Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1981, Page 8

Náttúrufræðingurinn - 1981, Page 8
stofnun „íslenzks náttúrufræðisfélags“ í Kaupmannahöfn árið 1887, sem nú leystist upp. Fyrsti formaður hins íslenska náttúrufræðifélags var Benedikt Gröndal, árin 1889— 1900, en næstir eftir honum komu Helgi Péturss, jarðfræðingur, 1900— 1905 og Bjarni Sæmundsson, fiskifræðingur, 1905— 1940. Félagið gaf út „Skýrslu um hið íslenzka náttúrufræðifélag“, oftast fyrir tvö ár í senn. Var þar gerð grein fyrir þróun náttúrugripasafnsins og fjárhag félagsins, og fylgdu oft ein eða fleiri greinar nátt- úrufræðilegs efnis. Skýrsla þessi var gefin út allt til ársloka 1946, að náttúrugripa- safnið var afhent íslenska ríkinu. Náttúrufræðifélagið hlaut strax á fyrsta ári 400 kr. styrk frá Alþingi, og hefur félagið fengið árlegan rikisstyrk alla tíð síðan. Enda þótt tímaritin Skírnir og Andvari flyttu mestmegnis greinar um bók- menntir og sögu, birtust þar stundum greinar um náttúrufræðileg efni. 1 Andvara birtust m. a. Fiskirannsóknir eftir Bjarna Sæmundsson á árunum 1896—1936. Áhugamenn um náttúrufræði birtu annars greinar sínar hingað og þangað í blöð- um og tímaritum, og væri það mjög þarft verk, að koma þeim öllum í eina skrá. Fram til 1000 ára afmælis Alþingis íslendinga hafði, sem vonlegt var, enginn vogað sér að gefa út íslenskt tímarit, er aðeins flytti náttúrufræðilegt efni. Það gerist svo árið 1930, að tveir náttúrufræðingar taka sig saman um að gefa út á eigin ábyrgð og kostnað alþýðlegt fræðslurit um náttúrufræði. Þessir brautryðj- endur voru, sem kunnugt er, Guðmundur G. Bárðarson, jarðfræðingur, þá kennari við Menntaskólann i Reykjavík, og Árni Friðriksson, fiskifræðingur, sem lokið hafði meistaraprófi við Hafnarháskóla 1929, og nú hafið störf hjá Fiskifélagi Islands. Tímaritið Náttúrufræðingurinn hóf svo göngu sína í byrjun ársins 1931. Reyndist það fljótlega eiga samleið með Náttúrufræðifélaginu, sem leiddi til þess að félagið keypti ritið árið 1941 og gerði það síðan að félagsriti sínu árið 1952. Þessi tvö ártöl marka því tímamót i sögu Náttúrufræðingsins. Sú saga verður nú rakin hér á eftir í stórum dráttum, og til gleggra yfirlits fylgir með skrá yfir nöfn og stjórnartíð ritstjóra tímaritsins svo og formanna félagsins. Tímabilið 1931 —1940. Á þessum árum er Náttúrufræðingurinn að vaxa úr grasi og vekja á sér eftirtekt. Ætlunin var að þetta yrði „Alþýðlegt fræðslurit um nátt- úrufræði“, eins og stóð og stendur enn á titilsíðu ritsins. Skrifuðu báðir ritstjórarnir fjölda greina af þessu tagi í ritið, sem þannig eignaðist fljótt tryggan hóp áskrif- enda. Vaxandi fjöldi náttúrufræðinga sendi ritinu auk þess greinar, þegar fram í sótti. Veitti sannarlega ekki af aukinni þátttöku i rilstörfunum, því að annar ritstjórinn, Guðmundur G. Bárðarson, féll frá í byrjun ársins 1933, og var það mikið áfall fyrir Náttúrufræðinginn. Árni Friðriksson hélt þó ótrauður áfram einsamall við ritstjórn og útgáfu tímaritsins. Skrifaði hann sjálfur mjög margar og fróðlegar greinar í ritið næstu árin, en varð auk þess gott til fanga um hið fjölbreyttasta efni frá öðrum áhugamönnum. Sést það best á efnisyfirliti 10 fyrstu árganganna, sem birtist í 1. hefti ritsins 1941. Um ritið segir Árni sjálfur á þessum tímamótum, „vinsældir þess fóru vaxandi, en skuldirnar uxu þvi miður líka“, Kemur þarna fram 2
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.