Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1962, Blaðsíða 25

Að nokkrum tíma liðnum klekj-
ast lirfumar úr egginu, lifa um
skeið sem kviðpokaseiði, en ger-
ast svo sjálfstæðir einstaklingar,
sem þurfa sjálfir að afla sér
fanga. Nokkra mánuði lifa seið
in í yfirborðslögum sjávar og
berast með straumum. Að þess-
u,m sviftíma liðnum, leita þau
botns og nærast þá á botndýr-
um. — Þetta tiltölulega stutta
tímabil frá hrygningu til botn-
stigs, er talið örlagaríkasti á-
fanginn í lífsskeiði þorskfisk-
anna, og á þeim tíma gjalda
einstaklingarnir mest afhroð.
Styrkleiki árganganna, sem síð-
an koma í gagnið, er því að
mestu leyti komin undir því,
hvernig móðir náttúra býr að
ungviðinu á hinu örlagaríka
svifskeiði. Ein af þeim hættum,
sem seiðunum er búin,, er ágang-
ur stærri dýra, t.d. étur þorsk-
urinn sín eigin afkvæmi. Fiska-
egg eru viðkvæm fyrir hnjaski
og lendi þau í ölduróti, getur
egghimnan rifnað. Af völdum
storma er talið að milljónir
eggja geti farizt. Upplýsingar
um fjölda stormdaga á hrygn-
ingartímanum gætu því gefið
vísbendingu um örlög stofnsins.
Berist eggin með straumi eða
vindi upp undir land í mjög
ferskan sjó, getur svo farið,
vegna hins mikla munar í gegn-
flæðiþrýstingi — (osmótiskum
þrýstingij — að þau bólgni svo
út, að þau springi. Þegar seiðin
leita botns liggur líf þeirra við,
að botninn sé á hæfilegu dýpi.
Berist þau út á regindýpi, er
hætta á að þau týni unnvörpum
tölunni. Stöðug norðan- eða
norðvestanátt á svæðinu sunnan
við landið gæti borið eggin út
fyrir landgrunnið og þannig
haft hinar alvarlegustu afleið-
ingar fyrir seiðin. Rannsókn á
vindátt í hafinu sunnan íslands
gæti því veitt nokkra vitneskju
um afdrif þeirra. Má í því sam-
bandi nefna, að fyrir fáum ár-
um gerði bandarískur vísinda-
maður hliðstæða rannsókn á
sambandi milli vinda og hrygn-
ingar ýsunnar á Georgs Bank
við austurströnd Bandaríkjanna.
Komst hann að þeirri niður-
stöðu, að allnáið samhengi sé
milli árangurs hrygningarinnar
hverju sinni og vindáttar á
hrygningartímanum. — Þá má
benda á, að þar sem flutningur
eggja og seiða er háður straumi
og vindi, geta mælingar á haf-
straumum veitt mikilvægustu
upplýsingar um lífið í sjónum,
og svona mætti lengi telja.
WILFRID GIBSON:
Farsæld
Ilvað flytur þú, sæfari, fémætt á land?
Filabeinsdyngjur og gull ems og sand?
— Sem aleigu út í mitt langferðalíf,
ég lagSi meö spánnýjcm vasahníf.
Siglt hef ég árin fimmtiu full
til fílabemsstranda og eyja með gull.
Og önnunr eins heyyni eftir allt þetta líf:
Ég á emtþá minn gamla vasahmf!
(Þýö. Magnús Ásgeirsson).
Myndir þessar eru teknar neðansjávar af botnvörpu. Til vinstri má sjá hvernig- hlerinn tekur við sér í draettinum og lieist beint
uppi vegna tengslanna á baki hans. Til hægri sést framan á vörpuna í drætti, hvernig kúlurnar á höfuðlínunni lyfta henni upp,
en jafnhliða tilhneygingu tU að sveigja höfuðiínuna aftur.
VÍKINGUR
65