Náttúrufræðingurinn - 1938, Blaðsíða 47

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 178
'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiimiimiiiiiiii
á vorin, en þjóti þá upp með miklum hraða líkt og gerist í heim-
skautalöndum. Þegar ég var í Víðidal, var gróðri svo skammt
komið, að bláberjalyng var enn víða í blómi, og vísar hvergi teknir
að dökkna á krækiberjum. Það þarf ekki að leiða neinum getum
að því, hversu skaðvæn áhrif mikil fjárbeit hefir undir þessum
skilyrðum, einkum framan af sumri.
Gróðri brekknanna í dalnum er svo háttað, að runngróður og
blómlendi er þar mest áberandi. Þessar tegundir eru algengastar:
grávíðir (Salix glauca), gulvíðir (S. phylicifolia), aðalbláberja-
lyng (Vaccinium myrtillus), bláberjalyng (V. uliginosum), blá-
gresi (Geranium silvaticum), hnoðamaríustakkur (Alchemilla glo-
merulans), maríustakkur (A. minor) og vallelfting (Equisetum
pratense). Sums staðar vex hrútaberjalyng (Rubus saxatilis)
mjög stórvaxið. Þar sem raklendast ei; í dældum og hvömmum,
hverfur runngróðurinn, en blómjurtirnar, einkum blágresi og
maríustakkur, verða ráðandi. Af grösum, sem mest ber á í þess-
um gróðurlendum, má nefna: Reyr (Anthoxanthum odoratum),
reyrgresi (Hierochloe odorata), túnvingul (Festuca rubra), vallar-
sveifgras (Poa pratensis), fjallafoxgras (Phleum alpinum) og
bugðupunt (Deschampsia flexuosa). Á þurrustu rimunum í
brekkunum vex mest grávíðir (Salix glauca) og stinnastör (Carex
rigida) og á einstöku stöðum þursaskegg (Elyna Bellardi). Annars
eru þursaskeggs-brekkur þar lítið útbreiddar. Á tveimur stöðum
fann ég mjög kyrkingslegt og jarðlægt birkikjarr, örfáar plöntur
á báðum stöðunum. Eru það vafalaust leifar af birkikjarri því,
er Sigfús Jónsson getur í grein sinni, en mjög mun það nú vera
miklu minna en áður var, því að teinunga þessa, sem enn eru
þar eftir, mundi enginn maður kalla „birkivið“. Eininn (Juni-
perus commurvis), sem Sigfús einnig talar um, fann ég nú aðeins
á einum stað, einn smávaxinn runna. Birkið og eininn fann ég í
brekkum norður frá bænum, og vita þær mót suðri. Á einstöku
stöðum um neðanverðar hlíðarnar eru smámýrasund við læki og
uppsprettur, þar vaxa þessar tegundir: klófífa (Eriophorum
volystachium), hrafnafífa (E. Scheuchzeri), stinnastör (Carex
rigida), ljósastör (C. rostrata) og smávaxinn grávíðir (Salix
glauca).
Þegar kemur hér um bil 200 metra yfir bæjarrústirnar tekur
gróður mjög að breytast. Þá hefst venjulegur fjallagróður með
smjörlaufi (Salix herbacea) og fjallasmára (Sibbaldia procum-
bens), sem ríkjandi plöntum í lægðum, en þar sem hærra ber á,