Náttúrufræðingurinn - 1981, Page 21

göngu á jökulinn, var í botni Kamaru-
jukfjarðar, um 100 km NA af Diskó. Til
flutninga jjaðan upp í birgðastöð,
Vesturstöðina, á jökulskeri í 975 m hæð
yfir sjó, hugðist Wegener nota íslenska
hesta, en frá þeirri stöð inn á Eismitte,
400 km frá birgðastöðinni, skyldi
farangur 120 tonn, fluttur, sumpart á
hundasleðum, en aðallega á tveimur
mótorsleðum. Þessir sleðar voru
hannaðir í Finnlandi sérstaklega fyrir
jrennan leiðangur, og gengu fyrir loft-
skrúfu. Þeir áttu að geta borið eitt tonn
hvor og komist upp í allt að 100 km
hraða á klst.
Þann 6. apríl 1930 kom Grænlands-
farið Diskó til Reykjavíkur með jrýsku
jiátttakendurna í Wegenersleiðangrin-
um og tók jjar 25 hesta. Til að annast þá
og flutningana upp í Vesturstöðina voru
ráðnir jjrír Islendingar, Vigfús Sigurðs-
son, sem gekk undir nafninu Græn-
landsfari, Guðmundur Gislason
stud. med. ogjón Jónsson frá Laug. Frá
Reykjavík héldu leiðangursmenn 8.
april og tæpum mánuði síðar voru Jseir
komnir með allan sinn farangur á land
yst í Kamarujukfirði. En eftir það gekk
jseim flest í mót. Þarna urðu þeir að bíða
í sex vikur eftir því að isinn ræki út úr
firðinum og það var ekki fyrr en 22. júní,
að [)eir komust inn í fjarðarbotn.
Islendingarnir hófust jregar handa
um flutning á farangrinum upp ferlega
sprunginn og nær ófæran skriðjökulinn
til birgðastöðvarinnar í 975 m hæð.
Aldrei hafði reynt meir á íslensku hest-
ana í Grænlandsleiðöngrum þeim, er
Wegener tók j)átt í og aldrei höfðu jjeir
reynst betur. Þessum hættulegu og afar
erfiðu flutningum var j)ó ekki lokið fyrr
en4. október, og lögðu Jón og Vigfús þá
heim á leið og komu til Reykjavíkur rétt
fyrir jól 1930. Um miðjan júlí hélt fyrsti
hópurinn með hundasleðana inn á Eis-
mitte með vísindatæki og nokkur mat-
föng og varð Dr. Georgi þar eftir. Síðast
í ágúst var farið í aðra ferð þangað og
Dr. Sorge skilinn eftir hjá Georgi. Treyst
hafði verið á mótorsleðana til þess að
flytja megnið af farangrinum inn á Eis-
mitte, en j)að er skemmst af að segja, að
jreir brugðust gersamlega og komust
aldrei til Eismitte.
Laust eftir miðjan september barst
Wegener bréf frá Georgi og Sorge þess
efnis, að þeir myndu yfirgefa Eismitte-
stööina og halda gangandi til Vestur-
stöðvar, ef ekki bærust meiri matföng
fyrir 20. október. Wegener var ljóst, að
ef svo færi, væri höfuðmarkmið
leiðangurs hans fyrir bí og hann taldi
einnig, að j)eir Sorge og Georgi myndu
örugglega farast, ef þeir legðu af stað
gangandi vestur yfir jökulinn á þessum
árstíma. Til að koma í veg fyrir j)etta
hvorttveggja, lagði hann sjálfur af stað
til Eismitte 21. sept. ásamt Dr. Loewe og
allmörgum Grænlendingum, er óku 15
hundasleðum með vistum. Þeir hrepptu
verstu veður, svo Grænlendingarnir
voru sendir til baka í tveimur hópum,
sinn frá hvorum áfanganum, og eftir
40 daga ferð komust j)rír á leiðarenda þ.
30. október með jjrjá tóma sleða,
Wegener, Loewe og 22 ára gamall eski-
mói, Rasmus Willumsen. Frost var þá
~ 54 gráður í Eismitte. Þar fundu þeir
fyrir þá Sorge og Georgi, sem höfðu
hætt við að fara til baka og grafið sér
skýli í hjarnið, þar eð hús það er flytja
átti til Eismitte hafði aldrei komist á
leiðarenda.
Nú varð Wegener aftur að taka erfiða
ákvörðun. Ekki var [tarna vetrarforði
fyrir sex manns og urðu því einhverjir að
15