Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1969, Blaðsíða 30

Náttúrufræðingurinn - 1969, Blaðsíða 30
134 N ÁT TÚRU F RÆ ÐINGURINN hátt og sá, er myndaðist norðan í Surtsey í lok febr. 1964 og þá líkega myndaðir af eldæðum tengdum eldrás hraungígsins ofan sjávar- máls. I sept. 1964 gubbaðist hraun upp í nokkra daga úr slíkri eldæð, er kom upp á yfirborð á miðri hraunsléttunni S af hraungígnum. Varð af þessu nokkur kúfur þarna á sléttunni, en færðist síðar að mestu í kaf í hraun, en þó sér hans enn merki. SUMMARY The last phases of the Surtsey Eruption by S. Thorarinsson In a previous issue of tliis periodical (Vol. 35, 1965. pp. 153—181) the present writer outlined briefly the history of the Surtsey eruption frorn its visible be- ginning on Nov. 14, 1963 to the beginning of the year 1966. In the present paper this history is continued to the end of the eruption on June 5, 1967. By then 3 years, 6 months and 3 weeks liad passed since tlie eruption first became visible and the eruption had become the second longest witnessed in Iceland, surpassed in length only by the „Mývatn Fires" in the 1720’s, which lasted some months longer. The third explosive (phreatic) phase of the eruption began on Dec. 26, 1965 (Fig. 1), when an eruption became visible 0,8 km SW of Surtsey. This phase lasted until Aug. 10, 1967. The island, named Jólnir (Christmas island), which resulted from this eruption, became visible for the first time on Dec. 28, 1966. During the winter it fought a hard fight for its existence and was washed away five times, the last time on April 7. It reappeared for the last time a week later ancl grew more or less steadily until early July, when it had reached about 70 m heiglu and an area of about 0.3 km2. In late May cauldrons began to dcvclop on the norlh side of the crater as the result of subsiding along concentric semicircular faults and gradually the crater becamc nearly separated from the rest of the island by a lagoon (Figs. 2 A and B). The lagoon on Surtsey had been fornied in a similar way in Febr.—March 1964. The activity in Jólnir (l’l. I a and b. II a) cante to an end on Aug. 10, 1967 and by Sept. 20 nothing was left on the island except a reef which nearly disappeared at high tide (Fig. 4.). The average tephra production during the Jólnir phase was about 5m;l/sec. Figs. 5 A and B show the thickness distribution of Syrtlingur and Jólnir tephra on Surtsey towards the end of the respective eruption phases. On Aug. 19 effusive activity began again in Surtsey froni a 220 m long fissure, running N 10° E, that opened up in the crater Surtur senior (Surtur I, Fig. 3 and Pl. III a and b). This activity went on continuously until June 5, 1967 cover- ing with lava an area of 1 km2 and increasing the area of Surtsey to 2.8 km2 (Fig.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.