrishúsinu eru, eru
að tala um það, hvað gangi að mér að láta svona.
Sný ég mér þá út að skipssíðunni og ætla að
reyna að sofna. Þá er kallað í byrstum róm
hefur verið frá hér að framan. En hér þarf að
setjast að samningaborði. Og sá eða þeir, sem
með mál vort fara þar, þurfa að hafa þjóðina að
baki sér. Þjóðin stóð því nær einhuga að því að
endurheimta fullkominn yfirráðarétt sinn yfir
landinu. Hún þarf einnig að gera það, þegar um
yfirráðarétt hennar er að ræða yfir hafinu, sem
umlykur strendur landsins. Það þarf að fara
fram þjóðaratkvæðagreiðsla um þetta mál. Þá
vaknar þjóðin öll. Þjóðaratkvæðagreiðsla er
kostnaðarsöm. En fiskimiðin við strendur Is-
lands geta enn greitt þann kostnað tífaldan,
ef fljótt er brugðið við. Látum það rætast á oss,
sem sagt var um Bretland: Þegar býður þjóðar-
sómi, þá á ísland eina sál. —
Landhelgismálin snerta alla Islendinga.
Jón Kr. ísfeld.
V í K I N □ U R