Náttúrufræðingurinn - 1966, Síða 8

158
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
indamenn settir í land £rá varðskipinu Óðni, en hafa þar örstutta
viðdvöl. Hlé á gosinu í næstum 17 klst.
28. des. Vart verður neðansjávargoss 2.5 km ANA af Surtsey. Þar
gýs á þrem stöðum á um 250 m langri sprungu. Þessa goss varð vart
til 6. janúar 1964. Ekki hlóðst hryggur svo hátt að eyja myndaðist
og var 23 m dýpi á honum 23. febrúar 1964.
30. des. Hæð Surtseyjar 145 m.
1964
1. og 2. jan. Gosið liggur alveg niðri.
7. jan. Allsnarpur jarðskjálftakippur í Eyjum. Gosið eykst.
16. jan. Hæð Surtseyjar 160 m.
31. jan. Hæð Surtseyjar 174 m og er það mesta hæð, sem mældist
á eynni. Er það rúmlega 300 m hæð frá fyrrverandi sjávarbotni.
Mesta þvermál hennar var þá 1300 m, að meðtöldu brimþrepi, sem
var um 150 m breitt að meðaltali. Þennan dag hætti gos í Surti
með öllu. Á gígbotninum myndaðist tjörn, sem hvarf ekki fyrr en
upp úr 18. febrúar.
1. febr. Jarðhræringar í Vestmannaeyjum kl. 14. Kl. 23 verður
vart goss við rætur Surtseyjar að norðvestan.
2. -7. febr. Tveir gígar eru að jafnaði virkir á nýju gossprung-
unni norðvestur í Surtsey. Sá ytri gýs gjalli, vikri og ösku, en upp
úr þeim innri standa hraunstrókar (lava fountains), sem ná stund-
um allt að 250 m hæð. Eftir 7. febr. var venjulegast aðeins einn
gígur, „Surtur yngri“, virkur í Surtsey.
17. febr. Flatarmál Surtseyjar 102 ha. Lengd 1350 m.
19. febr. Surtseyjarferð, ein af mörgum, með mótorbátnum Har-
aldi frá Heimaey. 5 karlar og 2 konur fóru í land og dvöldu þar í
11/2 klukkustund, og voru þeirri stund fegnust, er þau komust aftur
um borð í „kútter Harald“, því að Surtur lét æði ófriðlega. Lítill
gígur virkur þennan dag norðan á eynni (III á 8. mynd).
3. april. Skarðið, sem löngum var í suðurvegg Surts yngra, er
lokað af breiðara rifi en nokkru sinni áður. Hraunstrókar upp úr
gígnum um kvöldið. Flatarmál eyjarinnar urn 115 ha.
4. april. Flæðigos hefst í Surti. Úr hrauntjörn í gígnum rennur
mjó hrauná til sævar og beygir austur með ströndinni, er hraunið
kemur í snertingu við hafið. Með þessu hraungosi er Surtsey tryggt
langlífi.