Náttúrufræðingurinn - 1994, Blaðsíða 78

8. mynd. Loftsteinar minni en nokkur hundruð metrar í þvermál mynda einfalda skálarlaga
giga með fleygbogalaga þversniði. Stœrri lofsteinar mynda hinsvegar samsetta gíga með
hœð í miðjunni, brotstallabelti yst og hringlaga trogi á milli. Myndirnar sýna hvernig
þetta form verður til við hrun gígsins eftir áreksturinn. 1) Einföld skál myndast við
áreksturinn. 2) Gígbotninn rís. 3) Gígurinn fellur saman (Grieve 1990).
(Melosh 1989). Stórir loftsteinar mynda
hins vegar flóknari gíga (7.-9. mynd). I
miðjunni er hæð sem aftur er umkringd
dæld en yst eru brotstallar. Þama er ýmis-
legt sem minnir á Mjölni. Þess vegna, og
þar eð betri skýringar skortir, er sett fram
sú hugmynd að Mjölnir sé stór loftsteins-
gígur.
■ STÆRÐ LOFTSTEINSINS
Til er einföld kenning um sambandið milli
þvermál gígs og stærðar loftsteins (Melosh
1989). Útreikningar byggðir á endurgerð-
um gíg (Steinar Þór Guðlaugsson 1993)
sýna að þessi loftsteinn hafí verið 0,7-2,5
km í þvermál og milljarður tonna að
þyngd. Orkan sem leystist úr læðingi við
áreksturinn samsvaraði 100.000 mega-
tonnum af TNT.
■ AFLEIÐINGAR ÁREKSTURS
Þegar stór loftsteinn rekst á jörðina malast
hann mélinu smærra, bráðnar og gufar upp,
og það sama er að segja um jarðlögin á
156