Sjómannablaðið Víkingur - 01.08.1951, Blaðsíða 33

Arekstrarhætta radarskipa í dimmvihri
Eftir Kommandör kaptein N. Nickelsen.
Sem stendur er engin krafa gerð til þess að
skip séu útbúin radar, en fleiri og fleiri fá nú
slíkt tæki. Þar eð radar gerir skipi mögulegt
í dimmviðri að fá vitneskju um önnur skip í
talsverðri fjarlægð og fylgjast stöðugt með af-
stöðu þeirra og fjarlægð, vaknar sú spurning,
hvort reglurnar um siglingar í slæmu skyggni
beri að túlka á annan veg fyrir radarskip,
heldur en radarlaus.
Hvað skilningi á gildandi reglugerð viðkem-
ur, koma fyrirmæli 16. gr., um að vandlega
skuli taka tillit til aðstæðna og annars, sem
þýðingu hefur í hverju tilfelli, sérstaklega til
greina í sambandi við ákvæði 27. og 29. gr. um:
,,að taka nauðsynlegt tillit til alls viðvíkjandi
siglingar- og árekstrarhættu, sem fyrirliggjandi
er“. Ennfremur um: „að viðhafa allar þær var-
úðarráðstafanir (any precaution), sem venju-
legt er á siglingu og hvert sérstakt tilfelli út-
heimtir".
Eftir þessum fyrirmælum virðist það ljóst,
að radarskipi ber skylda til að nota radar sinn
í dimmviðri, hvar sem það er statt á sjónum.
Einnig munu radarskip vera skyldug til að hafa
radarinn í góðu lagi og starfræktan af vönum
og hæfum manni á siglingunni. 1 slíku tilfelli
verður maður víst að vera viðbúinn því, að sjó-
rétturinn muni einnig — með hliðsjón af 27.
og 29. gr. — taka tillit til þess, að skipið hefur
radar ásamt öðrum lögskipuðum siglingatækj-
um, þótt hann sé ekki lögboðið tæki.
f Noregi eru enn engar ákveðnar reglur yfir
þær kröfur, sem gera eigi til radartækja í skip-
um, en í Englandi hefur Ministry of Transport
gefið út bækling: „Marin Radar — Performance
Standards", en í honum er meðal annars skrá
yfir kröfur þær, sem gerðar eru viðvíkjandi
skipsradar. Einnig gaf General Post Office út
1948: „Performance Specification for the clima-
tic and Durability Testing of Marin Radio and
Radar Equipment.
í slæmu skyggni má radarskip ekki slá af
kröfunum um góða „útkik", einnig verður það
að fylgja fyrirmælum um þokumerki með flautu.
Radar er fyrirtaks hjálpartæki, en menn verða
að hafa takmarkanir þess í huga. Ekki má halda,
að í dimmviðri gefi radarinn varðstjóra eins
góðar upplýsingar eins og hann getur veitt sér
með augunum og sínum góða sjónauka í björtu
veðri, eða takmörkuðu skyggni. Með augum sín-
um og sjónauka sér varðstjórinn við hverju
hann má búast í þeim skyggnis aðstæðum, sem
fyrir hendi eru. Honum er einnig alveg ljóst
að öll önnur nærstödd skip eru háð hér um bil
sömu kringumstæðum og sjá hvorki lengra né
skemur en hann sjálfur. Radarlaus skip, sem
eru að mætast, þekkja því gjörla skyggnisað-
stæður hvors annars.
Með radar verða aðstæðurnar allt aðrar, en
ekki hafa öll skip slíkt tæki til aðstoðar í dimm-
viðri. Varðstjóri á radarskipinu A vill vita, hve
langt frá og í hvaða átt radar hans sýnir skipið
X, sem nálgast, en hann getur ekki vitað hvort
skip þetta hefur radar,i eða ef svo er, hve góð-
ur hann er og hvernig hann er stilltur. Skip X,
sem nálgast og hefur radar, veit heldur ekki
hvort A hefur radar, og ef svo er, hverjum
eiginleikum hann er búinn.
1 slíkum tilfellum ræður það mestu, hvernig
skipi ber að haga sér frá því augnabliki, er
radarinn sýnir annað skip og að stefna þess
breytist ekkert verulega. Ástandið verður nefni-
lega þannig:
Tvö skip, A og X, nálgast hvort annað í lílc-
legri árekstrarstefnu og A hefur X fyrir fram-
an, þvert á stjórnborða, liggur málið ljóst fyrir,
ef A veit að X hefur ekki radar og X (sem hef-
ur radar) veit ekki hvort A hefur hann, verða
bæði skipin að reikna með tveimur möguleik-
um. Þetta skapar óvissu og í slíkum tilfellum
getur radarinn aukið í stað þess að minnka
árekstrarhættuna.
Ef radarinn hjá A sýnir skipið, sem það er
að mæta, fyrir framan þvert á stjórnborða, verð-
ur X (ef það hefur radar og sér A á stjórn-
borða) að gera ráð fyrir að A hafi ekki radar,
því annars mun X vera í vafa um hvort A ætlar
að víkja. Ef radarinn hjá A sýnir X nálgast á
bakborða, verður A af sömu ástæðum í vafa um
hvort X ætlar að víkja.
VÍKINGUR
211