Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1969, Blaðsíða 62

Náttúrufræðingurinn - 1969, Blaðsíða 62
166 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN einkum frábrugðnar öðrum gráöndum (Anas) að því leyti, að þær eru meiri jurtaætur. Nýta þær bæði vatnajurtir, meðal annars nykrur, marhálm (einkum rauðhöfði) og grænþörunga, svo og gras og fleiri jurtir, sem vaxa á landi í grennd við vötn. Útlitsmunur er sáralítill á Ijóshöfða og rauðhöfða. Stærðarmunur er enginn og litmynstur mjög áþekkt. Steggina má þó auðveldlega greina á því að á ljóshöfða er höfuðið að mestu grátt með snjóhvítt enni og koll, en bolurinn er að mestu brúnleitur. Tilsýndar virðist því ljóshöfðasteggur vera dökk önd með ljóst höfuð, öfugt við rauð- höfðastegg, sem er ljósgrár á bol með rautt höfuð og gult enni og koll. Kvenfuglarnir eru hins vegar nauðalíkir og verða ekki greindir með vissu úti í náttúrunni. Kvenfugla sem nást er hægt að ákvarða örugglega til tegundar á lit vængkrikafjaðra og undirvængþakna. Þessar fjaðrir eru hvítar á ljóshöfða, en gráleitar á rauðhöfða. Dún- ungar og egg þessara tegunda verða ekki aðgreind. Mér telst svo til, að ljóshöfðaendur hafi alls sézt 15 sinnum hér á landi. Mjög lítið hefur verið birt um þessa fundi, ef frá eru talin vafasöm skrif F. Coburns, sem ég ræði nánar um hér á eftir. Þessi grein byggist því að verulegu leyti á athugunum, sem ekki liafa verið birtar áður. Vil ég færa þeim dr. Agnari Ingólfssyni. Árna Waag, Bertel Bruun, dr. Finni Guðmundssyni og Jóni B. Sigurðs- syni þakkir fyrir að leyfa mér að birta hér athuganir sínar. Hér á eftir verða taldar allar þær heimildir, sem mér eru kunnar um ljóshöfða á íslandi. 1. Sumarið 1899 ferðaðist F\ Coburn, brezkur fuglasainari frá Birmingham, um ísland. Tilgangur ferðarinnar var að safna fuglum og eggjum og mun Coburn samtals hafa náð í um 330 fuglshami og töluvert af eggjum. Coburn skrifaði aðeins eina stutta grein um ferð sína (Coburn 1901 a), og gerir hann þar grein fyrir helztu athugunum sínum á íslenzkum fuglum. Yfirleitt er Coburn spar á örnefni í frásögn sinni. Þó kemur þar fram að hann ferðaðist ein- göngu um Þingeyjarsýslur. Skipið hafði að vísu viðkomu á Seyðis- firði og Vopnafirði, en h'klegast hefur Coburn farið af skipsfjöl á Akureyri og haldið austur um. Alls var Coburn sex vikur hérlendis og dvaldist hann meir en þriðjung þess tíma við Mývatn. Coburn taldi sig hafa sannanir fyrir því, að ljóshöfðaönd væri varpfugl á íslandi (Coburn 1901 a, b). Samtímamenn drógu þó mjög í efa þau gögn, er Coburn lagði fram máli sínu til sönnunar. Að vísu
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.