Náttúrufræðingurinn - 1946, Blaðsíða 19

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
13
Hjá gamla kofanum.
Rannsóknartækin, sem völ hefur verið á, hafa verið furðu ófullkom-
in, ekki sízt, þegar þess er gætt, að hér er að ræða um gríðarlega
mikið hafsvæði, en þó hefur tekizt að bregða Ijósi yfir suma þýðing-
armestu þættina í lifnaðarháttum þorksins við Grænland. Sú
reynzla, sem aflast hefur fyrr á tímum, Itendir í þá átt, að ekki sé
ráðlegt að ætla þorskveiðunum að vera aðalatvinnuvegur landsins í
framtíðinni. Við vitum að tvisvar á öldinni, sem leið, nefnilega um
1820 og fyrir 1850, var mjög mikið um þorsk við Grænland og náði
þá útbreiðslusvæði hans alla leið norður til Umanaksfjarðar. Þessi
veiðitímabil stóðu þó, hvort um sig, aðeins yfir í fáein ár, þá hvarf
þorskurinn aftur, jafnskjótt og hann hafði komið. Við verðum að
vera við því búnir, að þannig kunni einnig að fara nú, enda þótt að
þetta fiskveiðatímabil hafi staðið miklu lengur, en nokkurt hinna,
sem þekkt eru. Rannsóknirnar hafa leitt í Ijós, að þorskurinn hrygn-
ir við Grænland. Þó er þessi hrygning ekki líkt því eins þýðingar-
mikil eins og við ísland og Noreg. Hrygningin á sér einkum stað
undan ströndum Mið-Grænlands, undan héruðunum Godthaab,
Sukkertoppen og Holstensborg. Þessi svæði eru hentust til hrygning-
ar, vegna sjávarhitans, því að kaldi straumurinn, sem kemur sunnan
um Grænland frá austurströnd þess, nær ekki svona norðanlega og