Náttúrufræðingurinn - 1989, Blaðsíða 33

13 mynd Ennþá stíga gufur upp úr gígnum sem gaus fyrir þrem áratugum í Kiri-
shima-yama. Þá rann seigt ísúrt hraun sem hrúgaðist upp og breiddist lítt út frá gígum.
Fuming lava crater from 1959 in Kirishima-yama. Ljósm. plioto Páll Imsland.
og mikil gufuvirkni (13. mynd). Þetta
staðbundna sig og skjálftavirknin virð-
ast vera afleiðing af kólnandi kviku á
litlu dýpi undir staðnum. í heimildum
sem ná aftur til ársins 742 er getið yfir
40 gosa í Kirishima. Þar líða því ekki
nema um 30 ár að meðaltali á milli
gosa (Kobayashi o.fl. 1981, Kobayashi
og Kagiyama 1988).
Kaimon-dake. Syðst á eyjunni
Kyushu á Satsuma-hanto, skaganum
vestan við Kagoshimaflóann, er þriðja
eldfjallið, Kaimon-dake. Það er tæpa
50 km sunnan við Sakura-jima. Þetta
er 924 m há keila, einföld og regluleg
að formi. Hún þykir ganga næst Fuji-
san að forml'egurð ineðal japanskra
eldfjalla og er þar af leiðandi stundum
nefnt „Satsuma Fuji“. Hún stendur á
ströndinni syðst á Kyushu. Rétt fyrir
norðan Kaimon-dake er stærðar
stöðuvatn, Ikeda-vatnið. Það er
öskjuvatn og á botni þess er gosefna-
hrúgald. Askja þessi hefur ekki verið
virk síðustu 2000 árin a.m.k. og sam-
band hennar við Kaimo-dake eldfjall-
ið er óþekkt ef það þá er nokkuð.
Þarna ganga sagnir um skrímslið Issi
sem lifa á í vatninu. A Ibusukiskagan-
um sem er rétt austan við Kaimon-
dake eru stunduð mjög óvenjuleg
böð. Hér undir er jarðhiti og hvítur
fjörusandurinn hitnar af jarðvarman-
um. Fólk grefur sig í sandinn og lætur
hann baka sig. Þetta er sagt vera afar
notalegt og fylla líkamann vellíðan og
er mjög vinsælt, einkum meðal ungra
kvenna.
Ryukyu-eyjar. Sunnan við Kyushu
eru Ryukyu-eyjarnar og ná suður und-
ir Taiwan. Þeirra á meðal er Okin-
awa. Ryukyu-eyjar eru margar lítið
annað en toppurinn á eldfjalli. Á eyj-
unni Iwo-jima (Io-jima) tæpa 50 km
199