Náttúrufræðingurinn - 1934, Blaðsíða 8

118
NÁTTÚRUFR.
himni. Rafknúnar eimlestir æða fram og aftur um landið. —
Anno 1934. — Ferðin er á enda.
„Jú, jú“, munuð þið flest segja. „Þetta er nú gott og bless-
að. En hafa menn nokkrar sannanir fyrir því, að svo hafi verið
umhorfs fyrir þúsundum ára, og nú hefir verið frá sagt? Hvar
er saga þessara árþúsunda skráð?“ Þar til er að svara, að þættir
úr þessari sögu eru víða skráðir, en bezt og fullkomnust er hún
skráð í mýrunum, mómýrunum. Þær hafa frá meiru að segja
en flesta grunar, ef menn bara skilja mál þeirra. Og hinir for-
vitnu vísindamenn, sem eru með nefið niðri í öllu, hafa nú einn-
ig lært mýramálið.
Flestir hafa sjálfsagt séð mó tekinn upp og vita hvernig um-
horfs er í svarðargröf. Við skulum nú bregða okkur og skoða
mógröf í héraðinu, þar sem við fórum í ferðalagið áðan. Þar er
ei hörgull á slíkum gröfum, því mótekja er allmikil í Svíþjóð.
Þó hefir hún minnkað mikið á síðustu árum, sakir aukinnar raf-
orkuvinnslu og ódýrra kola. En nóg um það.
1 mógröfinni hér er svipað umhorfs og í slíkum gröfum
heima. Efst er grassvörðurinn. Þá taka við nokkrir desímetrar,
sem eru millibilslag milli grassvarðar og mós, og því mókennd-
ari, er neðar dregur, þar til við tekur hinn eiginlegi brennslu-
mór, misjafnlega þykkur og því hreinni og þéttari sem neðar
dregur. Lurkar og trjábútar standa út úr grafarveggnum. Svo
hættir svörðurinn skyndilega, og undir kemur grænleit eðja. Ef
grafið er nógu djúpt í þessa eðju, komum við niður á hreinan,
blágráan leir, hinn svokallaða hvarfleir eða ísaldarleir.
Borholur o. s. fru., sem sýna niism. lög mýrarinnar.
Við skulum nú athuga þetta nánar. Við byrjum neðst og
göngum út frá því sem gefnu, að það, sem neðst er, hafi mynd-
azt fyrst og sé elzt. Af tækjum höfum við aðeins reku, hníf, til
þess að skera sýnishornin úr grafarveggnum, og svo gott stækk-