Náttúrufræðingurinn - 1953, Blaðsíða 49

ELDING VELDURJARÐRASKI
189
hnullung, sem laus liggur í mýrinni, tæpa 3 m frá gryfjunni. Engin
merki um hita né högg vora sjáanleg á steininum. Rásin til SV frá
gryfjunni þrengist skyndilega, þegar röska 2 m er komið frá gryfju.
l.mynd. Sýnir aðalumturnið eftir eldinguna. (Ljósm. Gottfred Árnason).
tJr því er framhald rásarinnar þröng rák eða skurfa lík þeim, sem
áður getur, að liggi út frá hinum rásunum.
öllum megin gryfjunnar nema að NV lágu torfur og skekklar á
víð og dreif, er kastazt höfðu upp úr pælu þessari allri. Langflestar
sneru torfurnar grasinu niður, eins og ýtt hefði verið undir þær og
þeim snúið við í kastinu. Stærsti torfuhnausinn lá á norðurbarmi
gryfjunnar. Var hann jafnbreiður henni og lá á hvolfi, en gi-asrótin
óslitin í veltunni. Lengst höfðu sneplar kastazt 40 m út frá jarð-
raskinu.
Varla er hægt að segja nákvæmlega, hve mikið magn af jarðvegi
alls hefur kastazt upp úr gryfju og rásum. Þó er til þess að gera
auðvelt að reikna rúmmál gryfjunnar. Sé meðaldýpt aðalgryfjnnnar
talin 1,5 m, sem ekki er of mikið, verður rúmmál hennar 8,28 m3.
Rúmmál rásanna allra reiknast mér 7,75 m3, og rúmmál aRs jarð-
rasksins ætti þá að vera sem næst 16 m3. Mun þó varla of mikið í
lagt. Erfiðara er að kveða rétt á um eðlisþyngd jarðvegsins. Kemur