Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1990, Blaðsíða 14

VEÐUR, Ó VEÐUR
Einhver draugalýsulog
leika um jökulrætur;
nú er kalt á Kili og
kannski reimt um nætur.
Og Fjallaskáldið er ekki fjarri þegar hann segir:
Yfir kaldan eyðisand
einn um nótt ég sveima.
Nú er horfið Norðurland,
nú á ég hvergi heima.
IVT
i.TXenn eru staddir á Kili og það sér ekkert fyrir
veðrum, nema ef vera kunni einhverja yfirskilvit-
lega hlutir sem íslendingar kunna manna best að
lesa út úr þeim aðstæðum sem seint verða skýrð-
ar til fulls. Veðravítin eru mörg og stundum ein-
sýnt að þeim er stjórnað af miður heppilegum
öflum. Kuldabolinn er til dæmis ekki frýnilegur í
ÞORRAÞRÆLI Kristjáns Fjallaskálds þar sem
jafnvel „frýs i æðum blóð“ sem er vitaskuld hita-
stig sem þekkist hvergi annarsstaðar en hérlend-
is. Og ekki er hann síður hrottalegur ásýndum í
stöku Sveinbjörns Björnssonar:
Yfir himins ygglibrá
óravegu langa
éljafákar úfnir á
ugglum veðra hanga.
ÚTSYNNINGUR Jónasar Hallgrímssonar
ygglir sig líka:
Útsynningur ygglir sig,
eilífa veðrið skekur mig;
ég skjögra eins og skorinn kálfur —
skyld“ég vera þetta sjálfur!
íslandi sé jafnframt hagmæltur vel. Páll Berg-
þórsson gaukaði að mér þessum kveðskap og
enn er það helvískur útsynningurinn sem feykir
upp andanum:
Mæðinn hrotti hurðir knýr
heiftarþrútinn syngur,
hæðinn glottir, hagli spýr
harður útsynningur.
Og Páll lætur ekki staðar numið. Hann gleymir
ekki bróðurnum landsynningi:
Hvetur gandinn, hnyklar brá,
hvessir brandinn slyngur.
Mörgum grandar geislum sá
grimmi landsynningur.
Ilérvarö hamurinnslíkuríöskjuhlíðarhálend-
inu að veðurstofustjóri komst ekki frá efniviðnum
öðruvísi en að ríma hann jafnt innvortis sem út-
vortis. Og innrím á vitaskuld heima í svona kröft-
ugum kveðskap, enda kalla íslensk veður á hrika-
legustu aðfarirnar. Bólu-Hjálmar er höfundur ein-
hverrar dáðustu veðurvísu landsmanna sem
skólabörn hafa einatt kokgleypt:
Ofan gefur snjó á snjó,
snjóum vefur flóa tó,
tóa grefur móa mjó,
mjóan hefir skó á kló.
Og ekki batnar það:
Frost og kuldi fella hjörð,
forlög duld því ráða,
svella huldan sveipar skörð,
sorgarbuldur æpir jörð.
14 VÍKINGUR
Mr að hlýtur að vera notalegt hlutskipti að læra
veðurfræði í erlendum skólum með þennan bak-
grunn, geta lesið gnótt kveðskapar þar sem
margvíslegustu veðurlýsingar koma fram með
þessum kröftuga hætti og hnýta þeim við fræðin.
Og það er ósköp skiljanlegt að veðurfræðingarnir
sjálfir geti ekki látið kveðskap í friði. Og er það
ekki eðlilegasti hlutur í heimi að veðurstofustjóri á
Jafnvel þegar nær dregur vori byðst Hjálmar
vægðar. Hér er skáldið orðið býsna langþreytt á
vegferð sinni um Eyjafjörð:
Linaðu, Kári, á leiknum hér
Ijóra hjerti að rugga,
æpa stráin undan þér
úti fyrir glugga.