Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1951, Blaðsíða 19

Tilraunir þessar voru framkvæmdar af vön-
um loftskeytamanni og af mikillri nákvæmni
eftir því sem hægt var að koma því við, með
þeim tækjum, sem fyrir hendi voru. Samkvæmt
áskorun frá aðalfundi Slysavarnafélags Islands
17. febrúar 1935 fékk félagið að tilnefna þrjá
menn í 10 manna nefnd er falið var að skila áliti
um athuganirnar. Nefndin skilaði áliti 9. nóv.
1936. Þegar athugað er álit nefndarinnar og
árangur tilraunanna, eftir öll þessi ár, verður
ekki hjá því komist að álíta, að nefndin hafi
gert minna úr tilraununum en efni stóðu til.
Nefndin kemst þó að eftirfarandi niðurstöðu
meðal annars: „3) að miðunarstöð á Garðskaga
gæti orðið að miklu gagni, bæði fyrir báta með
talstöðvum og fyrir stærri skip, og 4) að miðun-
arstöð hjá Stórhöfða í Vestmannaeyjum gæti
sennilega komið að einhverjum notum, sérstak-
lega þegar þyrfti að leita að bátum, en talsvert
gagn mætti ef til vill fá með ólíkt minni tilkostn-
aði með því að setja miðunartæki í „Þór“ eða
það skip, sem hefði á hendi gæzlu og björgunar-
störf við Vestmannaeyjar á vertíðinni".
Var það álit nefndarmanna, að æskilegt væri,
„að sem fyrst yrði reistur radioviti á Reykjanesi,
radomiðunarstöð á Garðskaga bæði fyrir báta
og stærri skip, með verði allan sólahringinn, og
að miðunartæki bæði fyrir báta og stærri skip,
yrði komið fyrir í gæzlu og björgunarskipinu
við Vestmannaeyjar, og ef til vill einnig í
„Ægi“. Ef það sýndi sig, að miðunarstöð í skip-
inu væri mikið notuð af bátum og kæmi að til-
ætluðum notum, mætti reisa miðunarstöð í Stór-
höfða í Vestmannaeyjum“.
Núna, 15 árum eftir að þessi ályktun var
gjörð, má segja að fyrst sé farið að sinna þess-
um málum af einhverri alvöru, aðallega og nær
eingöngu fyrir atbeina Slysavarnafélags Is-
lands. Þar hafa konurnar í Slysavarnafélaginu
gengið fram fyrir skjöldu, það er óbilandi á-
hugi þeirra og fjárframlög sem þarna réðu
úrslitum, fyrir þetta mega sjómennirnir vera
konunum sérstaklega þakklátir, og þá ber að
þakka stuðning þann og skilning, er núverandi
vitamálastjóri, Emil Jónsson, fyrrverandi ráð-
herra, hefur sýnt þessu máli.
Fyrsta radiomiðunarstöðin, sem tekin var í
notkun til öryggis fyrir fiskibátana, var radio-
miðunarstöðin á Akranesi, og hefur vitamála-
stjórnin tekið að sér kostnaðinn við rekstur
hennar. Slysavarnafélagið hafði reyndar áður
komið sér upp tilrauna- radiomiðunarstöð í turni
hafnarhússins í Reykjavík, og þegar norska
flutningaskipið „Gygi’a“ strandaði á Mýrum,
var staður þess nákvæmlega miðaður með þeim
tækjum, en aðstaðan til miðunar á bátabylgjum
er ólíkt verri hér inni í Reykjavík en á Garð-
skaga eða Akranesi.
Næsta radiomiðunarstöð er Slysavarnafélag
íslands lét reisa, var öryggis miðunarstöðin á
Kirkjubæjarklaustri, er kvennadeildin í Reykja-
vík kostaði að öllu leyti. Þá kom radiomiðunar-
stöðin á Stórhöfða í Vestmannaeyjum, er tekin
var í notkun snemma á þessu ári, og þar með
var því langþráða takmarki náð, að fá radio-
miðunarstöð á þessum þýðingarmikla stað, og
verið er að ljúka við að reisa veglegan miðunar-.
turn á Garðskaga áfast við vitabústaðinn, fyrir
radiomiðunarstöðina, sem ákveðið hefir verið
að reisa þar. Á báðum síðast nefndum stöðvun-
um er það vitamálastjórnin, sem leggur til hús-
næði, en Slysavarnafélag Islands tækin, og í
hvortveggja tilfellinu eru það blessaðar kon-
urnar í félaginu, sem hafa lagt fram fé það sem
til hefur þurft.
Hér gefst nú loksins tækifæri að skipa þess-
um öryggismálum á viðunandi hátt með lægst-
um tilkostnaði. Meðan hið erlenda setulið dvaldi
í landinu rak það margar radiomiðunarstöðvar
hér, þessar radiomiðunarstöðvar voru afhentar
íslenzkum aðiljum, sem því miður kunnu ekki
að meta gildi þeirra og létu taka þær niður.
Þetta voru mikil mistök, og dýrmæt tæki fóru
þarna forgörðum. Nauðsynlegt er að koma alls-
herjarskipulagi á þessi mál og nota hver ný tæki
og tækni er fram kemur á sjónarsviðið og miðar
að bættu öryggi. Stefnu-radiovitinn hér á Suð-
urnesinu er til mikils hagræðis hér í Faxaflóa,
en er þó ekki einhlítur og kemur skipum ekki að
jafnmiklu gagni og vel starfækt radiomiðunar-
stöð mundi gera. Radartæki á annesjum og fjöl-
förnum siglingarleiðum eru nauðsynleg til ör-
yggis þeim farartækjum, sem sjálf geta ekki
haft þann útbúnað. Radartæki eru og nauðsyn-
leg við hafnir og á flugvöllum til að fylgjast með
umferðinni.
Þá rúmlega tvo áratugi, sem Slysavarnafélag
Islands hefur starfað með svo ágætum árangri,
hafa þó ekki færri en 70 skip farizt hér í Faxa-
flóa, mörg dýrmæt mannslíf og tugir milljóna
króna að verðmætum hafa þannig farið forgörð-
um þessi ár. Vitað er, að mikið af þeim hefði
mátt spara, ef farið hefði verið að óskum sjó-
manna, hvað þennan öryggisútbúnað snertir.
Henry Hálfdanarson.
VÍKINGUR
197