Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1961, Síða 15

Náttúrufræðingurinn - 1961, Síða 15
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 9 9. mynd. Bevatróninn við Kaliforníuháskóla gefur pró- tónum orkuna 6200 milljón elektrónvolt. Á þessari teikn- ingu sést bygging hans í höf- uðdráttum. Aðalhlutar tækis- ins eru 120 metra langt hringlaga málmrör, sem loft- inu hefur verið dælt úr, og 10000 tonna þungur hring- laga segull, sem skipt er í fjóra jafna hluta. Málmrör- inu er komið fyrir milli póla segulsins. Prótónunum er skotið inn í bevatróninn með tveim flýtum (accelera- tors), sem sýndir eru efst á teikningunni. Síðan þjóta þær hvern hringinn af öðr- um í tækinu og öðlast sí- fellt meiri og meiri hraða, unz þær hafa orkuna 6200 milljón elektrónvolt. Þá eru þær látnar rekast á koparplötu, sem sýnd er með breiðri línu neðst til liægri á teikningunni. á prótónu. E£ prótóna og andprótóna myndast við það, verða fjórar agnir til staðar eftir áreksturinn; tvær upprunalegu prótónurnar svo og hin nýskapaða prótóna og andprótóna. Hver þessara agna um sig hefur hreyfiorku, sem nemur um það bil 1000 milljónum elektrónvolta. Til þess að skapa andprótónu (og prótónu) með þess- um hætti þarf því 2000 milljón elektrónvolt (orka, sem samsvarar massa prótónu og andprótónu) -(- 4000 milljón elektrónvolt (hreyfi- orka hinna fjögurra agna) eða alls um það bil 6000 milljón elek- trónvolt. Árið 1954 var tekinn í notkun við Kaliforníuháskólann í Berkeley risavaxinn 6200 milljón elektrónvolta prótónu flýtir (proton acce- lerator), sem ber nafnið bevatrón1) (sjá 9. og 10. mynd). Þetta var 1) Bandaríkjamenn kalla 1000 milljónir (100) eina billjón (hér á landi er ein billjón milljón milljónir eða 1012). Orka prótónanna í bevatróninum í Berkeley var því 6,2 (bandarísk) billjón elektrónvolt (skammstafað 6,2 Bev). Er nafnið á tækinu dregið af því.

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.