Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.04.1909, Síða 16

84
í þessu efni gæti það verið til stuðnings, og ætti vel
við, hvort sem er, að fjelögin hefðu sem líkastar reglur
með það, hvernig verðreikningarnir eru útbúnir, og hinn
ýmislegi kostnaður lagður á vörutegundirnar.
Um sameiginleg innkaup fyrir fjelögin hefir verið minnst
á áður, og þeir sem um það efni hafa rætt, virðast vera
sammála um það, að þau ættu að komast í framkvæmd
sem allra fyrst. F*að væri óneitanlega langæskilegast að
öflugur og haganlegur fjelagsskapur í þessu efni kæmist
bráðlega í framkvæmd. Flestir þessir útlendu umboðs-
menn, sem kaupfjelögin verða að bjargast við, eru frem-
ur illa til þess fallnir, ýmsra hluta vegna. Þeir hafa
margir umboðsmennskuna fyrir meginatvinnu og reyna
því að hafa sem mest upp úr henni. Sumir þeirra hafa
og gerzt Iánveitendur fjelaganna. Af því hefir svo aptur
leitt það, að fjelögin hafa orðið þeim háð og skuldbund-
in og átt örðugt með að losa sig aptur, og kennir hjer
óneitanlega allt of mikið sama keimsins eins og á sjer
stað í skuldaviðskiptum heima fyrir, milli bóndans og
selstöðukaupmannsins. Yfir höfuð eru það þungir kostir
fyrir kaupfjelögin að nota þessa erlendu umboðsmenn,
og kostar þau stórfje. Væri því bezt að geta losnað við
þá með haganlegu móti.
Það mundi því reynast stór gróði fyrir fjelögin, ef þau
gætu komið sjer saman um að hafa sameiginegan erind-
isreka, —eins og optlega hefir komið til mála í Sambands-
kaupfjelaginu, — er annaðist um innkaup á vörum, er
þeim við kemur, og launa honum sæmilega frá sjálfum
sjer. En það eru ýmsir örðugleikar á því að koma þessu
í framkvæmd, enn sem komið er, en þó einkum sá, hvað
fjelögin hafa lítið handbært veltufje. Það Iiggur í augum
uppi að þá þyrftu þau að hafa nægilegt fje til umráða,
svo auðið væri að borga vörurnar út í hönd með pen-
ingum eða ávísunum á banka, þar sem vörurnar eru
keyptar. En það er eigi útlit fyrir að þessu verði komið
við í næstu framtíð. Engu að síður ættu fjelögin og þá