Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1969, Blaðsíða 99

Náttúrufræðingurinn - 1969, Blaðsíða 99
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 203 hugaði frásögnina gaumgæfilega, til að forðast misskilning. Ég hef oft lesið hana síðan og komizt að sörnu niðurstöðu. í ritgerðinni er sagt: „að hneggið myndist aðeins við sveiflur yztu stélfjaðr- anna, hvorum megin.“ Með öðrum orðum: allar hinar eru óvirkar. Um þetta braut ég lengi heilann. Gat það verið, að Þjóð- verjinn Rohweder hefði ekki sannprófað nema yztu stélfjaðrirnar á sínunr hertu hrossagaukum, í hneggstellingum? Ég þóttist muna það fyrir víst, að þegar ég strákurinn — dag eftir dag — virti fyrir mér hneggjandi hrossagauk, oft örstutt frá mér, gat ég ekki betur greint en frá honum bærust stöku sinnurn tveir og jafnvel þrír tónar, senr ekki hljómuðu saman. Vel gat verið, að önnur lrvor yzta stélfjöðrin lrali orðið fyrir hnjaski og nrynd- aði því annarlegan tón. En — hvaðan konr sá þriðji? Það var óneitanlega gxunsamlegt. Við lestur fyrrnefndrar ritgerðar rifjað- ist þetta upp og margt fleira. Svo var það líka annað, sem ég fékk ekki svar við. Hneggjaði ekki kvenfuglinn líka? Mér hefur skilist á mörgum náttúruunnendum, að þeir telji það karlfuglinn, sem þannig er búinn út, frá náttúrunnar hendi, til að skenrnrta kærust- unni. í þriðja lagi fékk ég ekki upplýst um tíðni vængsveiflna á t. d. sekúndu á niðurfallinu og einnig á uppflugi lrrossagauks- ins. Vorin 1964 og 1965 greip ég nokkur tækifæri til athugunar á hneggi hans og þá fyrst og frenrst í von um að geta svalað forvitn- inni í sambandi við eitthvað af fyrrnefndum atriðunr. Og þótt ég viti vel, að þær lrumstæðu aðferðir, sem ég notaði, væri hægt að framkvæma nreð meiri nákvæmni, þá ætla ég nú samt að segja lrér frá þeim. Heinra — hjá Bjannalandi og Hafursstöðum — deyja hrossagauk- ar oft af árekstri á símavíra, en það eru næstunr eingöngu karlfugl- ar. Það var því auðvelt að ná í þá til athugunar. Aftur á móti var það hending ein að ná í nýdauða og óskemmda kvenfugla, en að lokum tókst nrér það. Á ýmsan hátt má fá úr því skorið, hvaða stélfjaðrir það eru, senr hljóðið mynda, sbr. aðferð Svíans Meves, er festi yztu stél- fjöður úr hrossagauk á nrjótt keyri, sem hann sveiflaði nógu hratt í lrringi, og tókst á þann lrátt. að fá skýran og óslitinn grunntón hneggsins. Auðveldasta aðferðin virtist mér aftur á nróti sú að nota örnrjóa, sívala spýtu — um 50—60 cm langa —, skera ofurlítið
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.