Náttúrufræðingurinn - 1994, Blaðsíða 61

Anamaðkar
HÓLMFRÍÐUR SIGURÐARDÓTTIR
Skyldi ánamaðkurinn finna mikið til
þegar veiðimaðurinn þræðir hann upp á
öngulinn? Er það rétt að ánamaðkur
sem slitinn er í t\>o hluta verði að tveim-
ur ánamöðkum? Hvers vegna skríða
ánamaðkar upp úr jarðveginum í rign-
ingu? Hvert fara ánamaðkarnir á
veturna? Eru íslenskir ánamaðkar allir
einnar og sömu tegundar? Allir þeir
sem stunda garðrœkt vita að það er gott
að hafa mikið af ánamöðkum í mold-
inni. En í hverju skyldi gagnsemi þeirra
vera fólgin? Svörin við þessum spurn-
ingum er aðflnna í eftirfarandi grein.
arðvegurinn hefur oft verið með-
höndlaður sem lifvana efni. Hann
er síður en svo lífvana heldur lif-
andi auðlind. Undir hverju fótspori
má frnna í jarðvegi aragrúa lífvera með
fjölbreytilegt útlit sem eru ekki síður
margbreytilegar en lífverur á yfírborðinu.
Þar geta leynst hundruð þúsunda baktería
og margir metrar sveppþráða. Þar má fínna
tugi þúsunda þráðorma, þúsundir skordýra
og um tug ánamaðka (1. mynd). Helgi
Hallgrímsson náttúrufræðingur komst eitt
sinn svo að orði að jarðvegurinn væri nokk-
urs konar meltingarfæri gróðursins og að
enginn raunverulegur jarðvegur yrði til án
Hólmfriður Sigurðardóttir (f. 1960) lauk B.S.- prófi í
líffræði frá Háskóla íslands I9S4 og cand.scient,-
prófi í jarðvegsiíffræði frá Háskólanum í Árósum
1987. Hólmfríður starfar nú hjá Rannsóknastofnun
landbúnaðarins.
starfsemi jarðvegsdýra (Helgi Hallgríms-
son 1969).
Allir þekkja ánamaðka, þessi teygjan-
legu móleitu kvikindi sem koma í ljós ef
við rótum í görðum okkar eða þegar þeir
skríða upp á yfirborðið í rigningum. Á
hverju sumri rekumst við á auglýsingar þar
JJndir hverju fótspori leynast margbreyti-
legar jarðvegslífverur sem gegna mikil-
vægu hlutverki í vistkerfi jarðar. Teikn.
Hólmfríður Sigurðardóttir.
Náttúrufræðingurinn 64 (2), bls. 139-148, 1994.
139