Náttúrufræðingurinn - 1939, Qupperneq 29

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 7S
'IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII.
Þróunarkenningin og forngróðurinn.
Síðan á dögum Darwins hefir þróunarkenningin verið ríkjandi
í allri náttúrufræði. Hún brauzt fram sem árstraumur, ruddi
hindrununum af leið sinni og gagntók hugi manna. Að lokum
var litið á þróunarkenninguna sem sjálfsagðan hlut, er skýrði
fjölda fyrirbrigða, sem annars væru óskiljanleg. Andstæðar radd-
ir voru ofurliði bornar og flestir gleymdu, að fullkomnar sann-
anir vantaði í raun og veru fyrir kenningunni. En gagnrýnin.
sofnaði þó ekki að fullu og öllu og nú virðast hættulegar hindr-
anir vera í farvegi fljótsins. Á síðustu árum hefir mikið verið
unnið að því að rannsaka erfðir og hvernig nýjar tegundir mynd-
ast. Það hefir komið í ljós, að lífverurnar eru byggðar úr eind-
um, sem lífskjörin ekki geta haft áhrif á að jafnaði. Þetta get-
ur illa samrýmzt því, að stöðug þróun fari fram. Aðeins erfða-
eiginleikar ganga í ættir, en ekki áunnir eiginleikar. Til þess að
tegund geti verið breytileg, þurfa örfin (arf gen) að breytast.
Eru þá slíkar breytingar til? Já, mesti sægur. En sameiginlegt
með þeim öllum er það, að þær virðast ekki nýjar, en aðeins
gamlar endurtekningar. Hjá ýmsum jurtum stökkbreytast stöð-
ugt allmargar þeirra án sýnilegra orsaka. örfin eru þannig ó-
stöðug, og hafa ætíð verið það, svo að nýtt er þetta alls ekki. En
hvers vegna myndast þá ekki stöðugt fjöldi nýrra tegunda? Or-
sökin er sú, að afbrigðin, sem koma fram við stökkbreytingar, eru
venjulega veikbyggðari en foreldrarnir og ekki samkeppnisfær í
baráttu lífsins. Þau aðeins koma og hverfa. Stökkbreytingarnar
sanna því ekki þróunarkenninguna. Á miðri 19. öld sýndi Hoff-
meister fram á það, að ekki væri nein gjá milli gróplantna og
fræplantna, eins og Linné o. fl. höfðu álitið. Þróun fóstursins,
frjóvgunin, kynslóðaskiptin sönnuðu, að mikið væri líkt með mos-
um, burknum, berfrævingum og dulfrævingum. Af þessu var síð-
ar dregin sú ályktun, að um þróun væri að ræða og fræplönt-
urnar væru afkomendur gróplantnanna. Orsök þessarar þróunar
væru breytt skilyrði, aðallega minnkandi raki á jörðinni. Af þess-
um gróðri, sem nefndur hefir verið, voru mosarnir elztir og blóm-
jurtirnar yngstar samkvæmt þróunarkenningunni. Þetta virðist
sennilegt. En er það áreiðanlega rétt? Því miður, það veit eng-
inn. Hvar er helzt fræðslu að leita? Meðal steingervinga og ann-