Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1995, Síða 98

Náttúrufræðingurinn - 1995, Síða 98
4. tafla. TWlNSPAN-flokkun rjúpnatalningastöðva og meðalfjöldi rjúpna/talningastöð. - TWINSPAN classifica- tion ofcount point sites and mean number of Rock Ptar- migan/site. Hópur Group Meðalfjöldi karra Mean number of cocks ±95% öryggismörk ± 95% c.l. n A 4,8 2,03 4 B 4,8 1,67 10 C 0,4 0,59 7 D 1,2 0,81 15 Steindórs til að svæðið flokkist í einn ákveðinn gróðurblett frekar en einhvern annan, og þessi skipting virðist fyrst og fremst byggð á huglægu mati. Eigi að síður er fróðlegt að skoða hvar talningastöðvarnar eiga heima miðað við þessa flokkun gróðurlenda. Þetta flokkunarkerfi hefur verið út- fært til notkunar við gróður- kortagerð og var það gert með því að sameina samstæð gróð- urhverfi í það sem kallað er gróðurfélag; það er gróðurfélagið sem er grunneiningin í gróðurkortagerðinni (Stei- ndór Steindórsson 1980). Lauslegur sam- anburður á því hvernig gróðurkortamenn hafa flokkað nánasta umhverfi talninga- stöðvanna við niðurstöður hnitunarinnar gefur enga augljósa mynd. Um 83% stöðv- anna teljast vera einhvers konar hrísheiði, þó stundum í bland við lyngmóa. Ein gerð hrísheiðar, sem táknuð er með CI á gróð- urkortum og einkennist af fjalldrapa, blá- berjalyngi og krækilyngi, spannar nokkurn veginn allan þann breytileika sem ás I hnitunarinnar dregur fram, og stöðvarnar L2, L5, Ll, H6, H5 og M7 eru í þessum flokki (sbr. 5. mynd). Gróðurkortin duga sem grunnur til að afmarka varpsvæði rjúpunnar en í frekari greiningu á varp- svæðunum eftir þéttleika duga þau varla. BÚSVÆÐAVAL RjÚPU OC HEILDARSTOFNSTÆRÐ Engin markviss tilraun hefur fyrr verið gerð til að lýsa varpkjörlendi íslensku rjúpunnar. Menn eru sammála um að varp- lönd hennar séu helst móar af ýmsum gerðum og kjarrlendi (Bjarni Sæmundsson 1936, Timmermann 1949, Finnur Guð- mundsson 1960, Arnþór Garðarsson 1971). Hér hefur komið í ljós að hægt er að tengja saman gróðurfar og þéttleika rjúpna. I ákveðnum gerðum móa er þétt- leikinn mikill og í öðrum lítill; gjöfulustu rjúpnamóarnir voru lyngmóar og þeir rýrustu hrísheiði. Þessi munur á þéttleika eftir búsvæðum einkennir ekki bara lág- marksár rjúpunnar, svo sem sumarið 1993, heldur hafa talningar 1981 til 1994 sýntað munurinn helst alla rjúpnasveifluna (13. mynd). Varpútbreiðsla rjúpunnar ræðst af heppilegu varpkjörlendi. Ein leið til að gera sér grein fyrir útbreiðslu og stofn- stærð er að kortleggja, flokka og flatar- málsmæla móa. Móar eru það víðáttu- miklir að þetta er óframkvæmanlegt með athugunum á landi. Fjarkönnun úr gervi- tunglum eða flugvélum býður upp á mikla möguleika við að greina búsvæði dýra og jafnvel að l'lokka búsvæðin eftir þéttleika dýranna (sjá Palmeirim 1988, Avery og Haines-Young 1990, Ferguson 1991, Pearce 1991, Wallin o.fl. 1992). Reynist unnt með þessari tækni að greina móa frá öðrum gróðurlendum, svo sem kjarrlendi, graslendi og mýrlendi, má auðveldlega fá allglögga mynd af varpútbreiðslu rjúp- unnar í heilu landshlutunum. Jafnframt, ef hægt er að nota þann mun sem er á gróður- fari móa til að flokka þá nánar niður og tengja þá flokkun niðurstöðum mælinga svipaðra þeim sem ég hef gert á gróðurfari og þéttleika rjúpna, verður hægt að gera sér grein fyrir stofnstærð rjúpunnar á stórum svæðum. Líklega er rétt að hafa mosa og fléttur með í slíkum gróður- mælingum en þeir hópar eru oft ríkjandi tegundir í móum. HVAÐ RÆÐUR l’ÉTTLEIKA r/úpna? Hvers vegna eru ákveðnar gerðir móa að jafnaði þéttbýlli en aðrar gerðir? Almennt er álitið að fæðan, beint eða óbeint, sé sá 96
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.