Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.04.1909, Page 51

119
hagnað, sem þú annars hefðir getað haft af viðlíka
verzlunarviðskiptum við hvern nálægan kaupmann, sem
vera vill, og þá furðar mig það stórkostlega, ef þú læt-
ur ekki sefast og heldur áfram fjelagsviðskiptunum, bæði
til þess að auka hagnaðinn og einnig þá innstæðueign,
er þú með sparnaði þeim, er fjelagsskapnum fylgir, hefir
nú sem vissa eign. Pví, þegar þú ert búinn að spara
svo mikið, að þú átt tilskylda ítölu eða hluteign í fje-
laginu, þá veiztu að þessi eign er nokkurskonar peninga-
slátta fyrir þig, af því hún svarar þeim peningavöxtum,
sem Iög fjelagsins ákveða. þegar þú ert kominn á þenn-
an rekspöl í athugunum þínum, er það ekki ólíklegt að
þú farir að leita í fórum þínum, hvort þú eigir hvergi
innstæðu eða smáfjárhæðir, sem litla vexti gefa af sjer
°g þá fer þú að reyna að koma þessu fyrir í fjelaginu
þinu til þess að fá þar miklu betri vexti. í þessu efni
munt þú og athuga dæmi samfjelaga þinna og komast
að raun um, að þetta hafa nokkrir þeirra gert og það
einmitt ráðdeildarmenn og hagsýnustu búsýslumennirnir.
Ef þú hagar nú ráði þínu á þennan hátt, þá styrkir þú
það fjelag sem þú ert fjelagi í, með því að auka veltu-
fje þess. Komi það fram, að fjelagið þitt hafi meira
veltufje til umráða en vanaleg starfsemi þess útheimtir,
þá er hægurinn hjá að koma afganginum fyrir hjá sam-
bandskaupfjelagi landsins, til þess að styðja stórkaupa-
verzlun þess fyrir fjelögin, sem fyrst um sinn hlýtur að
skorta nægilegt veltufje. A þann hátt verða fjárframlög
þín til sameiginlegs gagns og hagsbóta.
A eitt vil jeg enn þá benda til athugunar, og það eru
hinar tíðu kvartanir manna yfir því, að vörurnar sjeu
dýrari hjá kaupfjelögunum en hjá kaupmönnum. Jeg
veit ekki til þéss að slíkar kvartanir sjeu á rökum byggð-
ar> og er sannfærður um það, að hver sem vill hafa
fyrir því, að gera verðlagssamanburðinn á vörunum yfir-
leitt, — en ekki á einni og einni vöru sambandslaust, —
hann mun komast að raun um það, að fjelagsverðið er
9*