Náttúrufræðingurinn - 1934, Blaðsíða 57

NÁTTÚRUFR.
167
kennum þessarar ættkvíslar; á efra skolti hvelfast jaðrarnir upp
á við og sér vel í „tennurnar" innan við þá, því þótt gæsin láti aft.
ur munninn, koma þeir ekki saman. Snjógæsin er óvenjulega opin-
mynnt, opinmynntari en grágæsirnar og svarti varaliturinn skil-
ur þær frá öllum öðrum gæsum. Að öðru leyti er þessi ættkvísl í
litlu frábrugðin grágæsaættkvíslinni að því er sköpulag snertir.
Það er aðallega hvíti liturinn, sem á milli ber.
Fæturnir eru oftast rauðir, stundum gulrauðir eða rauðbleikir.
Klærnar á tánum eru svartar. Augun eru móleit eins og í öðrum
gæsum, en stundum geta snjógæsirnar sýnst rauðeygar, stafar
það frá augnahvörmunum (-lokunum), sem geta verið með tals-
vert breytilegum lit.
Það sem nú hefir verið talið, á eingöngu við fullorðnar snjó-
gæsir, fjögurra, ára eða eldri. Snjógæsir virðast vera seinþrosk-
aðastar allra norrænna gæsa er menn þekkja til, 4—6 ár ætla menn
að sé venjulegur þroskatími þeirra.
Ungar, þ. e. hálfþroskaðar snjógæsir, eru all-dökkgráar á baki
og vængjum, er þakfiðrið dökkgrátt með hvítum jöðrum, nema
vængþökurnar eru ljósgráar. Nefið er venjulega nærri svart, eða
mjög dökkleitt, og fæturnir blýgráir; nokkur breytileiki er þó
bæði á nef. og fótalitnum, nefið er sjaldan alveg einlitt og sker
hinn svarti varalitur jafnan úr öllum vafa um tegundina. Hann
er alls ekki til á öðrum gæsum.
Dúnungar, nýskriðnir úr eggi, hafa til skamms tíma verið
með öllu óþekktir fræðimönnum og hefir mér ekki ennþá tekizt
að ná í áreiðanlegar lýsingar af þeim. Enda er það mjög ólíklegt
að þessar gæsir taki nokkurn tíma upp á því að verpa hér á landi,
■og hefi eg því ekki lagt kapp á að afla mér upplýsinga um þetta
atriði. —
Stærðin er í minna meðallagi, lengdin er talin 580—736 mm,
vængurinn 380—430 mm og stélið um 150 mm, nefið 54—58 mm,
fótleggurinn 70—82 mm og miðtáin + klónni um það bil jafn-
Jöng fótleggnum. Snjógæs þessarar tegundar, sem til er á náttúru-
gripasafninu í Reykjavík, er að stærð sem hér segir: Nefið 57 mm,
fótleggir 80 mm, vængir 420 mm og stélið 130 mm (B. Hantzsch).
Lengdina var ekki hægt að mæla vegna þess að gæsin hafði verið
„sett upp“ til sýningar almenningi, og yfirleitt eru mál af fuglum,
sem þannig hefir verið farið með, ekki nógu nákvæm til þess að
vera nothæf við vísindalegar rannsóknir. Þar koma aðallega til
greina þau mál, sem tekin eru af fuglinum nýdauðum, áður en
hamurinn er fleginn af.