Náttúrufræðingurinn - 1989, Blaðsíða 34

Tafla 2. Magn köfnunarefnisoxíða (NOx) í loftsýnum, sem tekin voru við Bláfjallaveg
undir Lönguhlíð 1982-1987. Concentration of nitrogen oxides (NOx) in ambient air sam-
ples collected during the summers of 1982-1987 at a locality approximately 17 km south of
the center of Reykjavík. See also table 1.
Sýnataka1' (dagar) Lengd2) (mín.) Rúmmál3) (1) Magn NOx4) (míkról/1)
3.7.1982 73,6 ± 31,4 67,2 ± 25,1 2,8-10“3 ± 0,35-10“3
11.7.1985 90,0 ± 30,0 93,3 ± 2,6 5,0-10'3 ± 1,73T0-3
17.7.1986 89 ± 13,1 241,8 ± 308,0 3,8T0'3 ± L96T0-3
6.8.1987 66,8 ± 18,2 60,4 ± 26,7 2.8T0-3 ± 1,19-10“3
22.8.1987 69,8 ± 21,7 79,0 ± 14,6 4,8T0-3 ± 1,80T0'3
1) Hverju sinni voru tekin 3-7 sýni sem næst í röð og á sama tíma og sýni til ákvarðana á
03 nema árið 1982 (sjá töflu 1).
2) Meðaltímalengd sýnatöku í mín. ± S.D.
3) Meðalrúmmál sýna í 1 ± S.D.
4) Meðalmagn NOx í sýnum sama dags ± S.D.
Með þessari aðferð má ákvarða
ósón á bilinu 0-500 míkról/1.
Ákvörðun á NOx er áður lýst
(Hörður Þormar og Þorkell Jóhannes-
son 1977a).
NIÐURSTÖÐUR
Magn ósóns var að meðaltali á bil-
inu 1,1-102 - 2,4-10'2 míkról/1 (0,011-
0,024 míkról/1) í sýnum, sem safnað
var hvern hinna fimm sýnatökudaga í
júlí og ágúst árin 1982 og 1985-1987
(Tafla 1). Staðlað frávik frá miðtölu-
gildi var mest árið 1982 (± 0,8T0‘2
míkról/1), en minnst síðari sýnatöku-
daginn sumarið 1987 (± 0,1T0'2 míkr-
ól/l). Magn ósóns var minnst fyrri
sýnatökudaginn sumarið 1987, en var
mest síðari sýnatökudaginn það ár og
jafn mikið og var í sýnum frá árinu
1986. Sumarið 1984 gaf aldrei til þess
að safna sýnum. Söfnun sýna féll nið-
ur sumarið 1983.
Samanlagt magn köfnunarefnis-
oxíða (NOx) var ætíð minna í loftsýn-
um en magn ósóns eða að meðaltali á
bilinu 2,8-10'3 - 5,0-10'3 míkról/1
(0,0028-0,0050 míkról/1). Magn köfn-
unarefnisoxíða var minnst í loftsýnum
1982 og í sýnum frá fyrri sýnatökudegi
árið 1987, en var mest í loftsýnum frá
árinu 1985 og frá síðari sýnatökudegi
árið 1987 (Tafla 2).
Til frekari glöggvunar eru niður-
stöðutölur ósónmælinga einnig sýndar
í súluriti (2. mynd).
UMRÆÐA
Magn köfnunarefnisoxíða (NOx)
var ætíð sýnu minna en við höfum áð-
ur mælt minnst á opnu svæði í Reykja-
vík (Miklatún). Fer þannig ekki milli
mála, að magn köfnunarefnisoxíða
var mjög lítið alla þá daga, sem sýnum
var safnað. Ekki varð heldur séð, að
marktækar breytingar yrðu á magni
NOx á athugunartímabilinu (Tafla 2).
Á mikilli umferðargötu í Reykjavík
(Miklubraut) höfum við hins vegar
mælt margfalt meira magn NOx
(Hörður Þormar og Þorkell Jóhannes-
son 1977a). Af þessu má álykta, að
magn köfnunarefnisoxíða hafi í raun
verið mjög lítið í lofti á sýnatöku-
staðnum og því ekki haft áhrif til
minnkunar á magni ósóns í loftinu.
88