Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1977, Qupperneq 8

starfsaldur. Beatty var 29 ára, en
meðalaldur flotaforingja var þá 42
ár. Þegar stöðuhækkunin var til-
kynnt, vakti hún að vonum,
nokkra æsingu og öfund meðal
foringja sjóhersins, sem viður-
kenndu þó síðar, að hún hafi verið
verðskulduð.
Þegar Beatty var gróinn sára
sinna, eftir langa legu og skurð-
aðgerðir, giftist hann dóttur
amerísks milljónamærings og fékk
langt frí frá störfum, en að því
loknu var honum fengin skip-
stjórn á tundurspillinum „Juno“
og sendur til Miðjarðarhafsins.
Síðan voru það „Arrogant“ og
„Suffolk“ og loks orrustuskipið
„Queen“ í Atlantshafsflotanum,
en yfirmaður hans þar var prins
Louis af Battenberg, aðmíráll,
sem síðar varð yfirlávarður flota-
stjórnarinnar.
Árið 1909 kom til mála að
hækka Beatty enn í tign, aðallega
vegna þess að flotinn var stækk-
aður með nýjum skipum og þörf
var á nýjum og dugandi yfir-
mönnum, en Beatty hafði ekki
nægilega langan siglingartíma,
sem flotaforingi svo að sérstaka
tilnefningu þurfti til. Bent var á að
Beatty hefði særst í Kína og tapað
tíma þessvegna. Konungurinn
veitti þá leyfi til þessarar óvenju-
legu útnefningar og l.janúar 1910
var Beatty gerður að undir—
aðmírál, en þá var hann tæplega
39 ára að aldri og yngsti aðmíráll
breska flotans í yfirir 100 ár, að
vísu hafði hin fræga breska sjó-
hetja, Nelson, verið nokkrum
mánuðum yngri, þegar hann hlaut
þessa stöðu, en þá hafði hann
verið flotaforingi í 18 ár. Stór-
blaðið The Times gat þess að Be-
atty væri yngri að árum, en 90%
starfandi flotaforingja í breska
sjóhernum.
Beatty var að sjálfsögðu
ánægður með þessa stöðuhækk-
un, en neitaði þjónustu í Atlants-
hafs flotadeildinni, þar sem hann
varð að lúta stjórn sér æðri manns
(aðmíráls), sem honum líkaði ekki
allskostar við og kaus heldur að
vera óvirkur og á hálfum launum
næstu 2 árin, eins og hann átti rétt
á. Skapmikill maður — Beatty.
Þetta vakti nokkra gremju meðal
ráðamanna flotans og einnig í
flotamálaráðuneytinu og kölluðu
sumir hortugheit, en Beatty vissi
hvers virði hann var og beið ró-
legur.
í októbermánuði 1911 varð
Churchill flotamálaráðherra.
Hann þurfti á Beatty að halda og
gerði hann að aðal ráðgjafa sínum
og þarmeð var frekari stöðu-
hækkun tryggð. Þessir tveir menn
áttu margt sameiginlegt, dirfsku,
þrek og framsýni, enda varð sam-
vinna þeirra með ágætum. Báðir
höfðu vakandi auga á uppbygg-
ingu hins keisaralega þýska flota
og bentu á að honum væri ætlað
að ógna yfirráðum Breta á hafinu.
Leyniþjónusta Breta var vel á
verði og fylgdist með framvindu
mála í Þýskalandi, hvað þetta
snerti. Að vísu var ljóst að þýski
flotinn gat ekki skákað þeim
breska í skipafjölda, eða stærð
orrustuskipa, en voru tæknilega
séð, betur útbúin og höfðu ná-
kvæmari skotvopn, auk þess snar-
ari í snúningum. Með öðrum orð-
um stórhættulegir andstæðingar.
Þá var vitað að Þjóðverjar voru
langt á undan öðrum í smíði og
útbúnaði kafbáta. Churchill og
Beatty, sáu þá þegar, að til stór-
styrjaldar myndi koma fyrr eða
síðar og skipulögð umfangsmiklar
æfingar stórrar flotadeildar árið
1912 og Churchill skipaði Beatty
yfirmann hluta hennar, en það var
ný skipan mála í breska flotanum.
Næstur Beatty í tign um borð í
flaggskipi hans „Lion“ var Ernle
Chattfield höfuðsmaður, sem átti
eftir að fylgja honum allan kom-
andi starfsferil.
Beatty varð áfram yfirmaður
þessarar flotadeildar, sem var
bæði hraðskreiðari og betur bryn-
varin, heldur en önnur orrustu-
skip flotans. Beatty og Churchill
kom saman um að í framtíðinni
myndu árásir úr lofti verða
hættulegastar herskipum, fram-
sýni, sem átti eftir að sanna sig svo
áþreifanlega í seinni heimsstyrj-
öldinni, nokkrum áratugum síðar,
með örlagaríkum afleiðingum.
Rétt fyrir upphaf fyrri heimsstyrj-
aldarinnar, eða hinn 3. ágúst 1914,
var Beatty- aðlaður og hækkaður
um eitt þrep í tign, gerður að
vara-aðmírál og nú heyrðust eng-
ar óánægjuraddir lengur.
í orrustunni við Helgoland litlu
eftir að stríðið skall á, fékk flota-
deild Beattys að reyna krafta sína.
Ætlunin var að senda nokkra
tundurspilla, undir stjóm Tyrwitts
höfuðsmanns inná Helgolands-
flóa og gera usla meðal smærri
þýskra herskipa í skjóli næturs og
varna þess að þau kæmust til
heimahafnar, en auk þess voru
breskir kafbátar á verði úti fyrir
þýsku fljótsmynnunum, tilbúnir í
slaginn, ef svo færi, sem vonast
var til, að hin þýsku orrustuskip
yrðu send út til hjálpar, en það var
aðaltilgangurinn. En Þjóðverjarn-
ir veittu meiri mótspyrnu heldur
en reiknað var með og 4 skip Tyr-
witts urðu óvíg, svo að hann varð
að hörfa frá og áætlunin þar með
farin útum þúfur. Beatty var ekki
önnumst viðgerðir á rafvél-
um og raflögnum fyrir skip
og í landi.
Góðir farmenn. Vönduð
vinna.
VOLTI H/F
Norðurstig 3, símar 16458
og 16398
392
VlKINGUR