Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1964, Blaðsíða 32

hinum 24 leiðangursmönnum
ennþá í lifenda tölu. Allir, að
undanteknum einum, náðu sér
eftir þessar hörmungar, og Gree-
ly og hinir fimm félagar hans
fengu glæsilegar móttökur þegar
þeir sigldu inn í höfnina í New
York.
BJÖRNINN hafði reynst svo
traustur og sterkur í íshafsferð-
um, ■ að bandaríska stjórnin tók
hann umsvifalaust í sína þjón-
ustu og frá 1886 sigldi hann í
Kyrrahafinu undir fána banda-
rísku strandgæslunnar í Alaska
um 40 ára skeið, með árlegar
ferðir inn í Beringssund um
Point Barrow inn í Beauforthaf.
BJÖRNINN var notaður í
margþætta leiðangra á þessu
tímabili. Ferðir með matvæla-
birgðir til langsoltinna eskimóa,
amerískra hvalveiðiskipa, sem
festzt höfðu í ísnum á norðlæg-
um hvalveiðislóðum. Með BIRN-
INUM lögðu leið sína læknar,.
sem líknuðu hinum sjúku íbúum
og ferðalöngum N-íshafsins. —
Yfirmenn skipsins giftu mörg
eskimóabrúðhjónin á afturdekk-
inu. — Skipstjórinn var dómari
jafnt í stórglæpamálum sem smá-
hnupli. Skipshöfnin bældi niður
marga uppreisnina meðal ör-
þreyttra áhafna hvalveiðiskipa
þúsundir mílna frá heimkynnum
sínum.
B JÖRNINN flutti fyrstu
hreindýrin frá Síberíu til Al-
aska, 12 talsins.
Þá var það síðla hausts 1887
að forlögin „útnefndu" þetta
einstaka happaskip til björgun-
arleiðangurs, sem reyndist öllu
frægari en Greely ævintýrið
1884.
í nóvember 1887 varð smá-
floti hvalveiðiskipa of seinn fyr-
ir að snúa heimleiðis frá veiði-
svæðum sínum í Ishafinu, með
þeim afleiðingum að þau sátu
föst í ísnum nálægt Point Barr-
ow.
Skyndiboð barst til San Franc-
isco um að skipin sætu föst í ís,
og að yfirvofandi hætta væri á
að skipshafnirnar, 275 manns
yrðu hungurmorða. BJÖRNINN,
210
sem virtist hafa allan útbúnað
til þess að gegna hlutverki
skjótrar björgunar, fékk skipun
um að lesta án tafar heila hjörð
hreindýra og flytja þau í skyndi
til Point Barrow.
Þegar skipið átti ófarnar 85
mílur til Nome 14. desember, var
ísinn orðinn það þykkur, að ekki
var um annað að ræða en snúa
við.
Skipstjórinn Mike Healy hélt
til Nelson eyju og þar var björg-
unarsveitin sett á land. — Það
voru: D.H. Jarvis liðsforingi,
E.P. Bertholf undirforingi og
S.J. Call skurðlæknir, allir frá
bandarísku strandgæzlunni.
Frá hægri: D. H. Jarvis liðsforingi,
S. J. Call skurðlæknir. E. P. Bertliolf
undirforingi.
Með aðstoð innfæddra tókst
leiðangursmönnunum að ná landi
með útbúnað sinn. Þeir sættu
brimlagi við eyðilega kletta-
strönd,
Hinir innfæddu létu fúslega í
té hunda, sleða og leiðsögumenn.
18. desember lögðu þeir upp í
hina einstæðu ferð til Point
Barrow 1600 mílna vegalengd.
Framundan lá harðfrosin,
sporlaus heimskautsauðnin mis-
kunnarlaus, búin öllum þeim
geigvænlegu hættum, sem mæta
varð á þeim slóðum.
í þessari einstæðu ferð sinni
tókst þeim að smala saman 450
hreindýrum að meðtöldum 292,
sem þeir fengu á Prince of
Wales höfða, og á hreindýra-
stöðinni Teller tókst þeim að
telja eftirlitsmanninn W.T. Lopp
og innfædda aðstoðarmenn hans
á að hjálpa þeim við að reka
hreindýrin áleiðis til Point Barr-
ow.
Hvíldarlaust hélt þessi „eyði-
merkurlest áfram ferð sinni. —
Mörg hreindýranna urðu hungr-
uðum úlfum að bráð. — Önnur
urðu viðskila við hópinn 1 kaf-
aldshríðinni. Kuldinn nálgaðist
hámark á þessum slóðum, — en
þrátt fyrir hörkufrostið og hríð-
ina svitnuðu leiðangursmennirn-
ir í erfiði sínu og var þá ekki
um annað að gera — að frjósa í
hel eða halda áfram að hreyfa
sig.
Hríðarstormurinn æddi í al-
mætti sínu. Frostnálarnar bitu
sem hnífseggjar. Það lá við að
mennirnir græfust í fanndríf-
unni.
Stundum urðu þeir að bera
farangur og sleða yfir hæðir og
auð klettadrög, sem stormurinn
hafði berblásið. Hundar og menn
voru orðnir uppgefnir af að
draga þunga sleða, en hvíldar-
laust var áfram þumbast norður
á bóginn og alltaf var fylgt
hinni krókóttu strönd Alaska í
áttina til Point Barrow.
Og endalok þessarar hetju-
legu ferðar varð glæsilegur sig-
ur leiðangursmanna. Hinn 29.
marz 1888 náði leiðangurinn til
Barrow þorpsins og fann hinar
innilokuðu skipshafnir illa haldn-
ar í Barrow hvalstöðinni.
Hvalveiðimennirnir voru ó-
hreinir, tötrum klæddir og
heilsufarið var harla bágborið.
En þeir voru velflestir sjóaðir,
og vanir harðræði, — og allir
voru þeir á lífi.
Með komu hreindýrahjarðar-
innar var hungurvofunni svift
burtu. En til þess að tryggja að
matarforðinn entist þar til ísa
leysti og BJÖRNINN næði fram
til Port Barrow, var þegar í
stað tekin upp ströng matar-
skömmtun.
Þakka má hinum ströngu regl-
um, sem Jarvis og Call settu við
VlKINGUR