Náttúrufræðingurinn - 2006, Blaðsíða 55

Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
5. mynd. Ef að er gáð má í hafísjökum sjá pækilrásir. Þetta eru stuttar lóðréttar loftpípur i ísnum, lokaðar í báða enda. Þær myndast
þannig að sjór lokast inni ífjölda afsmáholum þegar ísinn frýs. Eftir því sem meira frýs af vatninu íþessum saltlegi verður hann
sterkari, og um leið eðlisþyngri. Hann leitarþví niður úr ísnum undan eigin þyngd og í átt til hærra hitastigs. Þessar holur verða þá
að stuttum pípulaga rásum í ísnum, því jafnóðum og bráðnar að neðan,frýs í holuna að ofan. Þetta fyrirbæri má sjá á teikningunni
t.h. og á Ijósmyndinni hér að ofan. - Brine cells in sea ice. /Is more and more of the water in the brine cells freezes, the remaining
brine will increase in concentration, resulting in increased specific gravity. The brine cell will therefore move downwards in the ice.
Ljósm./photo: Hjálmar R. Bárðarson.
might think. The frost very rarely
exceeds -47°C. The North Pole is situated
in a large ocean area, the Arctic Ocean,
with connections with both the Atlantic
and the Pacific Oceans.
Although an ice cover persists in the
Arctic all the year round, it is always on
the move and is therefore called drift ice.
In August the amount of ice is usually at
a minimum, but even then it covers an
area that is about four times larger than
Greenland. From the North Polar sea
comes the very cold East Greenland cur-
rent through the channel between North
Greenland and Spitzbergen, which is the
main connection between the North
Polar region and the North Atlantic. This
East Greenland current brings large
amounts of sea ice along the Greenland
coast and which is sometimes carried up
to the Icelandic northem coast.
Since the Nordic settlement of
Iceland the sea ice has been an integral
part of its history. A viking called Flóki
Vilgerðar s>n sailed from Norway to
Vatnsfjörður. In the spring Flóki climbed
a high mountain, and from there he
could see a fjord filled with drift ice.
Therefore they called the country Ice-
land, which has been its name ever since
(fig. 1 and 2).
Heimildarrit/Reference
Hjálmar R. Bárðarson 1971. ís og eldur: andstæður íslenzkrar náttúru (höf.
gaf út; einnig á ensku og dönsku 1971 og þýsku 1980). 171 bls.
Um höfundinn
Hjálmar R. Bárðarson (f. 1918) lauk prófi í skipa-
verkfræði (M.Sc.) við Danmarks Tekniske Hojskole
(DTH) 1947. Hann starfaði sem skipaverkfræðingur
hjá Helsingor skibsværft í Danmörku, hjá skipa-
siníðastöð í Englandi og hjá Stálsmiðjunni hf. í
Reykjavík 1948-1954. Hann var skipaskoðunarstjóri
1954-1970 og siglingamálastjóri 1970-1985. Hjálmar sá
um hönnun og smíði fyrsta stálskips sem smíðað var á
íslandi. Hann var sæmdur riddarakrossi Hinnar
íslensku fálkaorðu 1974 og stórriddarakrossi 1981.
Hann var forseti Alþjóðasiglingamálastofnunarinnar (IMO) 1969-1971 og
formaður ýmissa nefnda á alþjóðaráðstefnum um öryggismál skipa,
siglingamál og vamir gegn mengun sjávar. Fyrir þau störf hlaut hann
verðlaun IMO 1983. Hjálmar sat í stjóm Verkfræðingafélags íslands
1961-1963 og í Náttúruverndarráði 1975-1981. Hjálmar ritaði 12 mynd-
skreyttar bækur, aðallega um þjóðlegan fróðleik og náttúru íslands; fyrir
framlag sitt til landkynningar hlaut hann farandbikar Ferðamálaráðs 1989
og var útnefndur heiðursfélagi í Hinu íslenska náttúrufræðifélagi 1989. Þá
er hann heiðursfélagi í Danske Camera Pictoralister og alþjóðasamtökum
ljósmyndara (E. FIAP).
PÓSTFANG HÖFUNDAR
Hjálmar R. Bárðarson
Hrauntungu við Álftanesveg
IS-210 Garðabæ
55