Náttúrufræðingurinn - 1989, Blaðsíða 39

25.000 m3 að meðaltali. í hlaupum í
henni hafa margir týnt lífi. T.d.
drukknuðu 5 menn í hlaupi hinn 9.
ágúst 1974. Þá hefur hún einnig gert
mikinn skaða á brúm og vegum þar
sem hún fer í gegn um þorpið.
Við sum önnur eldfjöll í Japan hef-
ur verið settur upp annars konar bún-
aður til þess að stöðva grjót, trjáboli
og aðra stóra hluti í hlaupunum, t.d.
við Usu-san. Það eru eins konar flóð-
greiður (sjá 7.mynd) sem hleypa vatn-
inu og fínna efni í gegn en tefja hlaup-
ið í heild og taka úr því stærstu hlut-
ina. Greiður þessar eru af margskonar
gerð.
Uppi í hlíðum Sakura-jima hefur
víða verið komið fyrir ýmiskonar bún-
aði sem skynjar hlaupin strax á meðan
þau eru enn lítil og hátt uppi. Til
þessa er maðal annars notast við
myndavélar sem sífellt vaka yfir
hættulegustu farvegunum. Þær eru
tengdar almannavarnakerfinu niðri í
byggðunum og láta vita jafnóðum og
fyrstu hlaupgusur koma í farvegina.
Sumar eru einnig beintengdar sérstök-
um búnaði sem lokar vegum og brúm
niðri í byggðunum sem geta verið í
hættu og stöðva þannig umferð inn á
hættusvæðin. Þá eru á mörgum stöð-
um uppi standandi myndavélar sem
skrá sjálft hlaupið. Myndirnar eru síð-
an skoðaðar og rannsakaðar til þess
að hægt sé að hanna öll varnarmann-
virkin í sem bestu samræmi við hegð-
un hlaupanna.
Víða í Sakura-jima hafa verið byggð
sérstök skýli meðfram vegum og á
viðkvæmum svæðum sem fólk getur
hlaupið í til þess að standa af sér
gjóskufall í sprengingunum. Al-
mannavarnarkerfið á Sakura-jima er
mjög ítarlegt og þar eru haldnar æf-
ingar með skólabörnum og öðrum
reglulega (ló.mynd). Einu sinni á ári
er alsherjaræfing, sem allir taka þátt í.
Hún er alltaf haldin hinn 12 janúar,
daginn sem stórgosið 1914 byrjaði
(Kagoshima Prefecture 1987, Japan
Sabo Association 1988, Ohsumi Work
Office 1988a og b).
KAGOSHIMAÞINGIÐ
Vegna mikils álags af eldvirkninni í
Kagoshimahéraðinu, einkum hins
langvarandi goss í Sakura-jima sem
veldur miklum vandræðum, efndu
forráðamenn héraðsins til Kagoshima-
þingsins. Þetta er fyrsta þing sinnar
tegundar í heiminum og þing sem alla
tíð mun lifa í hugum þeirra sem það
sóttu. Þess mun lengi verða minnst
sem upphafs og fyrirmyndar um já-
kvæða og framsækna afstöðu til mál-
efnis sem víða hefur gengið afar erfið-
lega að fá stjórnvöld til þess að horf-
ast í augu við af raunsæi. Slíkt hefur
venjulega ekki tekist fyrr en eftir að
náttúruöflin hafa minnt svo rækilega á
sig að eftir lá slóð dauða og tortíming-
ar. Kagoshimabúar eiga mikinn heið-
ur og þakklæti skilið fyrir framtak sitt.
Hætta af völdum eldvirkni og það
sem henni tengist hefur að vísu verið
rætt á nokkrum nýlegum þingum jarð-
fræðinga og eldfjallafræðinga og í hópi
nokkurra annarra sérfræðinga en yfir-
leitt sem eitt af mörgum viðfangsefn-
um þinganna. Fyrr hefur ekki verið
stefnt saman á eitt þing öllum þeim
ólíku stéttum manna og sérfræðingum
á mismunandi sviðum sem í raun
þurfa að hafa afskipti af þessum mál-
um til þess að þinga um þau frá öllum
mögulegum sjónarhornum.
Kagoshimaþingið stóð í fimm daga
og fór fram í Alþýðuhöllinni í borg-
inni (17. mynd). Það var sett með
mikilli viðhöfn, ávörpum og hrífandi
sýningum á japönskum sagnadönsum
og tónlistarflutningi að morgni hins
19. ágúst. Þar voru 2300 manns við-
staddir þeirra á meðal hans hágöfgi
205