Samvinnan


Samvinnan - 01.02.1977, Qupperneq 18

Samvinnan - 01.02.1977, Qupperneq 18
SAMBANDIÐ 1902—1916 Tími undirbúnings 1902 Hinn 20. febrúar var Sambandskaupfélag Þingeyinga stofn- að að Ystafelli, sama stofnun og nú heitir Samband íslenskra samvinnufélaga, enda vakti frá öndverðu fyrir stofnendum Sambandsins að það yrði með tímanum að landssamtökum. Stofnfélögin voru þrjú, Kaupfélag Þingeyinga, Kaupfélag Norður-Þingeyinga og Kaupfélag Svalbarðseyrar. Mælt var með því á stofnfundi að Sambandsfélögin efldu lánstraust sitt með því að lögtaka samábyrgð félagsmanna á skuldbindingum félagsins. Stjórn Sambandsins milli aðalfunda var falin einum manni, formanni sem jafnframt var framkvæmdastj óri. í þá stöðu var kosinn Pétur Jónsson frá Gautlöndum. 1903 Lágt saltkj ötsverð var aðaláhyggjuefni manna á aðalfundi Sambandsins. Áformað var að leita saltkjötsmarkaðar í Noregi, sem ekki tókst að því sinni, og að leggja aukna rækt Nýr vegur varðaður Kaupfélag Eyfirðinga (eða Pöntunarfélag Eyfirðinga eins og það var löngum nefnt) var eitt hinna grósku- minni kaupfélaga og mjög á fallanda fæti þegar Hall- grímur Kristinsson í Reykhúsum tók við forstöðu þess 1902. Hallgrímur kynntist samvinnuverslun Dana 1904—5, og árið eftir beitti hann sér fyrir gagngerðum breyt- ingum á skipulagi og starfsháttum félagsins, mjög í þá átt sem tíðkaðist i erlendum kaupfélögum og raun- ar líkt því sem vakað hafði fyrir Torfa í Ólafsdal. Mesta breytingin var sú að allar vörur félagsins voru seldar út úr búð og við lægsta tíðkanlegu kaupmanns- verði, en tekjuafgangi úthlutað til félagsmanna eftirá í hlutfalli við viðskipti. Einnig voru félaginu settar tryggilegar reglur um fjárreiður og eftirlit og sér í lagi um myndun sjóða, varasjóðs félagsins sjálfs og stofnsjóðs félagsmanna. Þá var í ráði að taka upp staðgreiðsluviðskipti al- farið, og í reynd voru skuldasöfnun sett þröng takmörk þótt hún yrði ekki sniðgengin með öllu frekar en í flestum kaupfélögum fyrr og síðar. Starfshættir Kaupfélags Eyfirðinga urðu á næstu árum og áratugum fyrirmynd kaupfélagsmanna víða um land, líkt og kaupfélagsskapur Þingeyinga hafði verið fram til þessa. Sláturhús Kaupfélags Eyfirðinga 1912 (reist 1907, stækkað 1911). Kjöt- tunnur í forgrunni, spýttar gærur á Mörhúsvegg til hægri, líkan nauts- og kindarhausa yfir kjötbúðardyrum á homi sláturhússins. við sauðasöluna til Bretlands; var Sigurður Jónsson, síðar á Arnarvatni, sendur með sauðaskipi til Bretlands til at- hugana um það mál. Rekstraráætlun Sambandsins nam 300 krónum. 1904 Ráðagerðir voru uppi um sameiginleg innkaup Sambands- félaganna og að fá umboðsmann fyrir þau í Kaupmanna- höfn auk Zöllners í Bretlandi. Sambandið kostaði mann til utanfarar, Friðbjörn Bjarnason, að reka ýmis erindi fyrir félögin, og voru slíkar sendifarir farnar sum næstu ár. Nokkur kaupfélög hófu, að forgöngu Búnaðarfélags ís- lands, tilraunir með linsöltun kjöts. Var það þá vandmeð- farið í verkun og geymslu, en útgengileg vara á dönskum markaði ef vel tókst til. 1905 Framkvæmdastjóraskipti urðu hjá Sambandinu, tók Stein- grímur Jónsson, sýslumaður á Húsavík, við af Pétri bróður sínum. Sambandsfélögunum fjölgaði um eitt, Kaupfélag Eyjafjarð- ar, sem skipt hafði verið út úr Kaupfélagi Svalbarðseyrar. Einnig var vitað að Pöntunarfélag Fljótsdalshéraðs og Kaupfélag Breiðdæla höfðu hug á aðild að Sambandinu. En aðalfundarfulltrúar töldu stækkun Sambandsins varla tíma- bæra þegar í hlut ættu fjarlæg félög með ólíku skipulagi. Víða hugðu menn á stofnun samvinnusláturhúsa, og þrír íslendingar voru við sláturnám á vegum Búnaðarfélagsins. 14
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104

x

Samvinnan

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.