Náttúrufræðingurinn - 1938, Blaðsíða 37

NÁTTÚRUFRÆÐINGUKINN 163
iipiiimiiiiiiiiimiiiiiimiiimimiiiiiiiiimiimmimiiiiiimiiiimmiiiiiiiimimmiimmimmmmmmmmniiiimmiiimminm
hverir gjósi af sömu ástæðu, og er því varasamt að draga álykt-
anir um Geysi af rannsóknum á öðrum minni hverum. — Það
væri óskandi, að hin nýju gos Geysis vektu nýjan áhuga á þessu
viðfangsefni, sem leiddi til réttrar lausnar á því, lausnar, sem
allir gætu fellt sig við.
Á. F.
Hver skyldi trúa því?
Rannsóknir, sem gerðar'hafa verið á rafmagnsál í vatnsbúri
(aquarium) í New York, hafa leitt í ljós, að rafmagnsspennan
í líkama dýrsins getur orðið ótrúlega há.
Rafmagnsállinn, eða hrökkállinn, eins og við köllum hann,
á heima í vötnum í Suður-Ameríku. Stirtlan á honum er mjög
löng og vöðvamikil, en vöðvarnir ummyndaðir í rafmagnstæki,
og eru tvö slík á hvorri hlið, annað stærra, en hitt minna. Tæki
þessi ná yfir fjóra fimmtu hluta af allri lengd dýrsins, og
eru gerð úr 6—8 þúsund þunnum „plötum“ hvoru megin. —
Stærstu hrökkálar geta orðið yfir tveir metrar á lengd, en sá,
sem tilraunin var gerð með í New York, var aðeins 30 cm. lang-
ur. Þrátt fyrir það, reyndist spennan í honum hvorki meira né
minna en 190 volt! Ennþá merkilegra var þó ef til vill það, sem
leitt varð í ljós, en það er að rafmagnssveiflurnar fóru með 300
metra hraða á sekúndu um fiskinn, eða tíu sinnum hraðar en
taugaáhrif í oss mönnum!
Á. F.
Betra að hella Iýsi en steinolíu á bylgjurnar.
Eftir því, sem danska náttúrufræðitímaritið „Naturens
Verden“ hefir eftir þýzka tímaritinu „Die Umschau", hefir
danski flotinn undanfarið gert tilraunir í Norður-Atlantshafinu
til þess að lægja brotsjói með því að hella á þá lýsi. Eftir þeim
tilraunum að dæma, sem gerðar hafa verið, reyndist lýsið miklu
betur en steinolía. Það sýndi sig, að ekki þurfti nema einn lítra
af lýsi til þess að lægja brot á jafnstóru svæði og tuttugu og
einn lítri af steinolíu. Og þar að auki naut áhrifanna frá lýsinu
3—4 sinnum lengur heldur en áhrifanna frá steinolíunni.
Á. F.