Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1997, Qupperneq 42

Náttúrufræðingurinn - 1997, Qupperneq 42
Athyglisverð skordýr: EnG]ASK)ANNI sfðasta pistli mínum um athyglis- verð skordýr var fjallað um möðrusvarma (Hyles gallii), en hann er dæmigert útlent fiðrildi sem kemur hingað af og til fljúgandi yfir hafið. Þess var og getið að fleiri tegundir fiðrilda berast til landsins með varningi, sem þykir e.t.v. ekki eins áhugavert, en þó ber að hafa í huga að þannig geta komið tegundir sem eiga möguleika á að nema hér land. Flestir sem ferðast hafa til nágranna- landanna kannast við stór hvít fiðrildi á flögri yfir ökrunum. Þau eru svo sannarlega augnayndi, en hins vegar ekki að sama skapi vel þokkuð af þeim sem akrana rækta. Þetta eru kálfiðrildin svokölluðu, eða skjannarnir eins og Þorsteinn Thorarensen kallar þau í Stóru skordýrabók Fjölva. Skjanni merkir „hátt, hvítt enni, kinn, vangi“, og sem forskeyti (skjanna-) merkir það skær, skínandi; skjannalegur = hvítleitur (sbr. íslensk orðabók, Bókaútgáfa Menningar- sjóðs 1988). Ég tel nafngift Þorsteins því sæma þessum fiðrildum vel. Af skjannaætt (Pieridae) eru til 48 tegundir í Evrópu. Þar af tilheyra átta ættkvíslinni Pieris. Þrjár þeirra hafa mér vitanlega fundist hér á landi. Ekki er vitað til þess að þær hafi borist hingað eftir öðrum leiðum en með varningi. Engjaskjanni Pieris rapae (Linnaeus, 1758) er tíðust tegundanna hér. Erling Ólafsson (f. 1949) lauk B.S.-prófi í líffræði frá Háskóla íslands 1972 og doktorsprófi í skordýrafræði frá Háskólanum í Lundi 1991. Erling hefur starfað við dýrafræðirannsóknir hjá Náttúrufræðistofnun Islands frá 1978. I ERLING ÓLAFSSON Kálskjanni P. brassicae (L., 1758) sem er stærstur tegundanna hefur fundist hér nokkrum sinnum, en skuggaskjanni P. napi (L., 1758) aðeins einu sinni. Alls er vitað um 14 engjaskjanna sem hér hafa fundist. Sá fyrsti fannst um borð í skipi í Reykjavíkurhöfn árið 1924, sem segir e.t.v. nokkuð um það hvernig þessi fiðrildi koma til landsins. Hingað hafa engjaskjannar borist á öllum tímum árs. Þeir þrauka veturinn á púpustigi, en púpur klekjast gjarnan á röngum tímum ef þær berast inn í hita. Engjaskjanni er algengur í Evrópu allt norður til miðbiks Skandinavíu. Hann lifir einnig í N-Afríku, Asíu og N-Ameríku. Hann lifir á káli (Brassica) og öðrum krossblómum og getur valdið spjöllum í kálrækt. Engjaskjanni Pieris rapae (Linnaeus), sem fannst innanhúss í Reykjavík 13. janúar 1994. 1 hvíldarstöðu sitja skjannar með vœngina upprétta. Oftast er mikill munur á litmynstri á efra og neðra borði vœngja á fiðrildum. Ljósm. Erling Olafsson. 104
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.