Náttúrufræðingurinn - 1966, Page 96

90
NÁTTÚRU F RÆti I N G U RI N N
nafninu Buccinopsis eburnea M. Sars (Sjá Mollusca Regiones Arc-
ticae Norvegiae, bls. 265). Þar farast G. O. Sars svo orð: „Kuðungur
þessi er mjög líkur Buccinopsis Dalei J. Sow., en ber þó að mínu
áliti að teljast sem sérstök tegund, því að hann greinir sig frá
B. Dalei, í því, að hyrnan er snubbóttari og skelin gersamlega ráka-
laus (Lausleg þýðing).“
í bók sinni British Conchology frá árinu 1867 lýsir hinn kunni
skeldýrafræðingur J. G. Jeffreys kuðungnum Buccinopsis Dalei (Vol.
IV. bls. 298—299), sem nú ber heitið Liomesus ovurn. Segir Jeffreys
tegund þessa fundna á Dogger Bank og norðan og austan Shetlands-
eyja, ennfremur úti fyrir Aberdeenshire og við vesturströnd fr-
lands, víðast hvar á 80—200 metra clýpi. T tegundarlýsingu höf-
undar er skelin talin vera með daufum rákum (with slight and
delicate spiral striae). En eins og fyrr var sagt, liefur tegund Sars
frá Noregi engar slíkar rákir, og þannig eru öll þau eintök, sem
fundizt hafa við ísland. En þrátt fyrir þennan mun, er vafasamt,
að hér sé um aðskildar tegundir að ræða. Hinn brezki skeldýra-
fræðingur getur þess í nefndri bók, að skelin af eintökum af Buc-
cinopsis Dalei, sem fundizt hafa meðal fornskelja í hinum svo-
nefndu Crag-lögum í Bretlandi, sé oftar en hitt með mun skýrari
rákum en núlifandi eintök, sem í hefur náðst við Eyjarnar. En
einnig hafa fyrirhitzt nærri rákalaus eintök í hinum fornu lögum.
Kuðungurinn er fátíður við Bretlandseyjar og því erfitt að ná í
eintök til athugunar. Ég hef átt kost á að skoða 2 eintök frá Vestur-
írlandi og bera þau saman við íslenzk eintök. Annar kuðungurinn
er með alveg rákalausri skel og einnig að öllu öðru leyti eins og
íslenzku eintökin. En á hinum kuðungnum eru 3 neðstu vind-
ingarnir rákaðir, en þó ekki gleggra en það, að naumast er hægt
að greina rákirnar með berum augum. Þar sem hvikulleiki að því
er snertir mynsturgerð skelja meðal tegunda af kóngaætt, er ekki
svo ýkja fágætur (sbr. starkóng, Sipho glaber), þá sé ég ekki ástæðu
til að deila sléttahnubb í 2 tegundir. Þó gæti verið hagkvæmara
að tákna rákuð eintök tegundarinnar með viðeigandi afbrigðis-
nafni, t. d. var. striata.