Náttúrufræðingurinn - 1989, Blaðsíða 28

5. mynd. Stækkaður sverari endinn á næststærsta beininu (hluti af liðkúlu ?) úr Þuríðar-
árgili. Yst má sjá þunnt þétt lag og opnari grind þar fyrir innan, en slík uppbygging
finnst oft í spendýrabeinum. Enlarged end of the second largest bone. The characteristic
bone structure is obvious; a tight thinner outer layer and a rather pneumatic inner part
Ljósm. photo Oddur Sigurðsson.
það mjókkar mjög í hinn endann, þar
sem kvarnast hefur utan úr því. Önn-
ur brot eru minni og enn verr farin.
Öll stykkin eru gráhvít á lit á ferskum
brotflötum, en annars lituð rauðbrún
af setinu, sem þau fundust í. í brotsári
má sjá að yst er um 1 mm þykkt þétt
lag, en þar fyrir innan er frauð, miklu
opnari grind með mörgum smárörum
og líkist þetta mjög beini (5. mynd).
Níels Óskarsson jarðfræðingur á
Norrænu Eldfjallastöðinni var svo vin-
samlegur að efnagreina leifarnar til
þess að fá úr því skorið hvort hér gæti
verið um bein að ræða. I ljós komu
eftirtalin efni:
Kalsíum (Ca) ........aðalefni, tugir %
Fosfór (P) ..........aðalefni, tugir %
Klór (Cl)........................2-3 %
Silisíum (Si) .........minna en 1 %
Kalíum (K) .................0,1-0,5 %
Járn (Fe) ..................0,1-0,5 %
Títan (Ti) ..............0,1-0,5 %
Brennisteinn (S) ........um 0,1 %
Alúminíum (Al)........... um 0,1 %
Aðalefnin eru greinilega kalsíum og
fosfór og þá er varla um annað að
ræða en bein, enda virðist uppbygg-
ingin einnig benda til þess. Ekki ber
greiningin með sér að steinefni hafi
sest í beinin að neinu ráði.
Eins og fyrr sagði er upphafleg lög-
un beinanna ekki alveg Ijós því að þau
eru illa brotin. Sumarið 1989 tók ég
beinin með mér til Kaupmannahafn-
ar, þar sem við Ella Hoch á jarð-
fræðisafni Hafnarháskóla gerðum til-
raun til þess að greina þau, en hún
hefur greiðan aðgang að beinagrind-
um til samanburðar. Stærsta stykkið
líkist helst hluta af hægra herðablaði
(scapula) úr frekar litlu spendýri og
það næststærsta virðist vera með smá-
194