Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1951, Side 18

Baráttan fyrir radió-miðunarstöðvum
I mörg ár hefur það verið eitt aðaláhugamál
sjómanna, sérstaklega á fiskiskipaflotanum, að
komið væri upp radiómiðunarstöðvum við Vest-
mannaeyjar og Faxaflóa; eru um þetta margar
fundarsamþykktir og bænaskrár, er sendar hafa
verið Alþingi og rjkisstjórn. Þegar Slysayarna-
félag íslands var stofnað fyrir rúmlega 20 ár-
um, var það eitt af fyrstu verkefnum félagsins,
að koma á framfærí þessum almennu óskum sjó-
manna, en þá voru hvorki til radiovitar né radio-
miðunarstöðvar. 5. febrúar 1928 leitaði félags-
stjórn til innlendra sérfræðinga um þetta efni
og lagði fyrir þá spurningar í 18 liðum þetta
varðandi. Þessir séi-fræðingar, þar á meðal þá-
verandi vitamálastjóri og landssímastjóri, töldu
radiovita heppilegra fyrirkomulag en radio-
miðunarstöðvar í landi, en skipstjórnarmenn-
irnir voru á annari skoðun og þar við sat. 1928,
þegar fyrirspurnum þessum var svarað, gátu
sérfræðingar með nokkrum rökum mælt fremur
með radiovitum, vegna þess, að þá höfðu til-
tölulega fá íslenzk skip loftskeytastöðvar og sum
þeirra höfðu einnig miðunarstöðvar, allur þorri
íslenzku skipanna hafði hvorugt.
Eftir 1930 breyttist þetta við það, að þá eru
skip almennt farin að nota hinar litlu talstöðvar,
möguleikar mynduðust fyrir því að öll eða all-
flest íslenzk skip gætu haft not af radiomið-
unarstöð, sem rekin væri í landi. Sjómennirnir
ákváðu þá, að hreyfa þessu máli að nýju og
kröfðust þess, að hið opinbera léti þá þegar
rannsaka þá möguleika hvort nota mætti radio-
miðunarstöðvar til að miða litlu talstöðvarnar í
fiskibátunum á þeirri öldulengd sem þær nota.
1 þetta skipti varð ríkisstjórnin við þessum
tilmælum og með bréfi dags. 23. jan. 1935 fól
atvinnu- og samgöngumálaráðuneytið vitamála-
stjóra í sambandi við póst- og símamálastjóra,
að framkvæma þessar rannsóknir. Þess skal
getið, að hvergi var þá vitað um miðunartilraun-
ir við svo afllitlar sendistöðvar og á svo lágum
öldulengdum, en tvenn erlend firmu buðust til
að smíða sérstök tæki til þessara tilrauna. Þeir
fulltrúar íslenzku sjómanna, sem kvöttu til þess-
ara tilrauna, voru þarna á undan samtíð sinni.
Á þeim sex árum, sem liðin voru síðan sjómenn-
irnir fóru fyrst fram á, að reist væri radio-
miðunarstöð, hafði fjöldi skipa strandað bæði
í Faxaflóa og við Vestmannaeyjar, og mörg
mannslíf tapast, sem ekki er víst að orðið hefði,
ef radiomiðunarstöð hefði verið starfrækt á
þessum stöðum. Það var því fylgst af miklum
áhuga með þeim árangri, er orðið gæti af þess-
um tilraunum.
196
VÍ K I N □ U R