Náttúrufræðingurinn - 1979, Blaðsíða 16

9Ów
4. mynd. Áætluð hreyfing póla jarðar á jarðsögulegum tíma, samkvæmt mælingum á
meðal-segulstefnu berglaga í Evrópu og Norður-Amerfku. C: fyrir 600 millj. ára;
P: fyrir 250 millj. ára; K: fyrir 100 millj. ára. Horft er „ofan á“ núverandi norðurpól
(Stacey, eltir Mc Elhinny 1973).
inlöndum hafa pólarnir færst mis-
mikið, og má skýra mismuninn sem
afleiðingu landreks svipaðs því setn
Wegener hafði gert sér í hugarlund.
.3. Mælingar á hitastigli og þar
með varmastraumi út úr jörðinni.
Þessar mælingar reyndist auðveld-
ara að gera í mjúku seti úthafanna
en með borunum á þurru landi,
og sýndu þær mun meira útstreymi
varma þar en við var búist, einkum
við suma úthafshryggina miðja (5.
mynd).
4. Rannsóknir á eðliseiginleikum
bergs við háan hita og þrýsting, er
það fer að geta aflagast líkt og afar
seigur vökvi eða hnoðleir. Bentu at-
huganir til, að á 100—300 km clýpi
væri berg mjög nærri því að vera allt
bráðið (7. mynd a). Þar gæti því orð-
110