Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1969, Síða 30

Náttúrufræðingurinn - 1969, Síða 30
134 N ÁT TÚRU F RÆ ÐINGURINN hátt og sá, er myndaðist norðan í Surtsey í lok febr. 1964 og þá líkega myndaðir af eldæðum tengdum eldrás hraungígsins ofan sjávar- máls. I sept. 1964 gubbaðist hraun upp í nokkra daga úr slíkri eldæð, er kom upp á yfirborð á miðri hraunsléttunni S af hraungígnum. Varð af þessu nokkur kúfur þarna á sléttunni, en færðist síðar að mestu í kaf í hraun, en þó sér hans enn merki. SUMMARY The last phases of the Surtsey Eruption by S. Thorarinsson In a previous issue of tliis periodical (Vol. 35, 1965. pp. 153—181) the present writer outlined briefly the history of the Surtsey eruption frorn its visible be- ginning on Nov. 14, 1963 to the beginning of the year 1966. In the present paper this history is continued to the end of the eruption on June 5, 1967. By then 3 years, 6 months and 3 weeks liad passed since tlie eruption first became visible and the eruption had become the second longest witnessed in Iceland, surpassed in length only by the „Mývatn Fires" in the 1720’s, which lasted some months longer. The third explosive (phreatic) phase of the eruption began on Dec. 26, 1965 (Fig. 1), when an eruption became visible 0,8 km SW of Surtsey. This phase lasted until Aug. 10, 1967. The island, named Jólnir (Christmas island), which resulted from this eruption, became visible for the first time on Dec. 28, 1966. During the winter it fought a hard fight for its existence and was washed away five times, the last time on April 7. It reappeared for the last time a week later ancl grew more or less steadily until early July, when it had reached about 70 m heiglu and an area of about 0.3 km2. In late May cauldrons began to dcvclop on the norlh side of the crater as the result of subsiding along concentric semicircular faults and gradually the crater becamc nearly separated from the rest of the island by a lagoon (Figs. 2 A and B). The lagoon on Surtsey had been fornied in a similar way in Febr.—March 1964. The activity in Jólnir (l’l. I a and b. II a) cante to an end on Aug. 10, 1967 and by Sept. 20 nothing was left on the island except a reef which nearly disappeared at high tide (Fig. 4.). The average tephra production during the Jólnir phase was about 5m;l/sec. Figs. 5 A and B show the thickness distribution of Syrtlingur and Jólnir tephra on Surtsey towards the end of the respective eruption phases. On Aug. 19 effusive activity began again in Surtsey froni a 220 m long fissure, running N 10° E, that opened up in the crater Surtur senior (Surtur I, Fig. 3 and Pl. III a and b). This activity went on continuously until June 5, 1967 cover- ing with lava an area of 1 km2 and increasing the area of Surtsey to 2.8 km2 (Fig.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.