Náttúrufræðingurinn - 1950, Blaðsíða 29

MEÐALFELLSVATN
171
eldisstöð fyrir ungfisk. Rannsóknir á dýra- og plöntulífi í vatninu
voru engar gerðar að þessu sinni, en slíkar athuganir voru gerðar
lítils háttar af Sigurði Péturssyni, gerlafræðingi og Þór Guðjónssyni.
veiðimálastjóra, sumarið 1948. Æskilegt er, að slíkum rannsóknum
verði haldið áfram.
Mér til aðstoðar við rannsóknirnar var Einar Hannesson, starfs-
maður á Veiðimálaskrifstofunni. Bát fékk ég að láni hjá veiðimála-
stjóra, svo og flest rannsóknatæki, svo sem dýptarmæli, vatnstöku-
tæki, hitamæli o. fl. Veiðimálastjóri, sem að nokkru leyti var hvata-
maður að þessurn rannsóknum, reyndist mér mjög hjálplegur bæði
við undirbúning og framkvæmd þeirra. Án áhuga lians og hjálpsemi
hefði ekki verið unnt að gera þessar athuganir.
Efnarannsóknir
Vegna starfs míns á Fiskideildinni vannst mér ekki tími til að
byrja rannsóknir fyrr en 25. september s.l. Talsverðar rigningar
höfðu verið dagana á undan, svo að nokkuð liafði hækkað í vatninu.
Veður var sæmilegt framan af degi, austan andvari, skýjað, en úr-
komulaust til kl. 14,30, en þá fór að rigna. Rannsóknirnar, sem byrj-
aðar voru á liádegi, voru gerðar á tveinr stöðum í vatninu, og eru
þeir sýndir á mynd 1, merktir A og B. Á báðum stöðum voru tekin
sýnishorn af vatninu til ákvörðunar á sýrustigi (pH), súrefni og
,,alkalinitet“. Ákvarðanirnar voru gerðar í sumarbústað rétt við
vatnið 1—2 tímum eftir sýnishornatökuna.
Á stöð A var dýpið 14,5 metrar, en 2,5 metrar á stöð B. Vatnið var
fremur ótært vegna rigninganna undanfarna daga, og reyndist sjón-
dýpi aðeins 70 cm (mælt með Secchi-disk). Lol'thiti var 7,4° C. Hita-
stig var mælt á ýmsu dýpi á stöð A, og voru niðurstöður þessar:
0 m 8,8°C 3 m 8,8°C 8 m 8,7°C
1 - 8,8- 5 - 8,8 - 10 - 8,6-
2 - 8,8- 7 - 8,7- 12 - 8,4-
„Alkalinitet“ í vatni stafar af a) normal karbónati, b) bíkarbónati
og c) hydroxycl. Það er ákveðið með því að títrera 100 ml. af sýnis-
horninu með N/50 brennisteinssýru. Fjöldi millilítranna af sýrunni,
sem notuð er, margfaldað með 10 gefur þá alkalinitetið reiknað sem
miljónustu hlutar af CaCQ3. Með phenolphthalein sem ,,indikator“