Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1966, Side 33

skemmtilega kaldhæðinn. Menn
vissu ekki einu sinni hvar hann
dvaldi í frítímum sínum. Það
eina, sem þeir vissu var, að Holli-
day hafði síðustu þrjú til fjögur
árin sparað saman ársfríin sín
og afsalað sér mörgum frídögum,
til þess að eiga tíma og peninga
til Evrópuferðar. Holliday hafði
orðið að hætta háskólanámi af
heimilisástæðum, en nú hafði
hann engar slíkar skyldur lengur.
Hann var frír og frjáls í heim-
inum og hafði setið við prófarka-
lestursborðið í átta ár. Hann var
maður ráðsettur og ógiftur.
En menn grunaði sízt að utan
skrifstofutímans væri Hiram
Holliday ævintýragjarn maður,
og að hann með striti, óþreytandi
elju og áreynslu hafði tileinkað
sér líkamlega leikni hinna róm-
antízku hetja.
Innra eðli þeirra virtist hon-
um meðfætt. Á þennan hátt
byggði hann upp mótvægi gegn
hinum harða, grimma og óhrjá-
lega skrípaleik raunveruleikans,
sem blaðamenn eru dæmdir til að
kljást við, og sem gerir þá smám-
saman tilfinningasljóa og hug-
sjónalausa vegna þess að engar
hetjur finnast lengur og dreng-
skapurinn er útdauður og góð-
verkin eru aðeins unnin gegn
fyrirfram greiðslu.
í hvert skipti, sem hugsjón
varð að engu í túlkun blaða-
manna, óx þrá hans eftir hetju-
dáð, ráðvekni og drengskap,
hreinni fegurðardýrkun, sönnum
mannkærleika og siðgæði, og ó-
bilandi kjarki.
Lífið sjálft var í öllum sínum
tilbrigðum oft og tíðum æsispenn-
andi leikur, og á þessu æviskeiði
sínu las Hiram Holliday bækur,
sem fjölluðu um þróun mann-
kynsins og hann vissi, að ef hann
fengi tækifæri til að koma á þá
staði, þar sem mannkynssagan
varð til, myndu steinarnir og aðr-
ir hlutir, sem fornaldarmenn
höfðu handleikið, segja honum
ótrúlega margt, sem mundi
þroska hann og svala óslökkv-
andi þorsta hans eftir að skynja
þennan heim og sem aðeins hafði
VÍKINGUR
verið til fyrir hann frá sjónar-
hóli starfsfélaga hans við blaðið.
Árum saman hafði hann verið
sér þess meðvitandi að hann hafði
óvenjulegan næmleika fyrir hlut-
um, sem verið höfðu 1 nánu sam-
bandi við fólk. Þetta var eðlileg-
ur næmleiki, en sem nálgaðist þó
ofskynjun.
Til er fólk, sem gengur inn í
hús, sem er til sölu, eða leigu og
segir: „Maður hefur það á til-
finningunni að hér líði manni vel,
hér vil ég eiga heima. Hiram
Holliday hafði, sem yfirburða-
prófarkalesari, megnustu and-
styggð á hroðvirknum og dug-
lausum fréttamönnum, og hann
leið hreinlega sálarkvalir þegar
blaðamaður reyndist vera gjör-
sneiddur mannlegum skilningi á
því að gefa frásögn sinni lífrænt
gildi.
Hann sat dag hvern og las í
þeirri bók, sem gaf yfirlit yfir
allar lífshræringar í heiminum,
en honum fannst oft að helming-
inn af blaðsíðunum vantaði. Þó
var líkamleg leikni hans ennþá
undrunarverðari.
Hann lærði að framkvæma það,
sem gerir menn að sjálfstæðum
einstaklingum, það sem menn
verða að kunna til þess að bjarga
lífi sínu og limum í því umhverfi,
sem ekkert réttaröryggi er til og
hann tileinkaði sér nýja leikni.
Hann sótti æfingar í skylm-
ingum og skotfimi, æfði sig með
skylmingasverðum, höggsverðum,
skammbyssu og riffli. — Hann
gleymdi aldrei þeirri hrifningu,
sem gagntók hann þegar kennari
hans í skotfimi sagði: „Megin-
atriðið í skoteinvígi er að koma
andstæðingnum í 25 metra fjar-
lægð. Flestir skjóta út í bláinn
með pístólu á þessu færi og hitta
ekki, — en sá sem kann að skjóta,
hann hittir.“
Hann hafði byrjað seint og gat
þessvegna ekki gert sér vonir um
að verða sérstakur snillingur í
þessum íþróttum, en hann hafði
náð þeirri leikni, að hann var
ánægður. Hann lagði á sig mikið
erfiði við að læra að fljúga. Hann
gekk í skotfélag borgarinnar og
þjálfaði sig þar einu sinni í viku.
Hann gerðist meðlimur í íþrótta-
klúbb, lærði hnefaleik og fékk
einnig nokkra æfingatíma í jiu-
jitsu. Allt þetta færði honum auk-
inn áhuga á lífinu, og þegar hann
með sverð í hönd nálgaðist and-
stæðing í skylmingasalnum, —
fannst honum hann vera Arta-
gnan í eigin persónu. Um allt
þetta vissi enginn, en honum var
nóg að hann hafði aflað sér þá
öryggiskennd, að hann óttaðist
ekkert.
En Hiram Holliday var enginn
draumóramaður. Það vakti hjá
honum þægilegar kenndir, að
hann gat, ef svo bar undir, sýnt
hæfni sína í veruleikanum. En
ennþá hafði hann aldrei bjargað
mannslífi, skotið á annað en skot-
skífu eða lagt hendur á náung-
ann. öll framkoma hans; kringlu-
leitt andlitið, sandgulur hárlubb-
inn, stálspangargleraugun, feit-
laginn líkaminn og hin hlédræga
framkoma stuðlaði sízt að því að
hann lenti í æfintýrum.
Hann vakti hvergi sérstaka at-
hygli og engum datt í hug að í
honum byggi annað en það, sem
fyrsta augnatillit gaf í skyn.
Það var einkennandi fyrir hið
hversdagslega líf Hirams, að
hann fylltist sterkri þrá eftir að
ferðast til Evrópu, og öðlast þar
með tækifæri til að lenda í ævin-
týrum og ósk hans var uppfyllt
— vegna greinarmerkis í próf-
örk.
Þetta greinarmerki fékk nafn-
ið: „Komman, sem var hálfrar
milljón dala virði.“
„Varðmaðurinn" vann óvenju-
lega rætið skaðabótamál, sem ein-
göngu var að þakka staðsetningu
kommu í greininni, sem máls-
höfðunin reis útaf. Þegar hand-
ritið var athugað kom í Ijós, að
komman var ekki þar, en Hiram
Holliday hafði í sínum myndug-
leik sem prófarkalesari sett hana
þarna.
Útgefandinn var fegnari en
orð fá lýst að vinna málið, sem
hefði getað kostað hann mikil
fjárútlát og blaðið álitshnekki, og
til þess að kenna núverandi og
251